Kamu İdaresi’nin işletmekte olduğu çocuk gündüz bakım evlerindeki hizmetler için mevzuata aykırı tarife belirlendiği ve işletme gelirlerinin giderleri karşılayamaması sebebiyle İdare bütçesinden katkıda bulunulduğu görülmüştür.

2022 yılı için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan (2022-1) sayılı Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ’in “Kreş ve Çocuk Bakımevleri Ücretleri” başlıklı 5’inci maddesinde kamu kurum ve kuruluşlarına ait kreş ve çocuk bakımevlerine kabul edilecek Devlet memurları ile diğer kamu personelinin her çocuğu için aylık bakım ücreti tutarının asgari 345,00 TL olduğu, ancak belirlenen asgari aylık ücretlerin kreş ve çocuk bakımevi hizmetlerinin karşılanmasında yeterli olmadığı durumlarda, kurum ve kuruluşların belirlenen asgari tutarın üzerinde bedel tespit etmeye yetkili olduğu ifade edilmiştir.

Aynı Tebliğin “Ortak Hususlar” başlıklı 7’nci maddesinde kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufunda bulunan eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerin işletme giderleri için ilgili kurum ve kuruluşların bütçelerinden herhangi bir katkıda bulunulmamasının esas olduğu, bir kurum veya kuruluşun eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal ve destek amaçlı tesislerinden yararlandırılan; o kurum ve kuruluşun emeklisi ile o kurum ve kuruluşun personelinin veya emeklisinin eşleri, üstsoy ve altsoylarına, kurum personeli için belirlenen tarifenin uygulanacağı, diğer kurum ve kuruluşların personeli ve emeklileri ile bunların eşleri, üstsoy ve altsoylarına, kurum personeli için belirlenen tarifenin uygulanacağı, eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerden sekizinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alanların dışında yararlandırılanlara kurum personeli için belirlenen tarifenin en az %50 fazlasının uygulanacağı, kamu kurum ve kuruluşlarınca işletilen kreş ve çocuk bakımevi gibi tesislerin sosyal tesis kapsamında olması nedeniyle, bu tesislerin giderlerine de bütçeden katkıda bulunulamayacağı, dolayısıyla bunların her türlü giderleri kreş ve çocuk bakımevlerinin kendi gelirlerinden karşılanacağı belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, İdare tarafından 2022 yılı ücret tarifesinde gündüz bakım evi ücreti olarak; Sarıyer Belediyesinde memur, kadrolu işçi, daimi işçi statüsündeki personel ve Sarbel AŞ ile Sarfit AŞ çalışanlarının çocukları için 690,00 TL olduğu, bunların dışında kalan diğer tüm kesimler için ise 1.380,00 TL’lik ücret belirlenmiştir.

Belirlenen ücret tarifesinde yer alan tutarlar Tebliğ ile uyumlu değildir. Tebliğ hükümleri gereği diğer kurum ve kuruluşların personeli ve emeklileri ile bunların eşleri, üstsoy ve altsoylarına, kurum personeli için belirlenen tarifenin uygulanması gerekmektedir. Ayrıca Sarbel AŞ ve Sarfit AŞ, Belediye şirketi olup Şirketlerde çalışanların Belediye personeli olarak değerlendirilmesi hatalı bir uygulama olup, bu kişilere belediye ve diğer kamu personeli dışında kalan diğer tüm kesimler için belirlenen tarifenin uygulanması gerekmektedir.

Bunlara ilave olarak, İdarece işletilen çocuk gündüz bakım evlerinin sosyal tesis kapsamında olması nedeniyle, bu tesislerin giderlerine de İdare bütçesinden katkıda bulunulmaması esastır. Dolayısıyla, kreş ve çocuk bakımevlerinin her türlü giderlerinin kendi gelirlerinden karşılanması gerekirken ilgili Tebliğ Hükümlerine uyulmamıştır.

Diğer yandan, çocuk gündüz bakım evlerinden 2022 yılında toplam 3.543.606,58 TL gelir elde edildiği buna karşın personel gideri için 7.994.798,56 TL, bunun dışındaki yemek alımı, oyuncak alımı, mobilya alımı vb. ihtiyaçlar için 10.779.917,37 TL olmak üzere toplamda 18.774.715,93 TL’lik harcama yapıldığı anlaşılmıştır. Bu bağlamda, çocuk gündüz bakım evlerinin elde ettiği toplam gelir ile gider arasındaki fark olan 15.231.109,35 TL’nin tamamı İdare bütçesinden karşılanmıştır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Kamu idaresi tarafından verilen cevapta özetle çocuk gündüz bakımevleri için tarifelerin belirlendiği ancak ülke genelinde yaşanan fiyat artışları nedeniyle gelir gider dengesi arasında sapma olduğu ve bu nedenle idare bütçesinden çocuk gündüz bakımevleri için harcama yapıldığı belirtilmiş olup ekonomik koşullar göz önünde bulundurularak bulguda bahsi geçen hususlar için önlem alınacağı ifade edilmiştir.

İdare tarafından sosyal tesis tarifelerinin mevzuata uygun olarak belirlenmesi ve bu tesislerin giderlerine Belediye bütçesinden katkıda bulunulmaması gerekmektedir.