Balçova Termal Turizm ve Otelcilik A.Ş'nin muhasebe kayıtlarının incelenmesi neticesinde 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabında kayıtlı bulunan işlerin tamamlanmasına

rağmen bu hesapta takip edilmeye devam edildiği, ilgili varlık hesaplarına aktarılmadığı görülmüştür.

2018 yılı mizan ve bilançonun aktif kısmında yer alan aşağıdaki kayıtlar 2017 yılından devretmiş ve 2018 yılında herhangi bir hareket olmadan kayıtlı kalmaya devam etmiştir.

Tablo 6: 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında Kayıtlı Tamamlanmış İşler

Söz konusu kayıtlı yapım işlerinin yerinde görülerek tamamlandığı, dolayısıyla bu hesap kodundan ilgili varlık hesaplarına intikal ettirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Şirketin faaliyet gösterdiği tesis ve arazinin İzmir Yatırım ve Koordinasyon Başkanlığından kiralanmış olduğu göz önüne alındığında, yapımı tamamlanmış bu alanların Özel Maliyetler Hesabına aktarılarak varlık hesaplarında takip edilmesi ve amortisman ayrılması gerekmektedir.

1 Nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinin ekinde yer alan hesap planı açılamalarında, yukarıda yer alan Yapılmakta olan Yatırım ve Özel Maliyetler hesap kodlarının

kayıtlarıyla ilgili olarak;

“258. YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR

İşletmede, yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak olan, her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamaların izlendiği hesaptır.

İşleyişi :

Yapılmakta olan yatırım projelerine direkt ve endirekt şekilde gelen harcamalar bu hesaba borç: tamamlanan yatırım bedelleri ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilerek, bu hesaba alacak kaydedilir.” Denilmektedir. Aynı Tebliğin Özel maliyetlere kayıtla ilgili bölümünde ise aynen;

“264. ÖZEL MALİYETLER

Kiralanan gayrimenkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin sürekli olarak artırılması amacıyla yapılan giderler ile (normal bakım, onarım ve temizleme giderleri hariç) bu gayrimenkulun kullanılması için yapılıp kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan, varlıkların bedellerini kapsar.

İşleyişi :

Yapılan harcamalar hesaba borç kaydedilir. Bu harcamalar kira süresi içerisinde, kira süresinin beş yıldan fazla olması durumunda da beş yılda eşit tutarlarla, amorti edilir.” denilmek suretiyle kiralanmış bir gayrimenkul üzerindeki değer arttırıcı giderlerin 264 Özel Maliyetler Hesabına kaydedilmesi ve uygun bir şeklide amortisman ayrılması gerektiği belirtilmektedir.

Buna göre, 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında kayıtlı işlerden tamamlanan ve değer arttırıcı özellikte olanların özel maliyetler hesabına aktarılması ve amortisman ayrılması gerekir. Ancak, bu kayıt yapılmadığı için ilgili amortismanın ayrılmadığı ve buna bağlı olarak amortisman giderinin gelir tablosuna aktarılmadığı anlaşılmaktadır. Bu sebeple 2018 yılı gelir tablosunun amortisman oranında (332.903,21 / 5 = 66.580,64 Türk Lirası) etkilendiği değerlendirilmektedir.

Sonuç itibariyle, yapılmakta olan yatırımlar hesabında kayıtlı yukarıdaki tabloda gösterilen işlerin tamamlanmış olması nedeniyle 1 No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel

Tebliğine uygun olarak ilgili varlık hesabına aktarılması ve bu tutar üzerinden ayrılması gereken amortismanın hesaplanarak gelir tablosuna aktarılması gerektiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; ‘‘Yapılan araştırmada 258 hesapta bulunan, yapılmakta olan yatırımlarla ilgili olarak tamamlanmış olan yatırımlar ilgili varlık hesap olan 264 özel maliyetler hesabına kayıtları aktarılarak yapılmış olup bulguda belirtilen olumsuzluk giderilmiştir.’’ denilmiştir.

Sonuç olarak şirket tarafından bulgumuza iştirak edilerek gerekli düzeltmelerin yapıldığı ifade edilmektedir. Söz konusu düzeltmeler 2018 yılı muhasebe kayıtlarında yapılmamıştır. Bu nedenle özel maliyetler hesabındaki tutarların aktif hesaplara alınması dolayısıyla bulguda yer verilen gelir tablosuna yansımasının doğru ve güvenilir biçimde yapılmadığı değerlendirilmektedir.