Şirket tarafından 2022 yılı içerisinde gerçekleştirilen demirbaş envanter işlemlerinin, mevzuata uygun gerçekleştirilmediği ve 255-Demirbaşlar Hesabının doğru ve güvenilir bilgi sunmadığı görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “III – Envanter” başlıklı 66’ncı maddesinde; her tacirin, ticari işletmesinin açılışında varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker belirten bir envanter çıkartacağı belirtilmiş; tacirlerin açılıştan sonra her faaliyet döneminin sonunda da böyle bir envanter düzenleyeceği ifade edilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Envanter çıkarmak” başlıklı 186’ncı maddesinde ise envanter çıkarmak; bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit şeklinde tanımlanmıştır. Aynı Kanun’un “Bilanço” başlıklı 192’nci maddesinde ise bilanço; envanterde gösterilen kıymetlerin tasnifli ve karşılıklı olarak değerleri itibariyle tertiplenmiş hulasası şeklinde ifade edilmiştir.

Mezkûr mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ticaret şirketleri dahil tüm tacirlerin, faaliyet başlangıcından itibaren faaliyet dönemini esas alarak periyodik envanter çalışması yapması; yapılacak bu çalışma sonucunda hazırlanacak listelerin, varlıkların adet ve değeri hakkında ayrıntılı bilgi sunması gerekmektedir. Ayrıca 213 sayılı Kanun’da yer alan bilanço ve envantere ilişkin tanımlamalara bakıldığında, envanter sonuçlarının, dönem içi kayıt ve işlemler de dikkate alınarak, önceki dönem bilanço ve envanter sonuçları ile uyumlu olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Şirketin 2021 yılından önceki dönemlere ilişkin herhangi bir envanter çalışmasının mevcut olmadığı, 2021 yılında bir envanter çalışması yapıldığı ancak bu çalışmanın, önceki dönem envanter sonuçları mevcut olmadığından, karşılaştırma yapılamadan fiilen mevcudun tespiti şeklinde yapıldığı; bu sayım sonuçlarının muhasebe kayıtları ile uyumlu olmadığı ve gerekli düzeltme kayıtlarının 2022 yılı da dahil tamamlanamadığı

görülmüştür.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından, 2021 yılında yapılan fiziki sayım sonucunda adet bazlı envanter listesinin oluşturulduğu ve envanter programına yüklendiği, yapılan fiili sayım sayesinde program üzerinde taşınır malların barkod yönetimi ile kimlik bilgisinin oluşturulduğu, barkod numaralarına karşılık gelen muhasebe eşleştirmeleri ile ilgili çalışmaların, geçmişe dönük ve güncel alımlar da dahil olmak üzere devam ettiği belirtilmiştir.

Ancak, geçmiş yıllarda envanter çalışması yapılmamış olması ve 2021 yılında yapılan envanter çalışmasının herhangi bir liste esas alınmadan mevcudun sayılması suretiyle yapılması nedeniyle; yapılan çalışma 2022 yılı da dahil, önceki dönemlerde Şirketin mülkiyetine geçip muhasebeleştirilen demirbaşların hali hazırda mevcut olup olmadığı konusunda güvence vermemektedir. Bu durum envanter çalışma sonuçları ile bilançoya esas değerlerin karşılaştırılmasını imkânsız hale getirmekte, zayi ve kaybolan demirbaşlara ilişkin ise sorumlulukların tespitini zorlaştırmaktadır.

Sonuç olarak, 2022 yılı sonu itibariyle envanter çalışmalarının muhasebeleştirilmesinin tamamlanmaması, muhasebeleştirme işlemleri tamamlansa dahi envanter işleminin usulüne uygun gerçekleştirilmemesi nedenleriyle, 255-Demirbaşlar Hesabının güvenilir bilgi sunamadığı değerlendirilmektedir.