Üçüncü kişilere verilen teminatların bir kısmının ilgili muhasebe hesaplarında izlenmediği görülmüştür.

1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları” bölümünün “C-Hesap Planı Açıklamaları” başlığı altında işletmece üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı olarak geri alınmak üzere verilen depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin 126 Verilen depozito ve teminatlar hesabında izleneceği, verilen depozito ve teminatların bu hesabın borcuna, geri alınanlar veya hesaba sayılanların ise alacağına kaydedileceği belirtilmiştir.

Öte yandan aynı başlık altında işletmede üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi ve bir akdin karşılığı olarak, geri alınmak üzere verilen, bir yıldan uzun süreli depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin 226 Verilen depozito ve teminatlar hesabında izleneceği hususu düzenlenmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi ve bir akdin karşılığı olarak, geri alınmak üzere verilen teminatların vadesine göre 126 Verilen depozito ve teminatlar hesabı ile 226 Verilen depozito ve teminatlar hesabında izlenmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi ve bir akdin karşılığı olarak, geri alınmak üzere verilmiş olan teminatların toplam tutarının 29.083.366,20 TL olduğu, ancak ilgili muhasebe kayıtlarında kayıtlı teminatların toplam tutarının 17.869.873,83 TL olduğu, böylece bu hesapların 11.213.492,37 TL hatalı bilgi içerdiği tespit edilmiştir.

Şirket cevabında bulgu konusu hususa iştirak edilmiş olup, faaliyetlerin gerçekleştirilmesi sırasında iş anlaşması yapılan kişilerden, verilen teminatlar için kesin bilgi ve belgelerin ayrı ayrı belgeler halinde gelmesinin mutabakatsızlığa neden olduğu, verilen teminatlar ile ilgili bilgilerin bilançoda yer alabilmesinin ancak 2023 yılı Nisan ayında gerçekleştiği, 2022 Yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesinde yer alan Verilen depozito ve teminatların izlendiği hesap bakiyelerinin toplam tutarının ise 17.869.873,83 TL olduğu belirtilmiştir. Böylece 2022 yılı mali tablolarında Şirket tarafından herhangi bir düzeltici işlem tesis edilmediğinden, bu hesapların toplam 11.213.492,37 TL eksik bilgi içerdiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi ve bir akdin karşılığı olarak, geri alınmak üzere verilmiş olan teminatların ilgili muhasebe hesaplarında izlenmesi gerekmektedir.