İdarenin vadeli mevduat niteliğinde ayrı bir gecekondu fonu hesabı bulunmadığı, bu fon için gelen paraların İdarenin farklı harcamalarında kullanıldığı ve geçmiş yıllara ilişkin Hazineye ait taşınmaz malların satışından İdareye aktarılmamış tutarların olduğu görülmüştür.

775 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinde; bu Kanun’daki hizmetlerin yürütülebilmesi için kullanılan kaynakların arasında “diğer kanunlarla bu fona katılması kabul edilen sair gelirler” ile “Fonda toplanacak paraların faiz ve sair gelirleri” de sayılmış ve fon için gönderilen paraların takibi için bir banka hesabı açtırılacağı hüküm altına alınmıştır.

Mezkûr Kanun’un 13’üncü maddesinde ise;

“12 nci madde gereğince teşkil edilen fonda toplanan paralar, belediyelerce, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının izni alınmak şartiyle:

1. Bu kanundaki amaçlarda kullanılmak üzere arsa sağlanmasında, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan plan ve projelere göre halk konutu, nüve konut veya geçici misafir konutu yapılmasında,

2. Islah olunacak gecekondu bölgeleri ile yeniden tesis edilecek önleme bölgelerinin yol, meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzerleri gibi kamu hizmet ve tesislerinin Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan projelerine göre yapılmasında veya onarılmasında,

3. Kendi bütçe imkanlariyle karşılanamıyan ve fakat bu kanun gereğince yapılması gereken tesbit, harita alımı, plan ve projelendirme hizmetlerinde kullanılır.” hükmü tesis edilerek, bu fonda toplanan paraların nerelerde kullanılması gerektiği açıklanmıştır.

Diğer yandan, 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 5’inci maddesine göre de, belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla %10'u, ilgili belediyelerin 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılması; kalan kısmından ise ilgili belediyeye %30, varsa büyükşehir belediyesine %10 oranında pay verilmesi; bu payların ise, tahsilini takip eden ayın yirmisine kadar ilgili idarelerin hesaplarına aktarılması gerekmektedir.

Söz konusu mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, belediye sınırları içerisinde Hazineye ait taşınmazların satışından tahsil edilen bedellerin %10’unun İdarenin gecekondu fonu için açtığı banka hesabına aktarılması gerekmektedir. Ayrıca, Gecekondu Kanunu’nda belirtilen hizmetlerde kullanılmak üzere oluşturulacak fon hesabının kaynakları arasında “Fonda toplanacak paraların faiz ve sair gelirleri” de sayıldığından bu hesaptan faiz geliri elde edilmesinin de öngörüldüğü anlaşılmaktadır. Yani, ilgili mevzuat hükmünden fon hesabının vadeli mevduat hesabı niteliğinde olması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Fonda biriken paraların ise 775 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinde sayılan işlerde kullanılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, İdarece vadeli mevduat niteliğinde ayrı bir fon hesabının oluşturulmadığı, Hazineye ait taşınmazların satışından elde edilen ve yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla gönderilen %10’luk payın İdarenin başka işlerinde kaynak olarak kullanıldığı; Belediye sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından %10’unun, bu düzenlemenin yapıldığı

19.07.2003 tarihinden itibaren 2018 yılına kadar İdare adına açılması gereken gecekondu fonu hesabına aktarılmadığı, söz konusu tutarların Defterdarlık tarafından Büyükşehir Belediyesine gönderildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, bulguda bahsi geçen hatalı uygulamanın düzeltilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdarenin vadeli mevzuat niteliğinde ayrı bir Gecekondu Fonu Hesabı oluşturması, gönderilen %10’luk payın yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanmak üzere bu fonda toplaması ve yalnızca bu işlerde harcaması gerekmekte olup geçmiş yıllara ilişkin İdareye aktarılması gereken tutarların tespiti yapılarak İBB’den söz konusu tutarların tahsili gerekmektedir.