Yapım işlerinde yükleniciler tarafından yaptırılan inşaat sigortası (bütün riskler) kapsamında yer alan bazı risk kalemlerinde Yapım İşleri Genel Şartnamesinde belirtilen sınırlardan daha yüksek oranda muafiyet uygulandığı görülmüştür.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinde;

“Yüklenici, işyerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu yapım işinin korunmasından 43 üncü madde hükümleri dikkate alınmak şartı ile işe başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar sorumludur. Bu sebeple yüklenici, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 9 uncu maddesi hükümleri dâhilinde; işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için, işin özellik ve niteliğine göre ihale dokümanında belirtilen şekilde, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı ‘inşaat sigortası (bütün riskler)', geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin ise yürürlükteki İnşaat Sigortası (Bütün Riskler) Genel Şartları çerçevesinde kapsamı ihale dokümanında belirtilen genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorundadır.

(...)


(3)(Değişik: RG-3/7/2009-27277) Sigorta poliçesinde; idare işveren sıfatıyla, yüklenici işi gerçekleştiren sıfatıyla yer almalı, alt yüklenicilerin vereceği zararların da teminat kapsamı dâhilinde olduğu belirtilmelidir. Kıymetlerin sigortalanmasında aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak muafiyet ve koasürans uygulamalarına yer verilebilir:

  1. Tüm riskler için uygulanabilecek muafiyet oranı azami % 2'dir.


  2. Deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için uygulanabilecek koasürans oranı azami %20'dir. Bunun dışında kalan riskler için koasürans uygulanmaz.

  3. Muafiyet ve koasürans kısmına isabet eden hasarların karşılanması yüklenicinin


sorumluluğundadır” hükümleri yer almaktadır.


Ayrıca yapım işlerine ilişkin olarak yüklenicilerle yapılan sözleşmelerde de “Yüklenicinin iş ve iş yerinin korunması ve sigortalanması ile ilgili sorumlulukları konusunda Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan hükümler uygulanır.” denilmiştir.

Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerine göre idarece yaptırılan yapım işlerinde inşaat sigortası (bütün riskler) poliçelerinde; muafiyet açısından tüm riskler için uygulanabilecek azami oranın %2 olması; deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için uygulanabilecek azami koasürans oranlarının toplam hasar bedelinin %80’i sigortacıya ait

%20’si sigortalıya ait şekilde olması, bunun dışında kalan riskler için örneğin diğer doğal afetler, yanardağ püskürmesi, yangın, hırsızlık için koasürans uygulanmaması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, aşağıdaki tabloda örnek olarak yer alan bazı yapım işlerine ilişkin inşaat sigortası (bütün riskler) poliçelerinde açıklanan mevzuatta yer alan sınırlardan daha fazla oranlarda veya mevzuatın öngörmediği riskler için de muafiyet uygulandığı tespit edilmiştir.

Tablo 10: Yapım İşlerine Ait İnşaat Sigortası Poliçelerinden Mevzuatta Öngörülenden Fazla Muafiyet Uygulanan Örnekler


Sıra No


İşin İhale Kayıt No.su - İhale Adı

İnşaat Sigortası (Bütün Riskler)

Poliçe No


Yapım İşleri Genel Şartnamesine Uymayan Muafiyet Kalemleri ve Muafiyet Oranları/ Tutarları Örnekleri

1

2021/388332 - Aydın Tekstil Alanı İçerisindeki Tescilli Binaların Restorasyonu ve Çevre Düzenlenmesi İşi (3.Etap)

61234633/0

  1. Genel Şartnamede izin verilmeyen yanardağ püskürmesi riski nedeniyle koasürans uygulanması ve her bir hasarda toplam hasar bedelinin sigortacıya ait %80’lik kısmı üzerinden de toplam sigorta bedelinin %2’si oranında tenzili muafiyet uygulanır denilerek bu risk nedeniyle sigortacının sorumluluğu %100’ün altına düşürülmüştür.

  2. Tabiat olayları hasarlarında(Deprem hariç) 7.500 USD, diğer hasarlarda 2.500 USD muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  3. Muafiyet uygulaması açısından her bir 72 saatlik dönem bir hasar sayılır denilerek koasürans uygulanan risklerde sigortacının sorumlu olduğu kısım %80’nin altına düşürülmüş, diğer risklerde ise tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  4. Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin

%2’sini aşamayacağını, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin sigorta bedelinin %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır.


2

2021/40049 – Aydın İli Muhtelif Bulvar ve Mahalle Yollarında Altyapı Üstyapı Yapım İşi

20020002719

1498

  1. YİGŞ gereğince deprem, terörle ilgili risklerde koasürans uygulandığında her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %80 hasar bedeli yerine; sigortacının sorumlu olacağı %80 hasar bedeli üzerinden %2 oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, Şartnamede izin verilen azami %20 muafiyet oranı aşılmıştır.

  2. Diğer doğal afetler, hırsızlık risklerinde hasarın %10’u asgari 10.000 TL, sel, su baskını, (toprak)yer kayması risklerinde hasarın %10’u asgari 15.000 USD, yurt içi taşımalar ve diğer hasarlarda ise hasarın %10’u asgari 7.500 TL, muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  3. Muafiyet uygulaması açısından her bir 72 saatlik dönem bir hasar sayılır denilerek koasürans uygulanan risklerde sigortacının sorumlu olduğu kısım %80’nin altına düşürülmüş, diğer risklerde ise tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  4. Genel Şartnamede izin verilmeyen yanardağ püskürmesi riski için koasürans uygulanması nedeniyle tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  5. Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin

%2’sini aşamayacağını, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin sigorta bedelinin %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır.

3

2019/637025 – Kuşadası İlçesi 126 Ada 21 Parsel Üzerinde Bulunan Kafe Restoran Binalarının Restorasyonu ve Kültür Merkezi, Otopark, Çevre Düzenlemesi ve Park Yapım İşi

10000003377

7246

  1. YİGŞ gereğince deprem, sel, su baskını(seylap, her türlü su hasarı), yer(toprak) kayması, terörle ilgili risklerde koasürans uygulandığında her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %80 hasar bedeli yerine; sigortacının sorumlu olacağı %80 hasar bedeli üzerinden %2 oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, Şartnamede izin verilen azami %20 muafiyet oranı aşılmıştır.

  2. Diğer tabiat olayları risklerinde hasarın %10’u asgari

    10.000 USD, hırsızlık riskinde hasarın %10’u asgari 5.000 USD, yangın riskinde hasarın %10’u asgari 3.500 USD, diğer hasarlarda hasarın %10’u asgari 2.500 USD muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  3. Muafiyetler uygulanırken her bir 72 saatlik dönem bir hasar sayılır denilerek koasürans uygulanan risklerde sigortacının sorumlu olduğu kısım %80’nin altına düşürülmüş, diğer risklerde ise tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  4. Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin

%2’sini aşamayacağını, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin sigorta bedelinin %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır.


4

2021/524474 Didim Kültür Merkezi Yapım İşi

52009103386

2-1

  1. YİGŞ gereğince deprem, sel, su baskını(seylap, her türlü su hasarı), yer(toprak) kayması, terörle ilgili risklerde koasürans uygulandığında her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %80 hasar bedeli yerine; sigortacının sorumlu olacağı %80 hasar bedeli üzerinden %2 oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, Şartnamede izin verilen azami %20 muafiyet oranı aşılmıştır.

  2. Genel Şartnamede izin verilmeyen yanardağ püskürmesi riski için koasürans uygulanması nedeniyle her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %100 sigorta bedeli yerine, sigorta bedelinin %80’i ve ek olarak %80’lik kısmın

    %2’si oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, bu risk nedeniyle tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  3. Diğer tabiat olayları(yukarda sayılanlar hariç) yangın, hırsızlık risklerinde hasarın %10’u asgari 5.000 USD, diğer hasarlarda ise hasarın %10’u asgari 2.500 USD muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  4. Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin

%2’sini aşamayacağını, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin

sigorta bedelinin %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır.

5

2021/80275 - Nazilli Yeraltı Otoparkı Yapımı İşi

131447824

  1. Her bir sel, su baskını, yer(toprak) kayması risklerinde koasürans uygulanması nedeniyle her bir hasarda sigortacının sorumlu olacağı %80 oranındaki kısım üzerinden asgari 10.000 USD muafiyet yapılacağı belirtilerek bu riskler nedeniyle sigortacının sorumluluğu

    %80’nin altına düşürülmüştür.

  2. Diğer tabiat olayları (yukarda sayılanlar hariç) yangın, hırsızlık risklerinde 5.000 USD, diğer hasarlarda ise hasarın

    %25’i asgari 2.500 USD muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  3. Genel Şartnamede izin verilmeyen yanardağ püskürmesi riski için koasürans uygulanması nedeniyle her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %100 sigorta bedeli yerine, sigorta bedelinin %80’i ve ek olarak %80’lik kısmın

    %2’si oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, bu risk nedeniyle tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  4. YİGŞ gereğince deprem, terörle ilgili risklerde koasürans uygulandığında her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %80 hasar bedeli yerine; sigortacının sorumlu olacağı %80 hasar bedeli üzerinden %2 oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, Şartnamede izin verilen azami %20 muafiyet oranı aşılmıştır.

  5. Muafiyetler uygulanırken her bir 72 saatlik dönem bir hasar sayılır denilerek koasürans uygulanan risklerde sigortacının sorumlu olduğu kısım %80’nin altına düşürülmüş, diğer risklerde ise tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.

  6. Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin

%2’sini aşamayacağını, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin sigorta bedelinin %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır.


Sigorta poliçesinde muafiyet oranlarının açıklanan mevzuatta yer alan sınırlardan daha


fazla oranlarda olması yüklenicinin nihai sorumluluğunu kaldırmamakla birlikte, idarenin karşılaşabileceği riski artırması bakımından önem arz etmektedir.


Kamu idaresinin cevabında "all risk sigorta poliçelerinde muafiyet oranlarının olması gerekenden yüksek belirlendiği, yeni yapılacak yapım işlerine ilişkin inşaat sigortalarında (bütün riskler) tespitler doğrultusunda işlem tesis edilecektir." denilmiştir.


Sonuç olarak Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtildiği üzere yapım işlerine ilişkin inşaat sigortası (bütün riskler) poliçelerinde; muafiyet açısından tüm riskler için uygulanabilecek azami oranın %2 olması; deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için uygulanabilecek koasürans oranlarının toplam hasar bedelinin %80’i sigortacıya,

%20’si sigortalıya ait olacak şekilde belirlenmesi, bunun dışında kalan riskler için koasürans uygulanmaması gerektiği değerlendirilmektedir.


Kararla ilgili sorunuz mu var?