Yıl içerisinde geçerli sözleşmeler ile ertesi mali yıl veya yıllarda geçerli olmak üzere yapılan sözleşmelere dayanılarak girişilen taahhütlerde 920-Gider Taahhütleri Hesabı ile 921- Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabının kullanılmadığı görülmüştür.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Taahhütlerin kaydı” başlıklı 40’ıncı maddesinde; “Kamu idarelerinin taahhütleri nazım hesaplarda izlenir ve bunlara ilişkin kayıt sistemi oluşturulur.” hükmü yer almaktadır.

Bu ilke çerçevesinde oluşturulan taahhüt hesaplarına muhasebe yönetmelikleri ve hesap planlarında yer verilerek gerekli açıklamalarda bulunulmuştur. Bunlar ileride yükümlülük doğurabilecek işlemler ile kamu idarelerinin her türlü taahhütlerini içerecek şekilde nazım hesaplar ana grubunda muhasebeleştirilip raporlanırlar.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 449’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında; gerek bir mali yıl içinde, gerekse ertesi yıl veya yıllara geçerli olarak yapılan sözleşmelere dayanılarak girişilen taahhütler, bunlara yapılan ilaveler ve fiyat farkı tutarları ile taahhüdün yerine getirilmesi dolayısıyla nakden veya mahsuben yapılan hakediş ödemeleri ve

bu ödemelerden yapılan kesintiler, taahhüt tutarından yapılan eksiltmeler, kısmen veya tamamen bozulan sözleşmelere ilişkin taahhütler ve diğer bilgilerin “Taahhüt Kartı”na kaydedileceği belirtilmektedir.

Aynı Yönetmeliğin 450’nci maddesinde; yılı için geçerli sözleşmeler ile ertesi mali yıl veya yıllara geçerli olmak üzere yapılan sözleşmelere dayanılarak girişilen ve mevzuatı gereğince bunlara ilave edilen taahhüt tutarlarıyla bunlardan yerine getirilenler ve feshedilenlerin sözleşme fiyatlarıyla izlenmesi için 920-Gider Taahhütleri Hesabının kullanılacağı; “Hesabın işleyişi” başlıklı 451’inci maddesinde ise; girişilen taahhüt tutarları ile bunlara ilave edilen her türlü taahhüt artışının 920 no.lu hesaba borç, 921-Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği, girişilen taahhüdün yerine getirilmesi durumunda ise söz konusu hesapların ters kayıt yapmak suretiyle kapatılacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, girişilen herhangi bir taahhüde ilişkin bilginin sözleşmenin imzalanmasından sonra ilgili harcama birimi tarafından muhasebe birimine bildirilmesi ve yapılan bildirim üzerine taahhüt kartı düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca gider taahhütleri kayıtlarının yapıldığı muhasebe işlem fişine taahhüt kartının onaylı bir örneği eklenmeli ve de 920 ile 921 no.lu hesaplar aracılığıyla izlenmesi gerekmektedir.

ASKİ Genel Müdürlüğünde yürütülen denetimlerde, İdarece 2022 yılı içinde yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için taahhüt kartlarının düzenlenmediği ve bu işler için 920 ve 921 no.lu hesapların hiç kullanılmadığı (Örneğin;10652, 15125, 19663 ve 20526 no.lu yevmiyeler) ve dolayısıyla da bu hesapların mizan ve bilanço dipnotlarında yer almadığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; 920-Gider Taahhütleri ve 921-Gider Taahhütleri Karşılığı hesapların kullanılabilmesi için; elektronik ortamda oluşturulan ortak bir veri tabanının olması ve ödeme emri ile birlikte birbirine uyumlu olarak veri girişinin yapılabilmesi amacıyla veri tabanı oluşturulma çalışmalarına başlanıldığı; ancak çalışmanın henüz tamamlanmadığı belirtilmiştir.

İdarenin, gelecek dönemlerde ortaya çıkacak yükümlülüklerinin mali tablolarda raporlanmasını teminen gerekli çalışmalarının ivedi olarak tamamlanması ve sözleşmeye dayanılarak girişilen taahhütlerini, 920-Gider Taahhütleri Hesabı ve 921-Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabında izlemesi gerekmektedir.