Karar Künyesi
Yapılan incelemede mülkiyeti Büyükşehir Belediyesine ait olan İzmir ili, Konak ilçesi, Kültür Mahallesi, 1068 ada, 1 numaralı parselde olan taşınmazın (Kültürpark Fuar Alanı) üzerinde bulunan ve Kültürpark Şube Müdürlüğü tarafından kullanılmakta olan hizmet binasının, yeni kurulan İzmir Tınaztepe Üniversitesi’ne rektörlük ve akademik birimlerin eğitim hizmetlerinde kullanımı amacıyla 3 yıl süre ile tahsis edildiği tespit edilmiştir.
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun Ek 3 üncü maddesinde;
“Vakıf veya birden fazla vakfın yetkili yönetim organlarının yükseköğretim kurumu kurma ile ilgili karar veya kararları Vakıflar Genel Müdürlüğünün olumlu yazısı ile birlikte ve aşağıdaki belgelerle Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına sunulur:
Kurulacak yüksekögretim kurumunun bina, araç, gereç ve diğer maddi yapıları ve malzemelerinin hazır bulunduğunu veya bunların sağlanması için yeteri kadar bir meblağın tahsis edildiğini gösterir belge,
Kurulacak yüksekögretim kurumunun bir yıllık her çeşit işletme ve diğer cari
masrafla-rının en az% 20'sini karşılayacak bir paranın, malın, ekonomik değeri olan bir hakkın veya gelirin mevcut olduğunu ve buna tahsis edildiğini gösterir belge, ” Denilmektedir.
Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde;
“… Vakıf Yükseköğretim Kurumu: Kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile Vakıflar tarafından kurulmuş bulunan üniversite ile yüksek teknoloji enstitüsü ve bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, meslek yüksekokulu konservatuarlar, araştırma uygulama merkezleri ile bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı olmayan meslek yüksekokuludur.” Denilmektedir.
Aynı Yönetmeliğin “Başvuru ve aranacak belgeler” başlıklı 9 uncu maddesinde; “Bir yükseköğretim kurumu için gerekli derslik, laboratuar, ofis, kütüphane, spor
alanları vb. gibi altyapıyı karşılayacak özkaynağa sahip olan vakıflar yeni bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü veya meslek yüksekokulu kurmak için aşağıdaki belgelerle Yükseköğretim Kuruluna müracaat ederler.
b) Vakıflar Genel Müdürlüğünden alınan, anılan vakfın yükseköğretim kurumu kurabileceğine ve kurulmasını müteakip yeterli mal varlığının mülkiyetini bu yükseköğretim kurumuna bedelsiz devredeceğine ilişkin belge ve amaçları arasında yükseköğretim kurumları kurma yönünde hüküm bulunan vakıf senedinin Genel Müdürlükçe tasdikli bir örneği.
…
Bina, araç-gereç ve diğer eğitim-öğretim tesis ve malzemelerinin hazır bulunduğunu, hazır olmayanların sağlanması için yeterli kaynağın tahsis edildiğini, bu mal varlığının kurulacak yükseköğretim kurumuna kurulmasını müteakip eğitim-öğretim faaliyetine başlamadan önce en geç üç yıl içerisinde tahsis edileceklerin tahsis edileceğine, mülkiyeti devredileceklerin devredileceğine ilişkin yetkili organların noter onaylı kararı ve bununla ilgili belgeler.
Taahhütleri arasında, bir üniversite kurulması için mülkiyeti devredilecek asgari düzeyde yeterli mal varlığı dışında emlak ve mallar varsa bunlara ilişkin kira, aidat ve benzeri her türlü ödemelerin kurucu vakıf tarafından karşılanıp ödeneceğinin taahhüt edilmiş olması ve bu ödemelerin kurucu vakfın uhdesinde kalan taşınır ve taşınmaz mal varlığı ile karşılanabilecek durumda olması.
Kurulacak yükseköğretim kurumlarına bağlı birimlerden her birinin, ilk defa hizmete gireceği yıla ait her çeşit cari masrafların, on iki aylık tutarının beyanı ile, bunların en az % 20’sini karşılayacak taşınır ve taşınmaz malların, ekonomik değerleri olan bir hakkın veya gelirin mevcut olduğunu ve bunların yükseköğretim kurumuna tahsis edildiğini veya
yükseköğretim kurumunun mamelekine gireceğini gösterir belge ile vakfın veya müşterek hareket eden vakıfların son iki yıllık bilançoları.
Kurulacak yükseköğretim kurumunun tüzel kişilik kazanmasından sonra en geç üç yıl içinde eğitim-öğretime başlayacağına dair taahhüt belgesi.” Denilmektedir.
Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsis ve Devri Hakkında Yönetmelik’in “Amaç ve kapsam” başlıklı 1 inci maddesinde
“Bu Yönetmeliğin amacı; kamu idarelerinin mülkiyetlerindeki taşınmazların birbirlerine bedelsiz olarak tahsis ve devri ile; Hazineye ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kamu idarelerine tahsis ve devir işlemlerinin usul ve esaslarını belirlemektir.” Denilmektedir.
Aynı Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinde;
“(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
… f) Kamu idaresi: Tahsis açısından, Yönetmelik ekindeki idareler ile kendilerine tahsis yapılması açısından köy tüzel kişiliklerini; devir açısından, Yönetmelik ekindeki idarelerden, düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç, diğer idareleri,
…
ğ) Tahsis: Mülkiyeti kendilerinde kalması koşuluyla kamu idarelerince, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla mülkiyetlerindeki taşınmazların, birbirlerine veya köy tüzel kişiliklerine; Hazineye ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin ise, Maliye Bakanlığınca hizmetin devamı süresince kamu idarelerinin veya köy tüzel kişiliklerinin bedelsiz olarak kullanımına bırakılmasını,
…” denilmektedir.
Aynı Yönetmeliğin “Tahsis yapılamayacak ve bedelsiz devredilemeyecek taşınmazlar” başlıklı 20 nci maddesinde;
“(1) Aşağıda belirtilen taşınmazların tahsis ve devri yapılamaz;
…
İmar planında öngörülen amaç dışındaki kullanımlar için talep edilen taşınmazlar, ğ) İmar planlarında meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve
terminal gibi umumi hizmetlere ayrılan ve tapudan terkin edilecek olan ve başka kullanımlar için talep edilen taşınmazlar,
…” denilmektedir.
Mevzuat hükümleri incelendiğinde;
Bir vakfın, vakıf üniversitesi kurabilmesi için gerekli olan bina, derslik ve her türlü araç gereci sağlayacağını belgelendirmesi gerektiği,
Vakıf üniversitesinin eğitime başlayabilmesi için bina ve gerekli her türlü malzemenin hazır olması veya 3 yıl içerisinde tamamlanmasının taahhüt edilmesi gerektiği,
Eğitime 3 yıl içinde başlanması ve bina ve benzeri ihtiyaçların olmaması halinde eğitime başlanamayacağı,
Tahsis Yönetmeliğinde kamu kurumlarına tahsis yapılabileceğini belirtmiş ve kamu kurumlarını ekli listede saymıştır. Ekli listede vakıf üniversitelerinin olmadığı,
Tahsis Yönetmeliğine göre tahsis, sadece kamu hizmetlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla yapılabilir, burada bir kamu hizmeti olmadığı,
Yine Tahsis Yönetmeliğine göre, imar planında öngörülen amaç dışındaki kullanımlar için talep edilen taşınmazların ve imar planlarında park olarak belirlenmiş alanların kesinlikle tahsis konusu yapılamayacağı,
görülmektedir.
Tahsis Yönetmeliğine göre talep yazısında olması gereken imar durumu, pafta bilgileri ve taşınmazın krokileri yazı ekinde yoktur. Ayrıca talep yazısında “3 (üç) süreliğine” ibaresi vardır. Tahsisin en önemli unsurlarından olan süre bilgisi doğru ve tam olarak yazılmamıştır. Ve en önemli nokta tahsis talep yazısı, belediye başkanınca onaylanıp meclise sunulma yazısı ve meclis kararının tarihleri 12.09.2018’dir. Tüm yazışma süreci aynı gün içerisinde tamamlanmış ve meclis kararı alınmıştır.
Buna göre halkın kullanımında olan Kültürpark Fuar alanındaki kamu binasının özel bir üniversiteye tahsis edilmesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir. Ayrıca söz konusu üniversite, hem 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na hem de ilgili yönetmeliğe aykırı şekilde, kendisinin sağlaması gereken üniversite binasını sağlamadan eğitim öğretime başlamaya çalışması da bir başka yasal olmayan durumu ortaya çıkarmaktadır.
Bu itibarla, imar planında park olan, imar planında gözüken amaç dışında kullanılacağı belirtilen ve ayrıca halkın kullanımında olan Kültürpark içerisinde bulunan kamu binasının, tahsis yönetmeliği ekli listesinde bulunmayan bir özel üniversiteye tahsisinin iptal edilmesi ve ilgili birimlerdeki iç kontrol sistemlerinin gözden geçirilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Kamu idaresi cevabında; "İzmir Tınaztepe Üniversitesi 3 (üç) yıl süre ile Rektörlük ve akademik birimlerin eğitim hizmetlerinde kullanılmak amacıyla mülkiyeti Kurumumuza ait İzmir İli, Konak İlçesi, 1068 ada 1 nolu parselde bulunan Kültürpark Fuar Alanı üzerinde bulunan hizmet binasının tahsisini istemiş olup, İzmir Tınaztepe Üniversitesi Yükseköğretim kanunu İle Bazı Kanun Ve kanun Hükmünde Kararnamalerde Değişiklik Yapılmasına Dair
7141 Sayılı Kanunun 7.maddesi ile Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununa eklenen ek madde 192 ile kurulmuştur. Kuruluş kanunu 09.05.2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.
Madde hükmü; "İzmir Tınaztepe Üniversitesi EK MADDE 192- İzmir' de Ses Sağlık Eğitim ve Spor Vakfı tarafından 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun vakıf yükseköğretim kurumlarına ilişkin hükümlerine tabi olmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip İzmir Tınaztepe Üniversitesi adıyla bir vakıf üniversitesi kurulmuştur. Bu üniversite, rektörlüğe bağlı olarak;
Tıp Fakültesinden,
Diş Hekimliği Fakültesinden,
Sağlık Bilimleri Fakültesinden,
ç)Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulundan,
Sağlık Bilimleri Enstitüsünden, oluşur." şeklindedir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun "Tanımlar" başlıklı 3.maddesinin d bendinde Üniversite "Üniversite: Bilimsel özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip yüksek düzeyde eğitim -öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapan; enstitü, yüksekokul vb. kuruluş ve birimlerden oluşan bir yükseköğretim kurumudur." şeklinde tanımlanmıştır. Bu hükme göre İzmir Tınaztepe Üniversitesi kamu tüzel kişiliğine sahiptir. 5393 sayılı Belediye Kanununun 75.maddesi "diğer kuruluşlarla ilişkiler" başlığını taşımakta olup; ( d ) bendi; "Belediye, Belediye Meclisinin Kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;... d) Kendilerine ait taşınmazları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması halinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür. Kamu Kurum ve Kuruşlarına Belediyeler, bağlı kuruluşları ve Belediye Şirketlerince devir veya tahsis edilen taşınmazlar, kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz...' şeklinde düzenlenmiştir. Sonuç: 5393 sayılı Belediye Kanununun madde 75/d hükmü kapsamında kamu tüzel kişiliğine sahip Vakıf Üniversitelerine taşınmaz tahsisinin mümkün olabileceği düşünülerek tahsis işlemi yapılmıştır.
Söz konusu bulguda bahsi geçen husus ile ilgili olarak bulgu doğrultusunda çalışmalara
başlanılacaktır" denilmiştir.
Sonuç olarak Sorumlular özetle, İzmir Tınaztepe Üniversitesi'nin kamu tüzel kişiliğine sahip olduğunu ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 75.maddesi ( d ) bendindeki; "Belediye, Belediye Meclisinin Kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;... d) Kendilerine ait taşınmazları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması halinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür. Kamu Kurum ve Kuruşlarına Belediyeler, bağlı kuruluşları ve Belediye Şirketlerince devir veya tahsis edilen taşınmazlar, kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz...' ibareleri dayanak göstermişlerdir.
Ancak yine de bulgumuz doğrultusunda düzeltme yapılacağını açıklayıp, bulgumuzu kabul etmişlerdir.
Mevzuat hükümlerine göre;
Bir vakfın, vakıf üniversitesi kurabilmesi için gerekli olan bina, derslik ve her türlü araç gereci sağlayacağını belgelendirmesi gerektiği,
Vakıf üniversitesinin eğitime başlayabilmesi için bina ve gerekli her türlü malzemenin hazır olması veya 3 yıl içerisinde tamamlanmasının taahhüt edilmesi gerektiği,
Eğitime 3 yıl içinde başlanması ve bina ve benzeri ihtiyaçların olmaması halinde eğitime başlanamayacağı,
Tahsis Yönetmeliğinde kamu kurumlarına tahsis yapılabileceğini belirtmiş ve kamu kurumlarını ekli listede saymıştır. Ekli listede vakıf üniversitelerinin olmadığı,
Tahsis Yönetmeliğine göre tahsis, sadece kamu hizmetlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla yapılabilir, burada bir kamu hizmeti olmadığı,
Yine Tahsis Yönetmeliğine göre, imar planında öngörülen amaç dışındaki kullanımlar için talep edilen taşınmazların ve imar planlarında park
olarak belirlenmiş alanların kesinlikle tahsis konusu yapılamayacağı,
görülmektedir.
Tahsis Yönetmeliğine göre talep yazısında olması gereken imar durumu, pafta bilgileri ve taşınmazın krokileri yazı ekinde yoktur. Ayrıca talep yazısında “3 (üç) süreliğine” ibaresi vardır. Tahsisin en önemli unsurlarından olan süre bilgisi doğru ve tam olarak yazılmamıştır. Ve en önemli nokta tahsis talep yazısı, belediye başkanınca onaylanıp meclise sunulma yazısı ve meclis kararının tarihleri 12.09.2018’dir. Tüm yazışma süreci aynı gün içerisinde tamamlanmış ve meclis kararı alınmıştır.
Ayrıca sorumluların gönderdiği savunmadaki "asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere" ibaresine aykırı olarak, imar planında park olan, imar planında gözüken amaç dışında kullanılacağı belirtilen ve ayrıca halkın kullanımında olan Kültürpark içerisinde bulunan kamu binasının, tahsis yönetmeliği ekli listesinde bulunmayan bir özel üniversiteye tahsisi yapılmıştır. Söz konusu tahsisin iptal edilmesi ve ilgili birimlerdeki iç kontrol sistemlerinin gözden geçirilmesi gerektiği düşünülmektedir.
İdare tarafından verilen cevapta bulguya konu edilen hususla ilgili yapılan değerlendirmelerin kabul edildiği ve bulguda vurgulanan hususlara ilişkin çalışmaların yapılacağı belirtilmiştir. Konu ile ilgili süreç takip edilecektir.