İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından İzulaş AŞ’ye devredilmiş olan teleferik alt ve üst istasyon binaları ile birlikte teleferik toplu ulaşım hattına ilişkin “işletme hakkının” 260- Haklar Hesabına kaydedilmeyip doğrudan giderleştirildiği görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 515’inci maddesine göre, anonim şirketin finansal tablolarının, Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) göre şirketin malvarlığını, borç ve yükümlülüklerini, öz kaynaklarını ve faaliyet sonuçlarını tam, anlaşılabilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaçlara ve işletmenin niteliğine uygun bir şekilde; şeffaf ve güvenilir olarak; gerçeği dürüst, aynen ve aslına sadık surette yansıtacak şekilde çıkarılıp çıkarılmadığını göstermesi gerekmektedir.

1 sıra no.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin ekinde yer alan Hesap Planı Açıklamalarında “26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar” grubu herhangi bir fiziksel varlığı bulunmayan ve işletmenin belli bir şekilde yararlandığı veya yararlanmayı beklediği aktifleştirilen giderler ile belli koşullar altında hukuken himaye gören haklar ve şerefiyelerin izlendiği hesap grubu şeklinde açıklanmıştır.

Hesap Planı Açıklamalarında 260- Haklar Hesabının imtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve unvan gibi bir bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin

işletmeye belirli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamaları kapsadığı açıklanarak edinilen hakların, maliyet bedelleri ile bu hesaba borç kaydedileceği, yararlanma süreleri içerisinde, yararlanma sürelerinin belli olmaması durumunda, 5 yıllık sürede eşit taksitlerle itfa olunarak yok edileceği düzenlenmiştir.

Teleferik hizmetinin işletmeciliği 5216 sayılı Kanun’a dayanılarak. İzmir Büyükşehir Belediyesinin 11.05.2015 tarihli ve 05/445 sayılı meclis kararına istinaden 5 yıl süre ile ve yıllık 124.905,82 TL bedel ile İzulaş AŞ’ ye devredilmiş (ayrıca takip eden yıllar için bedelin yurt içi üretici fiyat endeksi oranında artırılması öngörülmüştür), süresi dolan sözleşme, yıllık 275.530 TL bedel ve kira dönemi 01.06.2020 tarihi ile 31.05.2024 tarihlerini kapsayacak şekilde uzatılmıştır. Ancak Şirket tarafından bu mahiyette yapılan harcamaların 260- Haklar Hesabında muhasebeleştirilmediği, doğrudan gider kaydedildiği anlaşılmıştır.

Şirketin mali tablolarının, şirketin malvarlığını tam, anlaşılabilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaçlara ve işletmenin niteliğine uygun bir şekilde; şeffaf ve güvenilir olarak göstermesi gerektiğinden Büyükşehir Belediyesinden işletme hakkı devralınan teleferik işletmesine ait giderlerin şirketin bilançosunda 260- Haklar Hesabında gösterilmesi ve dönem sonlarında amortisman ayırmak suretiyle itfa edilmesi gerekmektedir.