Karar Künyesi
Sosyal Tesis İşletmesi Bünyesinde Bulunan ve Zarar Eden İşletmelerin Özel Bütçe Hesabı İçerisine Alınması
Kafkas Üniversitesine ait Çocuk Bakımevi-Kreş, Prof. Dr. Nihat BAYŞU Konukevi, Vasfiye –Kazım Eriş Kız Öğrenci Yurdu ve Yarı Olimpik Yüzme Havuzundan oluşan sosyal ve destek amaçlı tesislerin işletilmesi Kasım 2019 tarihine kadar Sosyal Tesisler İşletmesi bünyesinde yürütülürken, bu tesisler borçlarıyla birlikte Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığı altında özel bütçe hesabına devredilmiştir.
Sosyal Tesisler İşletme Müdürlüğü, Üniversite Senatosunca 06.11.2019 tarihinde alınan bir kararla Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı bütçesi içerisine alınmıştır. Yapılan incelemeler neticesinde işletmeye ait birimlerden bazılarının önemli tutarlarda borcu olduğu, Kız Öğrenci Yurdu hariç diğer birimlerin 2019 yılı içinde zarar ettiği ve mevcut faaliyet düzeni ile finansal durumun iyileştirilebilir nitelikte olmadığı tespit edilmiştir. Aşağıdaki tabloda birimlere ait kar-zarar durumu ile toplam borç durumu yer almaktadır.
İlgili Birim
Kar - (Zarar) Durumu (TL)
Toplam Borç (TL)
2018
2019
Kreş
10.209,08
(-10.092,60)
1.854,60
Konukevi
(- 226.000,02)
(-249.260,17)
1.164.954,75
Kız Öğrenci Yurdu
56.988,98
61.793,60
81.613,13
Yarı Olimpik Yüzme Havuzu
9.675i36
(-56.988,98)
447.714,55
2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun “Mali kontrole ilişkin hükümler”
başlıklı 8’inci maddesinin 7’nci fıkrasına göre merkezi yönetim kapsamındaki kamu
idarelerince işletilen eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, çocuk bakımevi, kreş, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerin giderleri, münhasıran bu tesislerin işletilmesinden elde edilen gelirlerden karşılanması gerekmektedir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli II sayılı cetvelde yer alan Kafkas Üniversitesinin sosyal tesislerinin muhasebe kayıt ve işlemleri üniversite özel bütçe hesabının dışında takip edilmeli ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan “Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca İşletilen Sosyal Tesislerin Muhasebe Uygulamalarına Dair Esas ve Usullerine” göre gerçekleştirilmelidir. Böylece, sosyal tesislerin işlemleri üniversitenin hesaplarından ayrı olarak takibi yapılabilecektir.
Mevcut faaliyet düzeninin devam etmesi halinde söz konusu işletmeler özel bütçe içerisine alınsa dahi mevcut zarar ve borç tutarlarında bir düşüş olmayacağı gibi bu durumun üniversite özel bütçesi için de bir risk oluşturabileceği değerlendirilmektedir. Bu nedenle zarar eden bu işletmelerin özel bütçe içerisine dahil edilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.
Sosyal Tesisler İşletme Müdürlüğü Bünyesindeki Bazı Tesislerin Zarar Etmesine ve Mevcut Borç Yüklerine Rağmen Mali Sürdürülebilirliği Hususunda Çalışma Yapılmaması
Kafkas Üniversitesi Sosyal Tesisleri İşletmesi’ne bağlı birkaç tesislerin özellikle 2019 yılı içinde zarar etmiş olmalarına ve yüksek tutarda birikmiş borç yükü olmasına rağmen bunların mali sürdürülebilirliği konusunda çalışma yapılmadığı ve bu tesislerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde işletilmesine yönelik önlemleri içeren bir eylem planı da hazırlanmadığı tespit edilmiştir.
İdarelere ait sosyal tesislerin etkili, ekonomik ve verimli işletilmesine, güçlü bir idari ve mali yapının oluşturulmasına yönelik tedbirlerin alınmasını sağlamak amacıyla 2017-6 sayılı Kamu Sosyal Tesislerinin İşletilmesine İlişkin Tebliğ yayımlanmıştır. Bu Tebliğ’in “Mali sürdürülebilirlik” başlıklı 7’nci maddesinde;
“(1) Mali açıdan sürdürülebilir olmadığı tespit edilen sosyal tesislerin mali tabloları her yılın Şubat ayı sonuna kadar idarelerce incelenir ve Mart ayı sonuna kadar mali sürdürülemezliğin nedenlerini ve alınacak önlemleri içeren rapor üst yöneticiye sunulur.
(2) İdareler, mali sürdürülebilirliği olmayan sosyal tesislere ilişkin olarak 5 inci maddede yer alan tedbirlere ilaveten, sosyal tesislerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde işletilebilmesi için gerekli her türlü tedbirleri alırlar.” denilmektedir.
2019 yılı itibariyle Sosyal Tesisler İşletmesi’ne bağlı birimler toplamda 254.548,15 TL zarar etmiştir. Söz konusu birimlerin 2019 yılı itibariyle toplam 1.696.137,03 TL borcu bulunmaktadır.
Söz konusu birimlerin mali açıdan sürdürülebilirliğini mümkün kılmak adına çalışma yapılması, alınacak önlemlerin üst yöneticiye raporlanması, bu tesislerin işletilmesine yönelik ilgili tebliğde sayılan önlemlerin görüşülerek tesislerin faaliyetinin sürdürülebilir kılınması için etkili, ekonomik ve verimli işletilmesine yönelik tedbirler alınması gerekmektedir.
Sosyal Tesis Denetleme Kurulunca Rektörlüğe Sunulacak Yıllık Denetim Raporunun Bulunmaması
Yapılan incelemeler neticesinde 2019 yılına ilişkin Sosyal Tesis Denetleme Kurulunca Rektörlüğe sunulacak yıllık denetim raporunun bulunmadığı görülmüştür.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun ‘Rektör’ başlıklı 13’üncü maddesi (b) bendinde;
“b) Görev, yetki ve sorumlulukları:
Üniversite kurullarına başkanlık etmek, yükseköğretim üst kuruluşlarının kararlarını uygulamak, üniversite kurullarının önerilerini inceleyerek karara bağlamak ve üniversiteye bağlı kuruluşlar arasında düzenli çalışmayı sağlamak,
Her eğitim - öğretim yılı sonunda ve gerektiğinde üniversitenin eğitim öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetleri hakkında Üniversitelerarası Kurula bilgi vermek,
Üniversitenin yatırım programlarını, bütçesini ve kadro ihtiyaçlarını, bağlı birimlerinin ve üniversite yönetim kurulu ile senatonun görüş ve önerilerini aldıktan sonra hazırlamak ve Yükseköğretim Kuruluna sunmak,
Gerekli gördüğü hallerde üniversiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirmek veya bunlara yeni görevler vermek,
Üniversitenin birimleri ve her düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim görevini yapmak,
Bu kanun ile kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.
Üniversitenin ve bağlı birimlerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde kullanılmasında ve geliştirilmesinde, öğrencilere gerekli sosyal hizmetlerin sağlanmasında, gerektiği zaman güvenlik önlemlerinin alınmasında, eğitim - öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerinin devlet kalkınma plan, ilke ve hedefleri doğrultusunda planlanıp yürütülmesinde, bilimsel ve idari gözetim ve denetimin yapılmasında ve bu görevlerin alt birimlere aktarılmasında, takip ve kontrol edilmesinde ve sonuçlarının alınmasında birinci derecede yetkili ve sorumludur.” denilmektedir.
Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğin IV-Ortak Hususlar başlıklı bölümün 17 nci maddesinde;
“Kurum amirleri bizzat ya da denetim elemanları marifetiyle sosyal tesislerin işlemlerini, defter ve belgelerini zaman zaman ve her halükarda yılsonlarında denetleyeceklerdir. Düzenlenecek denetim raporları kurumlarda muhafaza edilecektir.” hükmü yer almaktadır.
Kafkas Üniversitesi Sosyal Tesisler İktisadi İşletme Yönergesi’nin “Denetleme Kurulu” başlıklı 8 inci maddesinde
“Denetleme Kurulu iki yıl süreyle Rektör tarafından görevlendirilen biri başkan olmak üzere idari ve mali konularda deneyimli üç kişiden oluşur.”,
“Denetleme Kurulunun Görevleri” başlıklı 9’uncu maddesinde
“Denetleme Kurulunun görevleri şunlardır:
Sosyal Tesisler İşletmesini ve bağlı birimlerini yılda bir idari ve mali yönlerden denetlemek,
Yıllık denetim sonu işletmenin tüm kayıtlarının incelenerek denetim raporu hazırlamak ve Rektörlük Makamına iletilmek üzere İşletme Yönetim Kuruluna sunmak.
Hazırlanan raporları genel zamanaşımı süresince İşletme Müdürlüğünde saklanmasını sağlamak.”
Hükümleri getirilmiştir.
Kafkas Üniversitesi Sosyal Tesisler İşletmesi’nin 2019 yılına ilişkin olarak 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ ve Kafkas Üniversitesi Sosyal
Tesisler İktisadi İşletme Yönergesi hükümleri gereği, kurum amiri ya da yetkili birimler tarafından herhangi bir denetim yapılmadığı ve herhangi bir denetim raporunun düzenlenmediği tespit edilmiştir.
Yukarıda bahsedilen ilgili mevzuat gereği birimin işlemlerinin yıllık olarak denetlenmesi ve bu konuda denetim raporu düzenlenmesi gerekmektedir.