Karar Künyesi
Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğünce ve 6360 sayılı Kanun öncesinde ilgili belediye ve beldelerce alınan orman izinlerinin işlem dosyalarında, harita ve kroki altlıklarının, izin alınan alanın konum ve görüntü gibi görsel unsurlarının eksik olduğu ve güncellenmediği, bu durumunda izin alınan ve bedel ödenen yerlerin tespit ve kontrolünde zorluk yaşanmasına yol açtığı tespit edilmiştir.
6831 sayılı Orman Kanunu’nun 17/3’üncü, 18’inci maddeleri ile bu maddelere istinaden çıkarılan Uygulama Yönetmeliği’ne göre su tesisi ve altyapısı, atıksu ve içme suyu arıtma tesisi gibi hizmetlere ilişkin tesis, yapı ve yeraltı düzenlerinin (içme suyu hattı vs) bulunduğu ormanlık alanların kullanılmasına izin bedeli alınmaktadır. Bu bedel ve ayrıntıları taraflar arasın yapılan sözleşmede ve mevzuatın öngördüğü şekilde yapılmakta ve ödenmektedir. 6360 sayılı Kanun’un uygulanmasına kadar Antalya il sınırlarında bulunan belediye ve belde belediyeleri Orman Genel Müdürlüğü ile (ASAT’ın sorumluluk alanı dışındakiler) sözleşme yapmışlar, ASAT’ın sorumluluk alanında ise ASAT ile Orman Genel Müdürlüğü arasında sözleşme yapılmıştır. 6360 sayılı Kanun’un uygulaması ile Antalya il sınırlarına içindeki su, atıksu ve diğer tüm hizmetler ASAT’ın sorumluluğuna bırakıldığı için diğer belediye ve beldelerin sorumluluğu sona ermiş ve tüm izin dosyaları, takip ve ödeme işlemleri ASAT’a devredilmiştir.
Bu kapsamda İdarenin yetkili birimlerinden 2021 yılı itibariyle orman izin bedelleri ve dosyaları istenilmiştir. 192 izin dosyası ve sözleşmeler kapsamında toplam 2.540.450,27 TL orman izin bedel sözleşmesi olduğu saptanmıştır. Dosyalardan örneklem yoluyla seçilenler incelenmiş ve geneli hakkında da bilgi alınmıştır. Tespit edilen hususlar şöyledir;
Sözleşmelerin mahiyetinde; ödeme bilgisi, süresi, karşılıklı sorumluluklar ile izin alanı, alan yüzölçümü ve mevki bilgisi yer almaktadır. İzin alınan yerin konum, kroki ya da harita altlığı, görsel unsurlar ve sanal ortamda görüntü gibi bilgiler bulunamamaktadır. Bu durum da yerin sorgulanması, görülmesi ve sınırlarının kontrol edilmesinde güçlük yaşatmaktadır.
Arıtma tesisi gibi belirli bir proje ve yere inşa edilen tesis dışında özellikle yeraltı düzenleri (içme suyu hattı gibi) için alınan izinlerin konum ve harita altlığı olmaması, bu hatların yerin altında olmasından dolayı da kontrol edilmesini zorlaştırmaktadır. Örneğin, 41.948,64 m2 alanı bulunan Alanya ilçesi Üzümlü mevkiindeki su tesisleri için izin alınmıştır.
İzin dosyasında yalnızca mevki ve su tesisi bilgisi yer almakta, ne kadarlık bir hattın olduğu, niceliksel bilgisi ve tam koordinatları bulunmamaktadır. Böylelikle de izin alınan ve bedel ödenen yerdeki su tesislerinin varlığı, gerçekten hattın kullanımı veya gerçek sınırları hesaplanamamaktadır.
İzin dosyalarının 87’si 6360 sayılı Kanun öncesine dayanmakta, 1982, 1983, 1984 tarihli izinler bulunmaktadır. Bu durum, izin hakkında konu edilen tesis ya da hattın bilgisini teyidi için gerekli konum, koordinat ve sınır bilgisin içermediği için kontrolünde eksiklik yaşanmaktadır.
Yıllar öncesine dayanan sözleşeme ve izinlerin olduğu da göz önünde tutularak, izin bedeli ödenen yerlerin gerçekten sözleşemeye dayalı sınırlar olduğu, alandaki özellikle yeraltı hat ve uzantılarının kullanımı, işlevsiz kalması ya da yer değişikliği, ıslahı gibi uygulamaların fiilen kontrolünü imkansız kılmaktadır. İzin alınan 192 işlem dosyasındaki yerin toplam yüzölçümü 2.882.291,33 m2 olup buradaki yapı, altyapı ve hatların tek tek kontrolü, varlığı ve sözleşmeyle uyumu ciddi bir zaman, teknik kabiliyet isteyen bir süreç olacaktır.
Sonuç olarak, orman izin bedeli ödenen yerlerin öncelikle Orman Genel Müdürlüğünden alınacak teknik, görsel ve saha bilgileriyle revize edilmesi, sözleşme eklerinin gerekli kroki, harita ve görüntülerle desteklenmesi sonra da uygun yöntem ve mekanizmalarla kullanılan alanların izin alınan hat, yapı ve tesisle uyumuna yönelik çalışmaların ilgili birimler aracılığıyla yürütülmesi doğru olacaktır.