Kurum taşınmazlarının kiralanmasında mevzuata aykırı olarak 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesinde düzenlenen pazarlık usulünün kullanıldığı tespit edilmiştir.

Mülkiyeti belediyeye ait 38 adet taşınmaz 2018 yılı içerisinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51’inci maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulü ile kiraya verilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasında, ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğunu belirtmektedir.

Kanun'un 36’ncı maddesinde;

“Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.

Ancak, 44 üncü maddede gösterilen işler belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45 inci maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci maddede gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir.” denilmektedir.

2886 sayılı Kanun'un 51’inci maddesinin (g) bendinde ise;

“Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi,…”

Hükmüne yer vermiştir.

Yukarıdaki Kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının, Kanun'un temel ilke ve prensiplerinden olduğu ve bu ilke ve prensibin gereği olarak, Kanun’un 36’ncı maddesi hükmünde yer alan kapalı teklif usulünün esas usul, diğer usullerin ise belirli şartlar dâhilinde uygulanacak istisnai usuller mahiyetinde olduğu

anlaşılmaktadır.

2886 sayılı Kanun'un 51'inci maddesinin (g) bendi; Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisine izin vermekte ve dolayısıyla Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar için söz konusu hüküm doğrultusunda pazarlık yoluyla kiralama yapılmasına ise imkân vermemektedir.

Her ne kadar, 2886 sayılı Kanun'un “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesi; belediyelerin alım, satım, yapım, kira, hizmet trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun'daki yazılı hükümlere göre yürütüleceği belirtilmiş ise de, "Devletin özel mülkiyetindeki" ve "Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler" ifadelerinden; Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazların değil, bilakis Hazineye ait olan taşınmazların tarif edildiği hususu aşikârdır.

Nitekim Danıştay 13'üncü Dairesinin 21.10.2008 tarih ve E:2007/4476, K: 2008/6874 sayılı Kararı'nda; “Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazın, 2886 sayılı Kanun'un 51. maddesinin (g) bendi uyarınca, pazarlık usulü ile turizm amaçlı tesis yapılmak ve işletilmek üzere mülkiyetten gayri ayni hak tesis edilmek suretiyle, (daimi ve sürekli üst hakkı kurulmak suretiyle) 30 yıllığına kiralanmasına ilişkin belediye encümeni kararını, belediyelere ait taşınmazların "devletin özel mülkü" ve "devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer" lerden olmadığı, bu nedenle 2886 sayılı yasa'nın 51/g maddesi kapsamında kiralanmasının, trampasının ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi yoluyla devrinin, olanaklı olmadığı gerekçesiyle, iptal eden mahkeme kararının hukuka uygun olduğu” hususu hüküm altına alınmıştır.

Dolayısıyla, yukarıda izah edilen gerekçeler neticesinde, taşınmazların kiralama işlemlerinin 2886 sayılı Kanun hükümlerine uygun hareket edilmek suretiyle yapılması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Raporun bu bölümünde; kurum taşınmazlarının kiralanmasında mevzuata aykırı olarak 2886 Sayılı Kanunun 51/g maddesinde düzenlenen Pazarlık Usulünün kullanıldığı tespit edilmiştir, denilmektedir.

Sayıştay Başkanlığının 2017 yılı Denetim Raporunda’da aynı konuda eleştiri getirilmiş olup, 2017 yılına ait rapor, 2018 yılı içinde alındıktan sonra, yaptığımız ihaleler

rapor doğrultusunda 2886 sayılı kanunun 45.maddesine göre yapılmıştır.

Uygulamalarımız yine bu şekilde devam etmektedir.”

Denilmiştir.

Sonuç olarak Kurum tarafından bulguda belirtilen hususa iştirak edilmiş olup, gerekli çalışmaların yapılacağı ifade edilmiştir. 2017 yılına ait Sayıştay Denetim Raporu, 2018 yılı içinde alındıktan sonra, yapılan ihalelerin rapor doğrultusunda 2886 sayılı Kanunu’nun 45’inci maddesine göre yapıldığı belirtilmiştir.

Taşınmazların kiralama işlemlerinin 2886 sayılı Kanun hükümlerine uygun hareket edilmek suretiyle yapılması gerektiği değerlendirilmiştir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.