Üniversitenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda; 220 Gelirlerden Alacaklar Hesabına, tahsilat kayıtlarının yapıldığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu gelir ve giderlerinin yılı ve mahsup dönemi” başlıklı 51’inci maddesi uyarınca kamu gelir ve giderleri, tahakkuk ettirildikleri mali yılın hesaplarında gösterilir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 220 Gelirlerden Alacaklar Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 138’inci maddesinde;

“(1) Gelirlerden alacaklar hesabı, mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen ve bir yıldan daha uzun bir sürede tahsili gereken gelirlerden alacakların izlenmesi için kullanılır.”

Aynı Yönetmeliği’n “Hesabın işleyişi” başlıklı 139’uncu maddesinde;

“(1) Gelirlerden alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

1. Borç

   
   

   1. Vergi dairelerinde vergilendirme bölümünden, diğer muhasebe birimlerinde ilgili servislerden verilen ve bir yıldan daha uzun bir sürede tahsili öngörülen gelir tahakkuk tutarları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

2. Alacak

   
   

   1. Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan yapılan terkinler bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

   2. (Değişik:RG-24/2/2018-30342)(2) Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı kamu idarelerinin mal veya hizmet satışlarından yapılan iskonto ve diğer indirimler ile iade edilen mal veya hizmetin satış bedeli, bir taraftan bu hesaba alacak, 610-İndirim, İade ve İskontolar Hesabına borç; diğer taraftan maliyet bedeli üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabına borç kaydedilir.

      
      

   3. (Değişik:RG-24/2/2018-30342)(2) Yukarıdaki (2) numaralı alt bentte belirtilenler dışında bu hesapta kayıtlı alacaklardan yapılan terkin ve indirimler bu hesaba alacak, terkinler 630-Giderler Hesabına, indirimler 610-İndirim, İade ve İskontolar Hesabına borç kaydedilir.

   4. Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inen tutarlar bu hesaba alacak, 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir.”

Denilmek suretiyle 220 no’lu hesaptan, hesapta kayıtlı tutarların tahsili nedeniyle yapılacak çıkışlara cevaz verilmemiş; tahsil edilecek olan ve vadesi bir yılın altına düşen alacakların, 120 no’lu hesaba aktarılması hükme bağlanmıştır.

Yapılan incelemede; 20, 1837, 1846, 1848, 1850, 3084, 8955, 8957, 11049, 22398 ve

22400 yevmiye numaralı muhasebe işlem fişleri ile 220 no’lu hesaptan yapılan toplam 600.411,70 TL’lik çıkışın, hesaptaki alacakların tahsiline yönelik olduğu anlaşılmıştır.

Bu durum, kira sözleşmelerine uygun olarak son ödeme tarihi girilerek kira alacak dosyası oluşturulan Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sisteminin (BKMYBS), kira dönemi seçilerek yapılan tahsilatlar için 120 no’lu hesabı çalıştırmadan, 220 no’lu hesabı çalıştırmasından kaynaklanmaktadır. Kamu İdaresince T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığına konu ile ilgili çağrı açılmış olsa da; sorun henüz çözülemediğinden düzeltme kaydı yapılamamaktadır.

Dolayısıyla sistemsel sorunların çözüme kavuşturulması ve bu suretle 220 no’lu hesaptan yapılacak tahsilatların, 120 no’lu hesaba aktarılmasının sağlanması gerekmektedir.

Bu itibarla; mevcut durumun, Kurum alacaklarının muhasebe kayıtlarında vadesine göre izlenmemesine ve 120 ve 220 no’lu hesapların, mali tablolarda söz konusu tutar kadar hatalı bir şekilde yer almasına neden olduğu düşünülmektedir.