Kamu İdaresinde doğrudan temin ve pazarlık usulü ile yapılan mal alımlarında Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmaksızın %10’luk sınırın aşıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (ı) bendinde, Kanunun 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “4734 Sayılı Kanunun 62’nci Maddesinin (I) Bendi” başlıklı 21’inci maddesinde, 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendi ile ilgili olarak, “31/12/2020 tarihli ve 31351 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci Maddesinin (I) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ” açıklamalarının dikkate alınacağı belirtilmiştir.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci Maddesinin (I) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ’in “Genel Esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinin birinci fıkrasında; 4734 sayılı Kanun’a göre idarelerin mal veya hizmet alımı ile yapım işlerinin temel ihale usulü olan açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılmasının esas olduğu ancak temel ihale usullerinden biri ile alım yapılamadığı hallerde diğer usul ve yöntemlerle alım yapılabileceği bu sebeple, idarelerin Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendi uyarınca yapacakları başvurularda bu hususu göz önünde bulundurmaları gerektiği,

İkinci fıkrasında; Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendine göre, Kanun kapsamında yer alan ve bütçe sahibi olan kamu idarelerinin; Kanun’un gerek 21’inci maddesinin (f) bendi, gerekse temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar hariç 22’nci maddesinin (d) bendi kapsamında yapacakları harcamalarda, bütçelerine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unu Kurulun uygun görüşü olmadan aşamayacağı, bu oran aşılarak Kuruma yapılan başvuruların reddedileceği,

Üçüncü fıkrasında; Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ve 22’nci maddesinin (d) bendine göre ihtiyaçların temininde bütçe sahibi olan kamu idareleri tarafından, yıllık bütçelerine bu amaçla konulan toplam ödenek tutarlarının dikkate alınacağı; mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine bu amaçla konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı %10 oranı hesaplanması gerektiği,

Dördüncü fıkrasında; bütçe sahibi olan kamu idareleri tarafından %10 oranının aşılıp aşılmadığı takip edilerek ödenek aktarılırken veya harcama yapılırken bu durum göz önünde bulundurulması gerektiği,

Beşinci fıkrasında ise; idarelerin bütçelerinde mal veya hizmet alımları ile yapım işleri için öngörülen ödenek tutarının; mal veya hizmet alımları için Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (f) bendi ile 22’nci maddesinin (d) bendinde yer alan parasal limitlerin toplamını, yapım işlerinde ise 22’nci maddesinin (d) bendinde yer alan parasal limiti, geçmemesi halinde Kuruldan uygun görüş alınması şartın aranmayacağı belirtilmektedir.

Yapılan incelemede, Kamu İdaresi tarafından 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ile 22’nci maddesinin (d) bendi kapsamında 112.512.717,91 TL tutarında mal alımına yönelik harcama yapıldığı, bütçeye mal alımı amacıyla konulan 267.227.143 TL tutarındaki ödeneğin %10’nu olan 26.722.714,3 TL’nin, 85.790.003,6 TL tutarında ve %321,03 oranında aşıldığı tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, bulguya konu doğrudan temin ile yapılan mal alımlarının açık ihale yöntemi ile temin edilmeye başlandığı, 2024 yılında 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci Maddesinin (I) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ hükümlerine ve bulguda belirtilen açıklamaya uygun işlem gerçekleştirilmesine özen gösterileceği ifade edilmiştir.

Doğrudan temin ve pazarlık usulü ile yapılan mal alımları için mevzuatta öngörülen üst sınırın Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmadan aşılmaması gerekmektedir.