Yapılan incelemede Belediyenin borç stok tutarının mevzuata uygun hesaplanmaması nedeniyle hatalı tespit edildiği, borçlanmada limit aşımı yapıldığı halde Çevre ve Şehircilik Bakanlığından izin alınmadığı, itfa tablosu ile kesin mizan arasında farklılıklar bulunduğu tespit edilmiştir.

  1. Borç Stok Tutarının Hatalı Tespit Edilmesi


    5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Borçlanma” başlıklı 68'inci maddesi ve bu hükme dayanılarak İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan “Borçlanma” konulu 21.02.2005 tarih ve 45201 sayılı Genelge’ye göre;

    1. İller Bankası kredileri ve faizleri,

    2. Banka Kredileri ve faizleri,

    3. Dış krediler ve faizleri,

    4. Hazineye olan borçlar ve faizleri,

    5. Piyasa borçları (bütçe emanetleri),

    6. Vergi ve sosyal güvenlik borçları Toplanarak borçlanma limiti tespit edilmelidir.

      Ayrıca 2019 yılı Bütçe Kanunu’nun 13’ncü maddesine göre “3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca belediyelerin ileri teknoloji ve büyük tutarda maddi kaynak gerektiren altyapı yatırımlarında Cumhurbaşkanınca kabul edilen projeleri için yapılacak borçlanmalar, 5393 sayılı Kanun’un 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında hesaplanan faiz dâhil borç limitinin hesaplanmasına dâhil edilir. Ancak, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin


      yüzde 50’sinden fazlasına sahip oldukları şirketler tarafından Avrupa Birliği ile katılım öncesi mali iş birliği çerçevesinde desteklenen projelerin finansmanı için yapılan borçlanmalar, çok taraflı yatırım ve kalkınma bankaları ile yabancı devlet kuruluşlarından doğrudan veya İller Bankası Anonim Şirketi aracılığıyla yapılan borçlanmalar ile SUKAP kapsamında yürütülecek işler için İller Bankası Anonim Şirketinden yapılan borçlanmalarda söz konusu borç stoku limitine uyma şartı aranmaz.” hükmü yer almaktadır.

      Yukarıdaki mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, belediyenin finans sektöründen (Ticari bankalar veya İller Bankası gibi) edineceği iç ve dış borçlar yanında faaliyetleri dolayısıyla oluşan piyasa borçları, personel borçları, yapılandırılmış veya yapılandırılmamış vergi ve sosyal güvenlik borçlarının da borç stokuna dâhil edilmesi gerektiği düzenlenmiştir.

      Yapılan incelemede, borç stoku hesaplamasına katılması gereken piyasa borçları, yapılandırılmış veya yapılandırılmamış vergi ve sosyal güvenlik borçları gibi unsurların borç stoku değerlendirmesine alınmadığı tespit edilmiştir.

      Tablo 10: Borç Stok Tutarı Hesabında Dikkate Alınacak Hesap Alanları ve Borç Stok Toplamı


      Hesap Kodu

      Kısa ve Uzun Vadeli Hesap Adı

      Açıklama

      2019 Yılı Borç Tutarı


      300-400


      Banka Kredileri Hesapları

      İller Bankası ile ticari bankalara ödenecek borç anaparalarının izlendiği hesaptır.


      12.103.057,49 TL


      303-403


      Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesapları

      Belediyenin bağlı

      kuruluşları ve şirketleri (su kanalizasyon idaresi veya otobüs işletmesi gibi) ile Hazine gibi

      diğer Kamu İdarelerine olan borçlarının

      izlendiği hesaptır.


      -

      309-409

      Diğer İç Mali Borçlar Hesapları

      Diğer mali borçların

      izlendiği hesaptır.

      -


      310-410


      Dış Mali Borçlar Hesapları

      Belediyenin dış borçlarının takip

      edildiği hesaptır


      -


      320


      Bütçe Emanetleri Hesabı

      Belediyenin piyasaya

      olan borçlarının takip edildiği hesaptır.


      35.736.940,06 TL


      360


      Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı

      Belediyenin, cari dönemde ödenecek vergi borçları bu

      hesapta takip edilir.


      3.353.986,36 TL


      361


      Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı

      Belediye tarafından cari dönemde sosyal güvenlik kurumuna

      ödenecek borçlarının takip edildiği hesaptır


      1.264.534,95 TL

      368-438

      Vadesi Geçmiş Ertelenmiş

      veya Taksitlendirilmiş Vergi ve

      Belediyenin

      yapılandırılan vergi ve

      62.225.581,33 TL



      Diğer Yükümlülükler Hesapları

      sosyal güvenlik

      borçlarının takip edildiği hesaptır.



      381-481


      Gider Tahakkukları Hesapları

      Belediyenin tahakkuk eden ancak henüz

      ödenmemiş olan borç faizlerinin izlendiği hesaptır.


      3.154.745,68 TL

      TOPLAM



      117.838.845,87 TL


  2. Borçlanma Limit Aşımına Dair İzin Alınmaması


    5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 68’nci maddesine göre; “Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarı, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar büyükşehir belediyeleri için bir buçuk kat olarak uygulanır.”

    …….

    “Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketler, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde toplam yüzde onunu geçmeyen iç borçlanmayı belediye meclisinin kararı; yüzde onunu geçen iç borçlanma için ise meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı ile yapabilir.” Hükmü yer almaktadır.


    Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Belediyenin 2019 yılı için borç limiti 71.373.664,59 TL’dir. Belediye 2019 yılında 117.838.845,87 TL borçlanarak, borçlanma limitini 46.465.181,28 TL aşmış ve bunun için Çevre ve Şehircilik Bakanlığından izin almadığı tespit edilmiştir.

  3. İtfa Tablosu ile Kesin Mizan Arasında Farklılıklar Bulunması


    Belediyenin kredi ödemeleri itfa tabloları ve kesin mizan kayıtları arasında farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Mevcut tabloda 300-400 banka kredileri hesaplarının anapara tutarları ile idareden alınan borç ödemelerinin itfa tabloları karşılaştırılmıştır.2019 Yılı için itfa tablosunda 1.356.622,33 TL iller bankasına, kesin mizanda ise 895.349,72 TL borç görünmektedir. Ticari banka borçları için ise itfa tablosunda 11.595.861,35 TL, kesin mizanda ise 11.309.887,72 TL görünmektedir. Bu durum bilanço üzerinden borçlanılan tutarın yanlış gösterilmesine neden olmakta ve mali tablolara olan güveni azaltmaktadır.


    Tablo 11: Kesin Mizan ve İtfa Tablosu karşılaştırması


    Yıllar


    2019 Yılı

    İller Bankası Borçları

    İtfa tablosu

    1.356.622,33 TL

    Kesin Mizan

    895.349,72 TL

    Fark

    461.272,61 TL

    Ticari Banka Borçları

    İtfa tablosu

    11.595.861,35 TL

    Kesin Mizan

    11.309.887,72 TL

    Fark

    285.973,63 TL

    5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 68’nci maddesi uyarınca, borçlanma için belirlenen usûl ve esaslara aykırı olarak borçlanan belediye yetkilileri hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmeyen durumlarda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun görevi kötüye kullanmaya ilişkin hükümleri uygulanacağı göz önüne alındığında, ivedilikle gereken tedbirlerin alınması gerektiği düşünülmektedir.


Kararla ilgili sorunuz mu var?