4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen temel ihale usulleriyle yapılması gereken işlerin ihale konusu edilmeyerek parasal sınırların altında kalacak şekilde ve aynı ihale konusu içerisinde yer alabilecek benzer nitelikteki işlerin kısımlara bölünerek doğrudan temin yoluyla yapıldığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinde;

“Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir. … d) Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin on beş milyar (2021 yılı için bu tutar 121.405,00 TL olarak belirlenmiştir.), diğer idarelerin beş milyar Türk Lirasını (2021 yılı için bu tutar 40.443,00 TL olarak belirlenmiştir.) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar. …” denilmektedir.

Aynı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri bir arada ihale edilemez. Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez. Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir… Diğer ihale usulleri kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir. …” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, büyükşehir belediyesi sınırları dâhilindeki idarelerin 2021 yılı için 121.405,00 TL’yi aşmayan ihtiyaçları doğrudan temin yöntemiyle, bu tutar üzerindekiler ise temel ihale usullerinden olan açık ihale veya belli istekliler arasında ihale usulleriyle karşılanmalıdır. Kanun’un doğrudan temine ilişkin 22/d maddesinden yararlanmak amacı ile ihtiyacın ve ihalenin bölünmesi yukarıdaki mevzuat hükümlerine aykırı düşmektedir.

Yapılan incelemelerde; ayrıntısı aşağıdaki tabloda gösterilen, aynı ihale konusu içerisinde yer alabilecek benzer nitelikteki işlerin kısımlara bölünerek doğrudan temin yöntemiyle yaptırılması, bu tür alımların eşik değerlerin altında kalmak amacıyla ihale konusu edilmeksizin kısımlara bölünmesi mümkün değildir.

Kamu İdaresi cevabında bulgu konusu hususa katıldığını, bundan sonra ihtiyaçların 4734 sayılı Kanunda belirtilen temel ihale usulleri ile temin edilmesi hususunda gerekli özen ve dikkati göstereceğini ifade etmiştir.

Kurumun söz konusu yapım işini ihale etmesi gerekirken kısımlara bölerek aynı yükleniciden doğrudan temin yöntemiyle edinmesi neticesinde, Kamu İhale Kanunu'nun

ihalelerde rekabet, saydamlık, eşit muamele, güvenilirlik ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerine aykırı hareket ettiği, bu hizmet alımının 4734 sayılı Kanunda belirtilen temel ihale usulleri ile temin edilmesi gerektiği düşünülmektedir.

‌Tablo 9: Doğrudan Teminle Yapılan İşler Tablosu