Kurum taşınmaz kayıtlarının incelenmesi neticesinde; çeşitli iş hanlarında Kuruma ait boş dükkânların bulunduğu, söz konusu dükkânlar için her ay yüklü miktarda aidat ödenmek zorunda kalındığı, ayrıca çoğunluğu Mamak Araplar bölgesinde olmak üzere Kuruma ait 800’ün üzerinde boş lojman olduğu tespit edilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 18’inci maddesinde belediye

teşkilatının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmenin, beldenin ve belediyenin hak ve menfaatlerini korumanın, büyükşehir belediyesinin etkin ve verimli yönetilmesini sağlamanın belediye başkanının görev ve yetkisi olduğu ifade edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 1’inci maddesinde kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını sağlamanın Kanun’un temel amaçlarından olduğu, 3’üncü maddesinde ise kamuya ait taşınmazların kamu kaynağı olduğu ifade edilmiş, “Üst Yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde ise belediyelerde belediye başkanlarının üst yönetici olduğu, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan meclislerine karşı sorumlu oldukları belirtilmiştir.

Yapılan incelemelerde; Anafartalar ve Ulus İşhanlarında Kuruma ait birçok dükkân bulunduğu, bu dükkânlardan önemli bir kısmının boş olduğu ve kiralanamadığı, söz konusu boş dükkânlar için her ay aidat ödenmek zorunda kalındığı, 2019 yılında her iki iş hanında yer alan boş dükkânlar için toplamda 2 milyon TL’nin üzerinde Kurum bütçesinden ödeme yapıldığı görülmüştür.

Kurum yetkilileri tarafından gerek Anafartalar Çarşısı gerekse de Ulus İş Hanının yıkımı için gerekli mercilerden yıkım kararlarının alındığı, söz konusu iş hanları için bir kısım tahliyelerin gerçekleştirildiği, bir kısmının ise tahliye davasının devam ettiği belirtilmişse de tahliyesi gerçekleşen ve Anafartalar Çarşısında olan bir kısım dükkânların tekrardan ihale edildiği görülmüştür. Söz konusu taşınmazlar şayet yıkılacaksa, tahliye işlemlerinin bir an önce gerçekleştirilmesi, tekrardan başka kişilere söz konusu yerlerin kiralanmaması ve yıkımın acilen gerçekleştirilerek Kurumun maruz kaldığı mali yükün hafifletilmesi önem arz etmektedir.

Kuruma ait lojman listeleri de taşınmaz denetimi kapsamında incelenmiş ve toplam

1.449 adet lojmandan 841 tanesinin boş olduğu, söz konusu boş lojmanların çoğunluğunu Mamak Araplar Mahallesinde yer alan lojmanların oluşturduğu tespit edilmiştir. Mezkûr mahalde bulunan 1.107 adet lojmandan yaklaşık 700 tanesi atıl vaziyette bekletilmektedir.

Bu bölgede yer alan lojmanlardan bir kısmında kentsel dönüşümde kira yardımından faydalanmak yerine lojmanlardan faydalanmak isteyen hak sahipleri, bir kısmında ise ihtiyaç sahibi veya afete maruz kişiler kalmakta ise de başta C3, C4, C5, C6, C7 bloklarında yer alan toplam 405 adet lojman olmak üzere birçok lojman da boş ve atıl olarak bulunmaktadır.

Bu lojmanların değerlendirilmesi amacıyla tadilat ve tamirat yapılarak ihtiyaç sahiplerine tahsis edileceği, bu hususla ilgili ihalenin 2020 yılında gerçekleştirildiği bildirilmişse de 2019 yılı sonu itibariyle henüz bu yönde kesinleşmiş bir işlem bulunmamaktadır.

Kurum tarafından taşınmaz edinilmesinin ve söz konusu taşınmazların yasal sınırlar içerisinde sosyal veya diğer amaçlarla kullanılmasının mümkün olduğu açıktır. Ne var ki taşınmaz edinildikten sonra söz konusu taşınmazların atıl bırakılması, kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmayan ve Kurum açısından menfaatsiz bir şekilde kamu harcamasına sebebiyet veren taşınmazlar hakkında yıkım veya elden çıkarma işlemlerinin yapılmaması, bu nedenle çeşitli giderlere maruz kalınması kabul edilemez. Bu tarz bir yaklaşım ciddi bir kamu kaynağı olan taşınmazların iyi idare edilememesine ve Kurumun fazladan mali yük altına girmesine sebebiyet vermektedir. Bu kapsamda yıkım amacıyla boşaltılan iş hanları için gerekli işlemlerin ivedilikle yerine getirilmesi, boş ve atıl vaziyette bekletilen lojmanların gerekli çalışmalardan sonra beklenilmeksizin derhal faal hale getirilmesi önem arz etmektedir.