Karar Künyesi
Belediyenin mülkiyetinde olan taşınmazların ihale yapılmaksızın Belediye Encümeni kararıyla süresiz olarak kiraya verildiği, kiracılarla sözleşme imzalanmadığı ve Belediyenin kiralama işlemlerinde mevzuatta öngörülen geçici ve kesin teminat bedellerinin alınmadığı görülmüştür.
Mülkiyeti Belediyeye Ait Taşınmazların İhale Yapılmaksızın Belediye Encümeni Kararıyla Süresiz Olarak Kiraya Verilmesi veya Kiralama Sürelerinin Uzatılması
Belediyenin mülkiyetindeki bazı taşınmazların, ihale ve sözleşme yapılmaksızın ve süresiz olarak Belediye Encümeni kararıyla kiralandığı tespit edilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde;
“… belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” denilmektedir.
Belediye taşınmazlarının kiralama işlemlerinin 2886 sayılı Kanun’un 35’inci maddesinde sayılan ihale usulleri çerçevesinde yapılması gerekmektedir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye meclisinin görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinde;
“Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” <span>ve </span>“Belediye encümeninin görev ve yetkileri” <span>başlıklı 34’üncü maddesinde</span>; “Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.”<span>denilmiştir.</span>
Aynı Kanun’un “İhalenin sözleşmeye bağlanması” başlıklı 53’üncü maddesinde; bütün ihalelerin bir sözleşmeye bağlanacağı ve sözleşmenin, idare adına ita amiri tarafından imzalanacağı belirtilmiştir.
5393 sayılı Kanun’un ilgili hükümlerine göre, taşınmazların 3 yıla kadar belediye encümeni kararıyla ihale edilerek kiraya verilmesi mümkündür. 3 yılı aşan kiralamalarda ise belediye meclisinin kararı gereklidir.
Yapılan incelemede; Belediyenin mülkiyetinde olan 49 taşınmazın 2886 sayılı Kanun hükümlerine aykırı olarak ihale edilmeden Belediye Encümen kararıyla süre belirtmeksizin kiraya verildiği ve kiracılarla kira sözleşmesi imzalanmadığı tespit edilmiştir. Aşağıdaki tablo incelendiğinde uygulamanın geçmiş yıllar boyunca süregeldiği ve kullanılmaya devam edildiği görülmektedir.
Tablo 14: İhalesiz Olarak Encümen Kararıyla Kiraya Verilen Taşınmazların Listesi
Sıra
Yeri
Kiralanan Taşınmazın Kullanım Durumu
Kira Başlama Tarihi
1
Bostancılı Mahallesi
Büfe
10.04.2013-Enc. Kararı
2
Gelincik Mahallesi.
Dükkan
16.12.2009 Tarih ve 539 Sayılı Enc. Kararı
3
Kaleyazısı Mah. Hal Binası
Dükkan
03.03.2010 Tarih ve 90 Sayılı Enc. Kararı
4
Meydankapı Mahallesi
Arsa
12.085.2009 Tarih ve 339 Sayılı Enc. Kararı
5
Camikebir Mahallesil
Dükkan
30.09.2009-Enc. Kararı
6
Camikebir Mahallesi
Büfe
28.01.1992-Enc. Kararı
7
Kaleyazısı Mah. Hal Binası
Dükkan
25.01.1994-Enc. Kararı
8
Gelincik Mahallesi
Dükkan
25.05.1993-Enc. Kararı
9
Meydankapı Mahallesi
Dükkan
01.03.1994-Enc. Kararı
10
Gelincik Mahallesi
Büfe
15.08.2007-Enc. Kararı
11
İncedayı Mahallesi
Dükkan
31.10.2012-Enc. Kararı
12
Camikebir M. Müftülük
Dükkan
12.12.2003-Enc.Kararı
13
Kaleyazısı Mah. Hal Binası
Dükkan
01.01.1990-Enc.Kararı
14
Kaleyazısı Mah. Hal Binası
Dükkan
01.01.1990-Enc. Kararı
15
Yeni Mahalle
Şehir Kulübü
25.01.1994-Enc.Kararı
16
Yeni Mahalle
Çay Bahçesi
25.01.1994-Enc.Kararı
17
Ada Mahallesi
Arsa
31.08.2000 Tarih ve 1332 Sayılı Enc. Kararı
18
Yeni Mahalle
Çay Bahçesi
16.06.2011-Enc. Kararı
19
Meydankapı Mahallesi
Çay Bahçesi
18.01.1994-Enc. Kararı
20
Kaleyazısı M. Hal Binası
Dükkan
16.05.2003-Enc. Kararı
21
Korucuk Mahallesi
Bilet Satış Peronu
29.09.2010 Tarih ve 469 Sayılı Enc. Kararı
22
Ada Mahallesi
Büfe
30.05.2012-Enc. Kararı
23
Kaleyazısı Mah. Hal Binası
Dükkan
10.12.2001-Enc. Kararı
24
İncedayı Mahallesi
Büfe
16.01.2008-Enc. Kararı
25
Gelincik Mahallesi
Büfe
11.09.2000-Enc. Kararı
26
İncedayı Mahallesi
Büfe
15.10.1999-Enc. Kararı
27
Yeni Mahalle
Bilardo Kulübü
08.06.2011-Enc. Kararı
28
Camikebir Mahallesi
Büfe
01.01.1990-Enc.Kararı
29
Meydankapı Mahallesi
Dükkan
05.01.2011-Enc. Kararı
30
Gelincik Mahallesi
Büfe
10.06.2009-Enc. Kararı
31
Yeni Mahalle
Çay Bahçesi
16.05.2007-Enc. Kararı
32
Meydankapı Mahallesi
Dükkan
12.01.2011-Enc. Kararı
33
Kaleyazısı Mah. Hal Binası
Dükkan
11.09.2000 Enc.Kararı
34
Gelincik Mahallesi
Oto Yıkama
27.07.2011-Enc. Kararı
35
Meydankapı Mahallesi
Büfe
18.07.1997-Enc. Kararı
36
Meydankapı Mahallesi
Çay Bahçesi
30.04.2002 Enc. Kararı
37
Yeni Mahalle
Büfe
18.05.2011-Enc. Kararı
38
Kaleyazısı Mah. Hal Binası
Dükkan
01.01.1990 Enc. Kararı
39
Meydankapı Mahallesi
Büfe
16.09.2003-Enc.Kararı
40
Gelincik Mahallesi
Çay Ocağı
10.09.2014-Enc. Kararı
49
Meydankapı Mahallesi
Büfe
23.01.2013-Enc.Kararı
Kamu İdaresi cevabında, Belediye kiracılarının çok eski yıllardan beri kiracı olması sebebiyle her Belediye Encümeninde Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen oranda kira artışı yapıldığı belirtilmişse de, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca Belediye taşınmazlarının ihale edilerek kiraya verilmesi ve 3 yılı aşan kiralamalarda Belediye Meclisince karar alınması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, Belediyenin mülkiyetinde bulunan ve ihale yapılmaksızın Encümen Kararıyla süresiz olarak kiralanan taşınmazların kamu menfaatlerinin koruması ve gelecekte hukuki bir kayıp yaşanmaması için 2886 sayılı Kanun kapsamında ihale edilerek kiraya verilmesi ve kira sözleşmeleri yapılması gerekmektedir.
Belediyeye Ait Taşınmazların Kiralanmasından Teminat Alınmaması
Mülkiyeti Belediyeye ait olan taşınmazların kiralanmasında mevzuatta öngörülen geçici ve kesin teminat bedellerinin alınmadığı görülmüştür.
2886 sayılı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 7’nci maddesinde; ihale konusu işlerin her türlü özelliğini belirten şartname ve varsa eklerinin idarelerce hazırlanacağı belirtilerek şartnamelerde işin mahiyetine göre konulacak özel ve teknik şartlardan başka genel olarak hangi hususların gösterileceği açıklanmıştır. Buna göre, işin tahmin edilen bedeli, geçici teminat miktarı ve kesin teminata ait şartlar şartnamede yer almak zorundadır. Kanun’un 25’inci maddesinde geçici teminata, 54’üncü maddesinde de kesin teminata ilişkin hükümlere yer verilmiştir.
Kanun’un 25’inci maddesinde, isteklilerden, ihale konusu olan işin tahmin edilen bedelinin %3'ü oranında geçici teminat, 54’üncü maddesinde ise ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle %6 oranında kesin teminat alınacağı hüküm altına alınmıştır.
Kamu İdaresi cevabında, ihale yapılan taşınmaz kiralamalarından teminat alındığı ve alınan teminatlara ilişkin belge örneğinin sunulduğu belirtilmiştir.
Cevap ekinde iki adet kiraya verme işleminde kesin teminat alındığına ilişkin tahsilat makbuzu bulunmaktadır. Bunlar da ihalesi yeni yapılmış taşınmazların kiraya verme işlemlerine ilişkin olup, bulguda belirtilen taşınmazların tümünün kiraya verilmesinde alınması gereken geçici ve kesin teminatların Kamu İdaresi cevabı ekinde gönderilmediği tespit edilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, mülkiyeti Belediyeye ait olan taşınmazların kiraya verilmes işlemlerinde sözleşme yapılmaması ve geçici-kesin teminat alınmaması 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na aykırılık teşkil etmektedir.