Konya Büyükşehir Belediye sınırları içinde D4 yetki belgesi ile faaliyet gösteren toplu taşıma araçlarına il içi toplu taşıma izin belgelerinin ihalesiz verildiği tespit edilmiştir.

Belediye sınırları dışında taşıma mesafesine bakılmaksızın il içi ve 100 Km’ye kadar olan şehirlerarası tarifeli ve tarifesiz ticari yolcu taşımaları 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, Karayolu Taşıma Yönetmeliği ve Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca çıkarılan 2013/KDGM-07/Yolcu No.lu Genelge çerçevesinde; ildeki arz/talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından bir sakıncası olmadığı ve kullandırılacak taşıma hatları ile taşıt belgesine kaydedilecek araçların sayısı ve koltuk kapasitelerini belirten il trafik komisyon kararlarına göre Bakanlık Bölge Müdürlüklerince 5 yıllığına düzenlenen D4 yetki belgeli araçlarla yapılmaktaydı.

6360 sayılı Kanun ile Konya Belediyesi büyükşehir belediyesine dönüştürüldüğünden ve belediye sınırları il mülki sınırları olarak belirlendiğinden 31.03.2014 tarihinden itibaren il sınırları içindeki toplu taşıma hizmetleri Büyükşehir Belediyesinin sorumluluk alanına girmiştir.

Bu çerçevede, Konya Ulaşım ve Koordinasyon Merkezi (UKOME) 26.11.2014 tarih ve 2014/8 no.lu kararında, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından verilen D4 yetki belgelerinin “İl İçi Toplu Taşıma Yetki Belgesi” ile değiştirilmesine karar verildiği

ve bu belgelerin yıllık olacağı belirtilmiştir. Bu karara istinaden mevcut D4 yetki belge sahipleri yetki belgelerini en geç 30.04.2015 tarihine kadar ücretsiz olarak D4 yetki belge süresi ile sınırlı olacak şekilde “İl İçi Toplu Taşıma Yetki Belgesi” ile değiştirmeleri öngörülmüştür. Anılan kararda, bu tarihten sonra değiştirme işlemi yapılmayacağı belirtilmiş olup, mevcut yetki belgesini değiştirmeyenlerin ise değiştirme haklarını kaybetmekle birlikte, faaliyetlerini D4 yetki belgelerinin geçerlilik sürelerinin sonuna kadar devam ettirebilecekleri belirtilmiştir. Bu çerçevede, D4 yetki belgesi olan araç sahiplerinin dilekçeleri üzerine 1318 adet araca bir yıl geçerli olmak üzere İl İçi Toplu Taşıma Yetki Belgesi verilmiştir. Bu araçlardan 1253 adedi 2014/8 no.lu UKOME kararı ile İl İçi Yetki Belgesine dönüştürülmüştür.

Konya Ulaşım ve Koordinasyon Merkezinin (UKOME) muhtelif tarihlerde aldığı kararlar ile de 224 adet araca il içi toplu taşıma izin belgesi verildiği görülmüştür. (Toplam 354 araca ücret karşılığı yetki belgesi verilmekle birlikte bunlardan 130 adet aracın yetki belgesi iptal edilmiştir)

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesinin (f) fıkrasına göre; toplu taşıma araç sayıları ile güzergâhlarını belirlemek ve bunları işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek büyükşehir belediyesinin görev ve sorumluluğuna verilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’na göre, toplu taşımaya ilişkin haklar belediyeye aittir. Belediyeye ait olan bu hakkın Kanun çerçevesinde ihale yoluyla rekabete uygun, saydamlığı sağlayarak kaç yıllığına olacağı gibi hususları da içerecek şekilde verilmesi gerekir. Nitekim istikrar kazanmış Danıştay’ın kararları bu yönde olup buna göre; toplu taşıma hizmetlerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre ihale edilmesi gerekmektedir.

Dilekçe üzerine izin verilen ve faaliyette bulunan 1477 adet il içi toplu taşıma yetki belgelerine ait hakkın ihale yoluyla verilmesi sağlanmalıdır.

Kamu idaresi cevabında; 6360 Sayılı Kanun ile belediye sınırları il mülki sınırları olarak belirlenerek, 31.03.2014 tarihinden itibaren il sınırları içerisindeki toplu taşıma hizmetleri de Büyükşehir Belediye sorumluluk alanına girdiğinden, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına bağlı ilgili Bölge Müdürlüklerince düzenlenen D4 yetki belgeli araçların tüm dosyaları Belediyeye teslim edildiği,

Bu çerçevede, il içi yolcu taşımalarında 5 yıllığına düzenlenen D4 Yetki Belgelerinden

süresi devam eden taşımacıların belirlenerek hizmet devamlılığının sağlanması, il bütününde uygulamada birliğin oluşturulması, hizmet alan ve hizmet verenlerin herhangi bir mağduriyetine sebep verilmemesi ve telafisi mümkün olmayan zararların oluşmaması amacıyla D4 Yetki Belgesi ile yapılan bu türlü taşımalara genel bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulduğu ve bu konuda yasal yetkili kurul UKOME’nin 26.11.2014 tarih ve 2014/8 sayılı kararı ile D4 yetki belgeleri “İl İçi Toplu Taşıma Yetki Belgesine” dönüştürüldüğü(Ek-7),

Söz konusu belgenin 1 yıllığına düzenlendiği, bu düzenleme ile belediyece toplu taşıma hizmetinin verilemediği yerlerde taşıma hizmetinin özel taşıtlarla sağlanmış olduğu, 2014 yılında D4 yetki belgesi alan araçların yetki sürelerinin (5 yıl) 2019 yılı içerisinde dolacağı, bu nedenle İl İçi Taşıma Yetki Belgeli Araçlar için toplu taşımaların aksamayacak şekilde bölgeler bazında ihale yapılması yönünde çalışmaların planlandığı ifade edilmiştir

Sonuç olarak Kamu idaresi tarafından bulgu konusuna iştirak edildiği, 2014 yılında D4 yetki belgesi alan araçların yetki sürelerinin 2019 yılı içerisinde dolacağı ve bu nedenle İl İçi Taşıma Yetki Belgeli Araçlar için toplu taşımaların aksamayacak şekilde bölgeler bazında ihale yapılması yönünde çalışmaların planlandığı belirtilmiştir.

Bu itibarla; bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.