İdare tarafından 2022 yılı içinde; geçmiş yıllarda ayrılması gerekli olan ancak ayrılmayan kıdem tazminatı tutarlarının toplu olarak muhasebe kayıtlarına alındığı, ancak dönemsellik kavramına aykırı olarak bu tutarın tamamının ilgili yılın gideri olarak muhasebeleştirildiği, bununla birlikte hesaplanan kıdem tazminatları tutarında hata olduğu görülmüştür.

Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik’in “Ödeme usulü” başlıklı 8’inci maddesinde, 4734 sayılı Kanun’un 62’nci

maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin bu Yönetmelik hükümlerine göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatlarının, ilgili kamu kurum veya kuruluşunca mülga 1475 sayılı Kanun’un yürürlükte olan 14’üncü maddesi kapsamında ödeneceği ifade edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 330’uncu maddesinde, mevzuat hükümlerine göre ayrılacak uzun vadeli kıdem tazminatı karşılıklarının bu hesaba kaydedileceği; “Hesabın işleyişi” başlıklı 331’inci maddesinde ise, hesaplanan kıdem tazminatı karşılıklarının 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedileceği ve vadeleri bir yılın altına düşen kıdem tazminatı karşılıklarının ise 472-Kıdem Tazminatı Hesabına borç, 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği ifade edilmiştir.

Mezkûr Yönetmelik’in 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 281’inci maddesinde de, bu hesabın mevzuat hükümlerine göre ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatı karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden ve açıklamalardan anlaşılacağı üzere, muhasebenin temel kavramlarından olan ihtiyatlılık ve dönemsellik kavramı gereği sürekli işçiler ile 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Belediye şirketinde istihdam edilmeye başlanan işçilere ilişkin kıdem tazminatı karşılılarının ayrılarak, taşeron usulüyle istihdam edildikleri dönemler de dâhil olmak üzere, ilgili hesaplarda takip edilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede; sürekli işçiler ile 696 sayılı KHK kapsamında istihdam edilen işçilerin 2022 yılına ait sadece bir yıllık kıdem tazminatı tutarının 20.948.326,11 TL, 2022 yılı sonu itibariyle toplam kıdem tazminatı tutarının 178.084.062,34 TL ve 2023 yılında emekli olması düşünülen personelin toplam kıdem tazminatının ise 9.157.079,74 TL olduğu tespit edilmiştir.

İdare tarafından 2022 yılı içerisinde geçmiş yıllarda ayrılması gereken ancak ayrılmayan kıdem tazminatları da dâhil olmak üzere kıdem tazminatı ayrılmış, ancak dönemsellik kavramı gereği sadece 2022 yılına ait bir yıllık kıdem tazminatı tutarının faaliyet giderlerine yansıtılması gerekirken toplam kıdem tazminatı tutarının tamamı bu dönemin faaliyet gideri olarak muhasebeleştirilmiştir. Ancak geçmiş yıllara ait olan kıdem tazminatı tutarları envanter işleminde olduğu gibi 500-Net Değer Hesabı ile kayıtlara alınmalı, sadece 2022 yılı için

hesaplanan kıdem tazminatı tutarı ise faaliyet gideri olarak muhasebeleştirilmelidir.

İdarenin 2022 yılı bilançosu incelendiğinde ise 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında 9.157.079,74 TL olması gerekirken herhangi bir bakiye yer almadığı, 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında ise 168.926.982,59 TL’lik bakiye olması gerekirken 171.599.226,20 TL’lik bakiye olduğu görülmüştür.

Tablo 9: Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesap Tablosu

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; 372 ve 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarında belirtilen hususlara dikkat edilerek işlem yapılacağı ve söz konusu hatanın giderileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdarenin 2022 yılı mali tablolarında; 630-Giderler Hesabı 149.796.390,40 TL, 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı 2.672.243,61 TL fazla, 372-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı ise 9.157.079,74 TL eksik tutarla yer almıştır.