Abone sistematiği ile çalışan ve kullanıcılarına su, elektrik, doğalgaz gibi mal ve hizmet üretip satan kurum ve kuruluşlar alacaklarını teminat altına almak maksadıyla sözleşmenin başlangıç aşamasında abonelerden güvence bedeli tahsil etmekte, sözleşmenin sonlandırılması durumunda ise söz konusu bedelleri abonelere iade etmektedirler.

2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 23’üncü ve Ek 5’inci maddelerine dayanılarak çıkarılan Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Abone Hizmetleri ve Tarifeler Yönetmeliği’nin 32’nci maddesinin 1 numaralı fıkrasında, idare ile sözleşme imzalayan her aboneden kullanım yerinin değişmesi ve/veya abonelik sözleşmesinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde su ve atıksu tüketim bedelini ödememesi ihtimaline karşılık olarak, borcuna mahsup edilmek üzere güvence bedeli alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı maddenin 6 numaralı fıkrasında ise abonelik sözleşmesinin feshi veya sona ermesi durumunda, aboneden alınan güvence bedelinin, tüm borçların ödenmiş olması ve idare ile abone arasındaki tüm hesapların tasfiye edilmiş olması kaydıyla iade edileceği ifade edilmiştir.

Kurum hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, idare ile sözleşme imzalayan abonelerden alınan güvence bedellerinin iadesi esnasında aradan ne kadar uzun bir süre geçerse geçsin herhangi bir güncelleştirme yapılmadığı görülmüştür.

Kurumun güvence bedeli uygulamasını, konut abone grubu üzerinden bir örnek ile somutlaştırmak mümkündür. Kurum ile sözleşme imzalayan konut aboneleri güvence bedeli

olarak, 45 m3 su karşılığının sözleşme tarihindeki tarifesinin birinci kademesi ile çarpılmak suretiyle bulunan tutarı ödemektedirler. Aynı aboneye sözleşmesini herhangi bir nedenle sona erdirdiğinde iade edilen güvence bedeli, herhangi bir güncelleştirme işlemi yapılmadan sözleşme imzalandığı tarihteki tutar olarak iade edilmektedir. Bu durum, sözleşmenin imzalandığı tarih ile sona erdirildiği tarih arasında önemli yıl farkı olan aboneler açısından dezavantaj oluşturmaktadır. Şöyle ki, 10 yıl önce verilen güvence bedelinin, 10 yıl sonra tarifelerdeki güncel tutarlar dikkate alınmadan iade edilmesi -enflasyon göz önünde bulundurulduğunda- abone açısından haksız bir durum teşkil edecektir.

İdare tarafından verilen hizmet ile benzer özellikler taşıyan doğalgaz satışı ile elektrik enerjisi satışlarında güvence bedelleri alınmakta ve sözleşme sonunda iade edilmektedir. Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin 19’uncu maddesinin 3 numaralı fıkrasında güvence bedelinin asgari TÜFE oranı dikkate alınarak güncellenip iade edileceği; Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 39’uncu maddesinin beşinci fıkrasında ise güvence bedelinin ilgili mevzuat çerçevesinde güncelleştirilmesi kaydıyla iade edileceği belirtilmiştir.

Buna göre, güvence bedellerinin sözleşme tarihindeki tarifeler üzerinden iade edilmesi veya başka usuller ile güncelleştirmeye tabi tutulması, abonelik sözleşmesinin tarafları açısından daha hakkaniyetli bir yaklaşım olacaktır.

Kamu idaresi cevabında; özetle ilçe belediyeleri tarafından 30.04.2014 tarihinden önce tahsil edilen su aboneliği güvence bedellerinin halen İdare hesaplarına yatırılmadığı, söz konusu bedellerin tahsilat işlemleri gerçekleştikten sonra yapılacak yönetmelik değişikliği ile güvence bedellerinin güncellenmesinin sağlanarak iade edileceği belirtilmiştir.

Sonuç olarak Kamu idaresi tarafından bulgu konusu hususa itiraz edilmemiş, ilçe belediyelerinden güvence bedellerinin tahsil edilmesinden sonra yönetmelik değişikliğinin yapılacağı belirtilmiş olduğundan bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetim dönemlerinde izlenecektir.