İdarenin araçlarına ilişkin tescil kayıtları, envanter kayıtları ve muhasebe kayıtlarının uyumsuz olduğu görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 254-Taşıtlar Hesabı’nı düzenlediği “Hesabın niteliği” başlıklı 196’ncı maddesinde; bu hesabın kurumlara ait taşıtların izlenmesi için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Yönetmelik’in “Hesabın işleyişi” başlıklı 197’nci maddesinde ise; taşıtlar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları açıklanmıştır. Buna göre; idare tarafından bütçeye gider kaydıyla edinilen taşıtların tutarları, yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olan taşıtlardan envanteri yapılanların tespit edilen değerleri, bedelsiz olarak kurumlara intikal eden taşıtların tespit edilen değerleri üzerinden 254-Taşıtlar Hesabı’na borç kaydı yapılacak; satılan taşıtlar, kazaya uğrama, eskime veya ekonomik ömrünü tamamlama gibi nedenlerle taşıt olma vasfı ortadan kalkan taşıtlar, bağış ve yardımlar dolayısıyla edinilen bu hesapta kayıtlı taşıtlardan, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler ile idarece diğer kamu idarelerine bedelsiz olarak devredilen taşıtların kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak kaydı yapılacaktır.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Sorumluluk” başlıklı 5’inci maddesine göre; harcama yetkililerinin taşınırların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak edinilmesinden, kullanılmasından, kontrolünden, kayıtlarının bu Yönetmelik’te belirtilen esas ve usullere göre saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasını sağlamaktan sorumluluğu bulunmaktadır.

Yine aynı Yönetmelik’in “Taşınır kayıt yetkilileri ve taşınır kontrol yetkilileri” başlıklı 6’ncı maddesinde; kullanımda bulunan dayanıklı taşınırları bulundukları yerde kontrol etmek, sayımlarını yapmak ve yaptırmak, taşınır kayıt yetkililerinin görev ve sorumlulukları arasındadır.

Diğer yandan, adı geçen Yönetmelik’in “Sayım ve sayım sonrası yapılacak işlemler” başlıklı 32’nci maddesinde ise; kamu idarelerine ait taşınırların, taşınır kayıt yetkililerinin görevlerinden ayrılmalarında, yıl sonlarında ve harcama yetkilisinin gerekli gördüğü durum ve zamanlarda sayımının yapılacağı, sayımda bulunan miktar ile kayıtlı miktar arasında fark çıkması halinde, miktarlarında farklılık bulunan taşınırların sayımının bir kez daha yapılacağı, yine farklı çıkarsa bu miktarın "Fazla" veya "Noksan" sütununa kaydedileceği belirtilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, Belediyenin taşınır varlıklarının etkili, ekonomik ve verimli şekilde yönetilmesi açısından; varlıklara ilişkin kayıt ve kontrolün sorumlularca sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi, sayım ve sayım sonrası işlemlerin düzenli yapılarak kayıtlı durum ile fiili durum arasındaki uyumun sağlanması önem arz etmektedir.

Yapılan incelemede, Belediye adına tescil edilmiş araçların listesi ile Belediyenin envanter kayıtları ve muhasebe kayıtlarının karşılaştırılması sonucunda;

1. İdare adına tescil edilmiş araç sayısının 105 olduğu, Belediyenin envanter kayıtlarında bulunan araç sayısının 106 olduğu yılı, muhasebe kayıtlarında olan araç sayısının ise 27 olduğu, bu bağlamda tescil kayıtları, envanter kayıtları ve muhasebe kayıtlarının uyuşmadığı,

2. 2023 yılı içerisinde İdarenin muhasebe kayıtların toplam 52 aracın kayıt altında olduğu, bunların 25 adedinin 16.10.2023 tarihinde, hurdaya ayrılarak kayıtlardan düşüldüğü, ancak söz konusu araçların üzerinde haciz bulunmasından dolayı tescilde hali hazırda İdare adına kayıtlı göründüğü, muhasebe kayıtlarına göre aktif 27 araç bulunmasına karşın, bunların 5 adedinin fiilen hurda niteliğinde olduğu, 1 tanesinin ise başka bir belediyeye satılmasına karşın muhasebe kayıtlarında ve tescilde belediye adına göründüğü,

3. İş makinası niteliğinde olan 10 adet aracın İdarenin envanter kayıtlarında görünmesine karşın, bunların sadece 3 adedinin muhasebe kayıtlarında yer aldığı, fiilen bu 10 aracın 3 tanesinin hurda alanında olduğu, 1 adedinin ise başka bir ilçe belediyesine satıldığı, bu 10 araçtan 9 adedinin İstanbul Ticaret Odasında kayıtlı olduğu, 1 tanesinin ise İdare adına tescilli olduğu,

4. İdarenin envanter kayıtlarına göre hurda durumunda olan 50 adet araç bulunduğu, bunların 31 adedinin İdarenin hurda alanında yer aldığı, söz konusu 31 aracın ise 7 adedi için hurdaya ayırma işlemlerinin gerçekleştirilmediği,

5. 18 adet hurda niteliğinde aracın geçmiş yıllarda Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi’ne (MKE AŞ) gönderildiğinin ifade edildiği, ancak İdare tarafından bunların gönderildiğine ilişkin herhangi bir bilgi, belge sunulmadığı,

6. Geçmiş yıllarda farklı belediyelere sembolik tutarlarla satışı yapılan 11 adet taşıt bulunduğu, ancak bunların tescilde hali hazırda belediye adına kayıtlı olduğu, söz konusu araçların tescilde İdare adına görünme nedeninin araçlar üzerindeki hacizlerin kaldırılmamasından kaynaklı olduğu, söz konusu durumun trafik sigortası, trafik cezaları vb. hususlarda fiili kullanımının İdarede olmamasından dolayı sıkıntıya yol açabileceği,

7. Muhasebe kayıtları, envanter kayıtları ve tescil kayıtlarından tamamen farklı olacak şekilde İdarede fiilen aktif kullanılan araç sayısının sadece 21 adet olduğu,

8. Trafik tescilde İdare adına kayıtlı 105 araç bulunduğu, bunların 91 adedinin yılı içerisinde yapılan sorgulamada hacizli olduğu,

9. Model yılı eski olan, 24 adet araç ile ilgili ise akıbetin ne olduğuna dair herhangi bir sağlıklı bilgiye ulaşılamadığı,

Tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından özetle; hurdaya ayrılarak kayıtlardan düşülmesi gereken araçlar ve devirlerle ilgili çalışmaların sürdüğü, geçmiş yıllarda MKE AŞ’ye gönderildiği bilinen ancak olur belgesi bulunamayan 18 adet hurda araç için MKE AŞ’ye 18.04.2024 tarih ve 2024-46315 sayılı yazı ile başvurularak ilgili belgelerin talep edildiği, 106 araçtan 31 adedinin hurdaya ayrıldığı ve hurdaların MKE AŞ’ye gönderilme sürecinin takip edildiği, farklı belediyelere gönderilmiş olup halen İdare üzerine kayıtlı olan ve faal olarak kullanılan araçlarla ilgili devir yapılmasına yönelik çalışmaların sürdürüldüğü belirtilmiştir. Mali kayıtlar ile Fen İşleri Müdürlüğü kayıtlarının uyumlu hale gelmesi için çalışmalar yapıldığı, bundan sonraki süreçte gerekli takip ve düzeltmelerin yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdarenin envanter kayıtları, trafik tescil kayıtları ve muhasebe kayıtlarında uyumun sağlanması gerekmektedir.