Karar Künyesi
İdarenin gelir kalemlerinin tahakkuk tahsilât oranları düşük düzeyde kalmış ve toplam tahakkuk tutarının önemli bir kısmı gelecek yıla devredilerek tahsil edilememiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde “belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek” belediye başkanının görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 60’ıncı maddesinin (e) bendinde ise, ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek mali hizmetler biriminin görevleri arasında sayılmış; mezkûr Kanun’un 61’inci maddesinde muhasebe yetkilisinin, gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması ile muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu olduğu belirtilmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un, 37’nci maddesinde; amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının ise Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği, 55’inci maddesinin birinci fıkrasında, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, yedi gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir "ödeme emri" ile tebliğ olunacağı düzenlenmiştir.
Belediyelerin tahakkuk tahsilat oranını artırabilmeleri için; Mali Hizmetler Müdürlüğünün borcunu ödemeyen kişiler hakkında borcun ödenmesi ve yasal işlemlerin başlatılabilmesi için ödeme emirlerini zamanında düzenleyip daha sonra bu borçluları Hukuk birimine havale etmesi gerekmektedir.
İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; İdarenin Gelir Kesin Hesap Cetvelini oluşturan gelir kalemlerinin tahakkuk tahsilât oranlarının düşük düzeyde kaldığı ve toplam tahakkuk tutarı olan 124.487.103,85 TL’den 38.332.654,62 TL'nin gelecek yıla devredilerek tahsil edilemediği tespit edilmiştir. Bütçe Gelir Kesin Hesap Cetvelinde önemli görülen ancak
tahakkuk/tahsilat oranı düşük kalarak gelecek yıla devreden bazı gelir kalemleri aşağıda gösterilmiştir.
Tablo 18: Tahsilat Oranları Düşük Olan Gelir Kalemlerini Gösterir Liste
Açıklama | 2018 Yılından Devreden Gelir Tahakkuku (TL) | Tahakkuk (TL) | Toplam Tahakkuk (TL) | Tahsilat (TL) | Net Tahsilat (TL) | Kalan (Devreden Tahakkuk) (TL) | Tahsil Oranı % |
Bina Vergisi | 4.179.001,39 | 4.213.767,19 | 8.392.768,58 | 1.471.006,60 | 1.471.006,60 | 6.921.761,98 | 17,53 |
Arsa Vergisi | 2.076.895,69 | 1.728.690,04 | 3.805.585,73 | 300.750,52 | 300.750,52 | 3.504.835,21 | 7,90 |
Arazi Vergisi | 201.101,51 | 95.007,67 | 296.109,18 | 9.633,27 | 9.633,27 | 286.475,91 | 3,25 |
Çevre Temizlik Vergisi | 1.676.180,09 | 1.817.630,67 | 3.493.810,76 | 586.027,68 | 586.027,68 | 2.907.783,08 | 16,77 |
İlan ve Reklam Vergisi | 1.509.375,93 | 1.155.584,60 | 2.664.960,53 | 122.940,61 | 122.940,61 | 2.542.019,92 | 4,61 |
Toplam | 9.642.554,61 | 9.010.680,17 | 18.653.234,78 | 2.490.358,68 | 2.490.358,68 | 16.162.876,10 | 13,35 |
Yukarıda yer alan tabloda görüleceği üzere, İdarenin 2019 yılı sonu itibariyle bazı gelir kalemlerinde tahakkuk tahsilat oranı düşük kalmıştır.
Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen, İdare tarafından, tahsilat tutarlarının artırılabilmesi adına yapılan çalışmaların tahsilatları yeterli düzeyde artırmadığı, icra işlemlerinin başlatılmamasının tahsilatın yeterli düzeyde gerçekleşmesine engel olduğu, bu konuda gerekli çalışmaların başlatılacağı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak tahsilat oranının düşük gerçekleşmesi tahsil ve takip hususunda yeterli özenin gösterilmesini ve yukarıda yer alan mezkûr mevzuat hükümlerine uygun hareket edilmesini gerektirmektedir.