Belediye sınırları içerisinde üniversiteyi kazanan öğrencilere dağıtılmak üzere gerçekleştirilen 500 adet diz üstü bilgisayar alım işi teknik şartnamesinde mevzuata aykırı olarak bilgisayarların “EnergyStar” belgesine sahip olma şartı konulmak suretiyle rekabetin engellendiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin, 4734 sayılı Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun'un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanın bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Mal Alımı İhalelerinde Kalite ve Standart İle Ürünlerin Piyasaya Arzına İlişkin Belgeler” başlıklı 56.4 maddesinde;

“ İdareler tarafından ihale dokümanının hazırlanmasında, ürünlere ilişkin teknik mevzuatı hazırlamaya ve yürütmeye yetkili kılınan kamu kurum veya kuruluşlarının düzenlemeleri esas alınarak malın piyasaya arzına ilişkin alınması zorunlu belge veya belgelere yönelik düzenleme yapılacaktır.” denilmiştir.

Buna ek olarak, 06.09.2011 tarih ve 28046 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde;

“…

1. Teknik şartnamelerde Türkiye’de üretilen ürünlerin teklif edilmesini engelleyen düzenlemelerin yapılmaması,

2. Kamu İhale mevzuatına aykırı olarak, isteklilerin ithal ürün ya da belirli bir ülkenin malını teklif etmesine yönelik düzenlemelerin yapılmaması,

3. Ürünlere ilişkin olarak yabancı belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve zorunlu olmayan belgelerin ihale dokümanında aranmaması…” denilmiştir.

"EnergyStar" belgesinin talep edildiği itirazen şikayet konusu bir ihalede, Kamu İhale Kurumu TSE’den alınan görüş yazısı dayanak alarak, “EnergyStar” belgesinin ABD Çevre Koruma Kurumu ( U.S. Environmental Protection Agency(EPA)) tarafından düzenlenen ihtiyari ve ürünleri enerji tüketimleri ve çevresel etkileri itibariyle değerlendiren bir belge olduğuna, bu şekliyle yabancı kaynaklı standartlara Teknik Şartnamede yer verilmesinin uygun olmadığına 16.09.2015 tarih ve 2015/UM.II-2540 sayılı kararında yer vermiştir.

Buna karşın; malın arzına ilişkin alınması zorunlu olmayan, yabancı menşeili bir kurum tarafından veya kendisinin tayin ettiği üçüncü taraf belgelendirme kuruluşu tarafından belirlenen standarda uygun olduğunu gösteren “Energystar” belgesinin ihaleye katılacak isteklilerden istemek Kamu İhale Genel Tebliği ve 2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi’ne aykırılık teşkil edecektir.

Sonuç olarak, ihalenin teknik şartnamesinde, alınacak bilgisayarların teknik özelliklerini belirten bölümün 26'ncı maddesinde “ Dizüstü bilgisayar modeli EnergyStar belgesine sahip olacaktır. Bunu gösterir web sitesi çıktısı teklifle birlikte sunulacaktır” denilmiş ve rekabeti bozan, fırsat eşitliğini ortadan kaldıran ve yabancı menşeili ürünleri teşvik eden bir durum yaratılmıştır. Yapılacak ihalelerin teknik şartnamelerinde yer verilen hükümlerin, 4734 sayılı Kanun başta olmak üzere diğer mevzuata aykırı olmaması, rekabet ve

eşit muamele ilkesini ihlal etmemesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Bundan böyle yapılacak olan Bilgisayar Alım İhalelerinde yasaya uygun olarak hareket edilecektir." denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu İdaresi cevabında bulgu konusu hususa iştirak edilmiş olup ilgili konunun takibi izleyen denetimlerde yapılacaktır.