Büyükşehir Belediyesi tarafından, kişi borcu sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna yersiz olarak ödenen ve 140-Kişilerden Alacaklar Hesabında yer alan tutarlar için herhangi bir işlem tesis edilmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 111’inci maddesinde; Sayıştay ve diğer mahkemelerce yersiz ödendiğine hüküm olunan tutarlar veya denetim elemanlarınca yapılan inceleme ve denetimler veya idare amirlerinin yaptıkları kontroller sonucunda düzenleyecekleri raporlarla ortaya çıkan tutarların 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına kaydedileceği düzenlenmiştir. Aynı maddenin devamında kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı alacakların rızaen tahsili esas olduğu, rızaen tahsil edilemeyen alacaklar, özel kanunlarında yazılı hükümlere göre veya takas suretiyle ya da icra yoluyla tahsil edileceği belirtilmiştir.

Mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere, Belediye tarafından Sayıştay veya diğer mahkemelerin veya denetim elemanlarınca yapılan tespitler sonrasında kişi borcu olduğuna hükmedilen tutarların 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına kaydedilmesi gerekir. Bu hesapta yer alan alacakların rızaen tahsili esas olmakla birlikte, rızaen ödeme gerçekleştirilmediği takdirde takas ya da icra yoluyla tahsilatın yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde, Belediyenin 140-Kişilerden Alacaklar Hesabı alt kodunda yer alan Sayıştay ve diğer mahkemelerce veya denetim elemanlarınca kişi borcu olarak hükmedilmesi sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na fazla veya yersiz ödenen tutarların yıllar itibarıyla hesapta biriktiği bu tutarlara ilişkin herhangi bir tahsilat veya takas gerçekleştirilmediği anlaşılmıştır.

31.12.2022 itibari ile 140-Kişilerden Alacaklar Hesabı alt kodunda yer alan Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenen ve geri alınması gereken 494.936,94 TL’nin bulunduğu tespit edilmiştir. İdarenin yıllar itibari ile biriken Sosyal Güvenlik Kurumundan alacağı 494.936,94 TL tutara ilişkin herhangi bir faiz de işletilmemiştir. Bu kapsamda, bu tutar yıllar itibari ile enflasyon karşısında erimekte olup Belediye açısından gelir kaybı oluşturmaktadır. Aynı tarih itibariyle Büyükşehir Belediyesinin muhasebe kayıtlarında; Sosyal Güvenlik Kurumuna 57.549.981,02 TL borcu bulunmaktadır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; Sosyal Güvenlik Kurumuna fazla veya yersiz ödenen tutarların iadesi İnsan Kaynakları Müdürlüğü tarafından SGK Kesenek

Prim İade Programı üzerinden talep edildiği ve alacakların bir kısmının belediyenin 4/A Prim Borcuna mahsup edildiği veya Kurum hesaplarına gönderilen icra emirlerine karşılık icra dairelerine gönderildiği belirtilmiştir. Konu hakkında SGK ile yazışmalara devam edilmekte olup prim borcuna mahsup edilen veya icra dairelerindeki borç dosyalarına gönderilen tutarlar ödeme emri dosyalarından mahsup edilerek kişi borç hesaplarının kapatılacağı ifade edilmiştir. İdare tarafından bulguya iştirak edilerek gerekli yazışmaların başlatıldığı bir kısım alacağın prim borcuna mahsup edildiği bir kısım alacağın icra emirlerine karşılık icra dairelerine gönderildiği ifade edilse bunlara ilişkin kanıtlayıcı evraklar gönderilmemiş olup ayrıca muhasebede yer alan tutarların varlığını koruduğu ve tahsilat bildirilmesine karşılık hesapta yer alan tutarların kapatma işlemleri ile alakalı bir reaksiyon alınmadığı görülmüştür.

Sonuç olarak, fazla ve yersiz ödenen ve geri alınması gereken 494.936,94 TL tutarla ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu ile tahsilat için gerekli işlemlerin tamamlanarak hesapların kapatılması gerektiği düşünülmektedir.