Yol yapım/tadilat işlerinin tamamında herhangi bir ön proje veyahut kesin proje hazırlanmamasına rağmen birim fiyat teklif alınması suretiyle ihale yapıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (c) bendinde; yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamayacağı, ihale mevzu yapım işinin özgün mahiyette ve karmaşık olması sebebiyle teknik ve malî hususiyetlerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği hallerde ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabileceği, uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılmasının zorunlu olduğu, ancak, doğal afetler sebebiyle uygulama projesi yapılması için kafi süre bulunmayan yapım işlerinde, ön veya kesin proje üzerinden, her türlü onarım işleri ile işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerekmesi veya uygulamada imar ve güzergâh değişikliklerinin muhtemel olması sebepleriyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan, bina işleri hariç, yapım işlerinde ise kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabileceği ifade edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesine istinaden hazırlanmış olan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktarların tespiti” başlıklı 9’uncu maddesinin (b) bendinde; bina işlerinde uygulama projesi, diğer işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımları için uygulama projesi, yapılamayan kısımları için kesin proje, ihale mevzu işin özgün mahiyette ve karmaşık olması sebebiyle teknik ve malî hususiyetlerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği hallerde ise ön ve/veya kesin projenin hazırlanmasının zaruri olduğu ve yaklaşık maliyetin mevzubahis projelere istinaden hesaplanmasının icap ettiği belirtilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme türleri” başlıklı 6’ncı maddesinin (c) bendinde; yapım işlerinde; ön veya kesin projelere ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile birim fiyat tariflerine, mal veya hizmet alımı işlerinde ise işin teferruatlı hususiyetlerine istinaden; idarece hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için istekli tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı neticesi bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme tanzim edileceği hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; yapım işlerinde ihaleye çıkılabilmesi için kati surette proje tanzim edilmesi icap ettiği, işin mahiyetine göre ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabileceği, ön/kesin proje üzerinden ihaleye çıkılan yapım işlerinde yaklaşık maliyetin bu projeler üzerinden hesaplanacağı ve bu işler için birim fiyat sözleşme imzalanacağı anlaşılmaktadır.

Yapılan inceleme neticesinde; İdarenin cari yılda gerçekleştirdiği veyahut ödemesini cari yılda yaptığı yol yapım/tadilat işlerinin tamamında, ön veyahut kesin proje olmadan birim fiyat teklif alınması suretiyle ihaleye çıkıldığı tespit edilmiştir. Proje olmaksızın ihaleye çıkılmış olması, yaklaşık maliyetin sıhhatli bir şekilde hesaplanamaması ve yapılacak işin mahiyetinin sarih bir şekilde ortaya konamamasına sebep olup bu vaziyet mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

İdare tarafından verilen cevapta, bulguya iştirak edilmiş olup bundan sonra, mevzubahis hususta daha dikkatli olunacağı ifade edilmiştir.

Birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihale edilecek yapım işlerinde ön/kesin proje hazırlanması gerekmektedir.