Kalabak Suyu’nun damacana olarak satılan ürünlerinin dağıtımını gerçekleştiren sakaların, Kalabak Suyu Dağıtım ve Uygulama Yönetmeliği’ne uygun düşmeyen eylemleri için cezai müeyyide uygulanmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8’inci maddesinde; her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu açıklanmıştır.

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Kurulu tarafından 12.06.1998 tarihinde kabul edilerek yürürlüğe giren Kalabak Suyu Dağıtım ve Uygulama Yönetmeliği’nin 1’inci maddesinde; bu Yönetmelik’in amacının Eskişehir merkezi içme suyunun önemli bir bölümünü karşılayan Kalabak Suyu’nun kent halkına yeterli düzeyde ve sağlıklı olarak ulaşmasını temin için dağıtımı gerçekleştiren sakalar ile Kurum arasındaki hukuki ilişkileri belirlemek olduğu belirtilmiş, 3’üncü maddesinde ise, saka; su dağıtımını gerçekleştirmek için Kurum ile sözleşme akdeden gerçek ve tüzel kişi olarak tanımlanmıştır.

Aynı Yönetmelik’in 17’nci maddesinde; sakaların cezai müeyyide uygulanacak fiil ve halleri ile uygulanacak cezalar kademelendirilerek sayma suretiyle belirtilmiş olup, “Disiplin kurulu” başlıklı 18’inci maddesinde ise; yapılacak şikâyetleri değerlendirmek ve gerekli gördüğünde bu Yönetmelik’in 17’nci maddesi hükümlerine göre ceza vermek üzere Sucular Odası Başkanlığınca bir disiplin kurulu oluşturulacağı ve disiplin kurulu kararlarının Kurumun onayı ile yürürlüğe konulacağı ifade edilmiştir.

Kurumun, Kalabak Suyu’n üretimi ve dağıtımına ilişkin işlemleri üzerinde yapılan incelemelerde, sakalar ile Kurum arasında Kalabak Suyu Dağıtım – İmtiyaz Sözleşmesi imzalandığı, akabinde ilgili sakaya “Çalışma Ruhsatı” düzenlendiği ve Kurum tarafından belirlenen güzergâhlarda 12 litrelik damacana suların dağıtımının sakalar tarafından gerçekleştirildiği görülmüştür.

Üretimden son tüketiciye ulaşıncaya kadar geçen süreçler ve muhtemel yaşanabilecek olaylara ilişkin tüketicilerin şikayetleri hakkında muhatap olarak Kuruma başvurdukları, 2020 yılı içinde Cimer, bilgi edinme, e-posta ve benzeri yollarla 425 başvuru yapıldığı, bunlardan 118 adet başvurunun ilgili Yönetmelik’te cezai müeyyidelerin düzenlendiği 17’nci maddesine göre işlem tesis edilmesi gereken şikayet başvuruları olduğu, ancak 2020 yılı içerisinde Eskişehir Sucular Odası Başkanlığı bünyesinde oluşturulan disiplin kurulunca karara bağlanan ve onaylanması için Kuruma gönderilen sadece 2 adet cezanın olduğu görülmüştür.

Kuruma yapılan şikayet başvurular için Yönetmelik’in 17’nci maddesine göre işlem tesis edilip edilmeyeceği konusunda gerekli hassasiyetin gösterilmesi gerekmekte olup şikayet başvurularına verilen cevaplarda görüleceği üzere, sakalara yönelik istenen yaptırımların Eskişehir Sucular Odası Başkanlığı bünyesinde oluşturulan disiplin kurulunca karara bağlanması ve onaylanması hususunun Kurum yetkililerince takip edilmesi ve cezai müeyyidelerin uygulanması için gerekli tedbirler alınması gerektiği değerlendirilmektedir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.