Kartal Belediyesi tarafından Özel Kalem Müdürlüğüne yapılan atamaların incelenmesi sonucunda, 2018 yılı içerisinde yapılan bir atamanın Bakanlık onayının gelmesi beklenmeksizin yapıldığı tespit edilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun; “İstisnai memurluklar” başlıklı 59’uncu maddesinde;

“… Özel Kalem Müdürlüklerine, … bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabilir.

…

Birinci fıkrada sayılan memurların bulundukları bu kadrolar emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmaz. Bu görevlerde bulunan memurların emeklilik kıdemleri yürümekte devam eder.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İstisnai memurluklara atanmada aranacak şartlar” başlıklı 60’ıncı maddesinde;

“İstisnai Devlet memurluklarına 48 inci maddede yazılı genel şartları taşıyan kimselerden atanmalar yapılabilir. Kuruluş kanunlarındaki özel hükümler saklıdır.

…” hükmü,

Aynı Kanun’un “İstisnai memurluklara atananlara bu Kanunun uygulanacak hükümleri” başlıklı 61’inci maddesinde ise;

“60 ıncı madde gereğince istisnai memurluklara atananlar hakkında bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi dışında kalan bütün hükümleri uygulanır.

Ancak istisnai bir memuriyet kadrosuna atananlar, atandıkları kadronun derece aylığının ilk kademesini kazanılmış hak olarak elde ettikleri tarihten itibaren, haklarında bu kanunun kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine dair hükümleri uygulanır.

…” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere Devlet Memurları Kanunu; atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın bazı görevlere memur atanabileceğini kabul etmiştir. Kamu yönetiminde siyasi ve idari açıdan özellik taşıyan bazı görevlere yine belli bazı siyasi ve idari nedenlerle personel rejimine bağlı kalmaksızın memur atanabilme olanağı sağlayan bu gibi görev kadrolarına “istisnai memuriyetler” adı verilmektedir.

657 sayılı Kanun’da istisnai memuriyet olarak sayılan özel kalem müdürlüğü kadrosu hususunda İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünce 03.06.2009 tarih ve B.05.0.MAH.0.08.01.00/900-14626 sayılı Genelge yayımlanmış ve söz konusu kadroya yapılacak atamalara ilişkin bir takım düzenlemeler getirilmiştir. Söz konusu Genelge’de; özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların, öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer

kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, memurlar arasından yapılacak atamalarda, Bakanlık izninin alınmayacağı, Özel kalem müdürlüğü kadrolarına yapılacak açıktan atamaların ise Bakanlık izni ile yapılacağı belirtilmiştir Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 59’uncu maddesi kapsamında tanınan atama yetkisinin, sınırsız bir yetki olmadığı, bu yetkinin memuriyete sınavsız girişin bir yöntemi gibi kullanımına hukuken imkân bulunmadığı, bu sebeple, özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların seçiminde, belediye başkanlarının bir seçim dönemi boyunca çalışabilecekleri ehliyet ve liyakat sahibi kişileri seçmelerinin esas olduğunun altı önemle çizilmiştir.

Yapılan inceleme neticesinde, Belediyede 2018 yılı içerisinde Özel Kalem Müdürlüğüne 10.04.2018 ve 21.12.2018 tarihlerinde iki adet açıktan atama yapıldığı tespit edilmiştir.

21.12.2018 tarihli atamanın Bakanlık izninin daha önceden alındığı, söz konusu kişinin ise 02.01.2019 tarihinde başka bir kamu kurumuna nakil olduğu, 10.04.2018 tarihli atama için ise Bakanlıktan onay alınmadığı, söz konusu kişinin de 20.04.2018 tarihinde genel idare hizmetleri sınıfından 5. dereceli memur kadrosuna atandığı görülmüştür.

Sonuç olarak Bakanlık onayı beklenmeksizin Özel Kalem Müdürlüğüne yapılan atamanın mevzuata aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; özetle; belediyelerin özel kalem müdürlüklerinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 59’uncu maddesinde sayılan istisnai memurluklardan oldukları, Kanunun 48’inci maddesinde belirtilen genel şartları taşıması kaydıyla yine Kanun’un atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleri ile bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile bu kadrolara açıktan ve naklen atama yapılabileceği, 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre belediyelerde atamaya yetkili amirin Belediye Başkanı olmasından dolayı söz konusu personelin Belediye Başkanı tarafından atandığı, her ne kadar bulguda aktarılan Genelge’ye göre Bakanlık iznine bağlı atama yapılacağı düzenlenmiş ise de Anayasa’nın 127’nci ve iç hukukun bir parçası olan Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nın 8’inci maddesinin birinci fıkrasına göre yerel yönetimler üzerinde idari denetimin ancak kanunla veya kanunun açıkça izin verdiği durumlarda konulabildiği, bu iki önemli üst hukuk normuna göre İçişleri Bakanlığının belediyeler üzerinde bir idari denetim mekanizması oluşturabilmesinin ancak kanunda yer alan bir yetki çerçevesinde mümkün olabileceği, 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 33’üncü maddesine göre İçişleri Bakanlığının genelge çıkarma yetkisi var ise de, bu yetkinin sadece kanunla yerine

getirmekle yükümlü oldukları hizmetlerle sınırlı olduğu belirtilmiştir.

Sonuç olarak kamu idaresi cevabında; İçişleri Bakanlığının ilgili konuda Genelge çıkarma yetkisi bulunmadığından izin alınmadan yapılan atama işleminin mevzuata uygun olduğu, ancak 2017 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda da aynı husus belirtildiğinden, Sayıştay bulgusunun Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren yapılan atamalarda Bakanlık izninin alındığı ifade edilmiştir.

Her ne kadar Bakanlık izni beklenmeden yapılan atamanın mevzuata uygun olduğu iddia edilmiş ise de, geçmiş yıl Sayıştay Denetim Raporu İdareye intikal ettikten sonra yapılan atamalarda Bakanlık izni alınmış ve İdare tarafından bulgu konusu hususa kısmen iştirak edilmiştir.

Bu nedenle bulguda aktarılan hatanın tekrar etmemesini takip için konu izlenecektir.