5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları hüküm altına alınmış, söz konusu fıkranın (f) bendinde;

“Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek... ” hükmü ve (p) bendinde "Büyükşehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara ve denizde taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek. (Ek cümle: 16/5/2018-7144/14 md.) Büyükşehir içindeki toplu taşıma hatlarıyla ilgili olarak; şehir merkezine olan uzaklık, nüfus ve hattı kullanan sayısı kriterleri esas alınarak tespit edilecek hatlarla ilgili toplu taşıma hizmetlerinin işlettirilmesine karar vermek.” hükmü tesis edilmiştir.

Bu bağlamda, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında bulunan Büyükşehir Belediyesinin UKOME kararı ile deniz taksi sayılarını belirlemesi ve bu bağlamda güzergâh kullanım izin belgelerinin 2886 sayılı Kanun bünyesinde ihale edilerek üçüncü kişiler tarafından işletilmesi sağlanmalıdır.

Yapılan denetim ve incelemelerde; 2018 yılı itibariyle birçok deniz taksinin İstanbul deniz ulaşımında aktif olarak kullanılmasına karşın söz konusu kullanım haklarının yasal bir zemin olmaksızın sürdürüldüğü tespit edilmiştir. Ayrıca yukarıda ortaya konulan mevzuat hükümleri doğrultusunda deniz taksilere Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından belli edilen ücret tarifesine göre her yıl ruhsat verilmesi ve ücret tahsilatı yapılması gerekirken hali hazırda hiçbir deniz taksinin ruhsatlandırmasının yapılmadığı anlaşılmıştır.

Mevcut haliyle, İstanbul deniz ulaşımında aktif olarak kullanılan deniz taksiler İdare tarafından bu faaliyetlerini icra etmesi bakımından yetkilendirilmiş değildir. İdare gelir getirici nitelikte olan söz konusu iş için 2886 sayılı Kanuna göre ihale gerçekleştirmemiş ve bu kapsamda elde edilmesi gereken gelirden mahrum kalmıştır. Aynı zamanda ücrete tabi işler arasında yer alan Deniz Taksi Çalışma Ruhsatnamesi Bedeli Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından 2018 yılı ücret tarifesinde belirlenmesine karşın bu meyanda tahsil edilmiş hiçbir gelir de söz konusu değildir.

Sonuç olarak, İdare kendisine mevzuat hükümleri gereği yüklenen görev, yetki ve sorumlulukları yerine getirerek deniz taksilere ilişkin çalışma bölgeleri, yanaşma yerleri, hizmet verilecek araç sayısı vb. kriterleri net bir şekilde belirleyerek söz konusu araçlar için ihale iş ve işlemlerini 2886 sayılı Kanun’a göre gerçekleştirmeli ve işletme hakkını kazanan firmalardan tahsil etmesi gereken ruhsat bedellerinin tahsilatı her yıl düzenli olarak yapmalıdır.

Kamu idaresi cevabında; “08.02.2018 tarih ve 2018/2-7 sayılı UKOME kararı ile Deniz Taksi Yönergesi kararı alınmış ve uygulamanın başlatılması için 12.09.2018 Tarih ve TN.1042070 sayılı yazı ile yönergede bulunan Deniz Taksi taşımacılığı Yetki Belgesi, Deniz Taksi Taşımacılığı Araç Kartı ve Deniz Taksi Taşımacılığı Ruhsat bedellerinin belirlenmesi için İBB Meclis onayına sunulmuştur. Bahse konu Deniz Taksi Taşımacılığı Ruhsatlandırılması İBB Meclisi gündemindedir.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi cevabında söz konusu hususa ilişkin çalışmaların devam ettiği belirtmiş olup konunun Belediye Meclisinin onayına sunulduğu ifade edilmiş olup bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.