Mülkiyeti Belediyeye ait taşınmazların mevzuata aykırı olarak pazarlık usulüyle kiraya verildiği tespit edilmiştir.

Genel bütçe kapsamındaki idarelerin kullanımındaki taşınmazlar hazinenin özel mülkiyetinde yer aldığı halde, özel bütçeli kuruluşlar ile mahalli idarelerin, mülkiyeti kendilerine ait taşınmazları bulunmaktadır. Kamu idarelerine ait taşınmazların satış, kiraya verme, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ihaleleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlere göre yürütülmektedir.

Kanun’un 51’inci maddesinde, pazarlık usulüyle yapılacak işler belirlenmiş ve anılan maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde; kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisinin pazarlık usulüyle ihale edilebileceği belirtilmiştir.

Kanun’daki bu düzenlemeye göre, pazarlık usulüyle (2886 sayılı Kanunun 51' inci maddesinin g bendi) ihale yapılabilmesi ancak Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz mallar için söz konusu olacaktır. Özel bütçeli kuruluşlar ile mahalli idarelerin mülkiyetinde olan taşınmazlarının, “Devletin özel mülkiyetindeki taşınmaz mal” ya da “Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer” olarak nitelendirilmesi hukuken mümkün değildir.

Danıştay 13’üncü Dairesinin bir üniversitenin mülkiyetinde yer alan taşınmazın kiralanması hususunda verdiği 21.04.2015 tarihli ve E:2014/5284 K:2015/1541 No.lu Kararı ile bir belediyenin mülkiyetindeki taşınmazın kiralanması hususunda verdiği 15.10.2014 tarih ve E:2014/2352, K:2014/3119 sayılı kararlarda da hazinenin özel mülkiyetinde yer almayan taşınmazlar için 2886 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi hükmüne göre işlem yapılamayacağı belirtilmektedir.

Mimarsinan Mahallesi halı saha (aylık kira: 5.700 TL), Kaplıkaya Mahallesi halı saha (aylık kira: 4.300 TL) , Yunusemre Mahallesi kafeterya-lokanta (aylık kira: 1.800 TL), Piremir Mahallesi çay bahçesi (aylık kira: 1.200 TL) ve Değirmenlikızık Mahallesi çay bahçesinin (aylık kira: 465 TL) kiralama ihaleleri pazarlık usulüyle yapılmıştır. Bu ihalelere tek kişi davet edilmiştir. Değirmenlikızık Mahallesi çay bahçesine ilişkin tahmini kira bedeli tespitinde, tek fiyat teklifi alınmış olup; bu teklifte, aylık kira bedelinin 500-1.000 TL arasında olabileceği belirtilmektedir. Buna rağmen, ortalama fiyat hesabında 500 TL olarak alınmıştır. Bu durumda, tahmini kira, gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmamaktadır. Zira, tahmini kira bedeliyle 25.09.2019 tarihli sözleşmedeki kira bedeli aynıdır (465 TL).

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesini sağlama sorumluluğu çerçevesinde, Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazların kiraya verilmesinde 2886 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre değil, anılan Kanun’un diğer hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir.

Öte yandan, önceki dönemde Belediye mülkiyetinde bulunan Piremir Mahallesi çay bahçesi, Kaplıkaya halı saha spor tesisleri, Mimar Sinan Mahallesi halı saha spor tesisleri ve Yunus Emre Mahallesi kafeterya-lokanta Belediye Jimnastik Spor Kulübüne sembolik bedellerle kiralanmıştır. Spor Kulübünün bu taşınmazları üçüncü kişilere kiraya vermesi (alt kiralama) üzerine Sayıştay tarafından kamu zararı tespit edilmiştir. Bu tespit sonucunda, söz konusu yerlerle ilgili Spor Kulübünün alt kiracılarla yaptığı sözleşmeler feshedilerek, yeniden ihale yapılmıştır. Ancak pazarlık usulüyle (51/g) yapılan bu ihalelere Spor Kulübünün sözleşme imzaladığı alt kiracılar tek başına davet edilmiştir. Bu ihalelere ilişkin tahmini kira bedelinin tespitinde rayiç bedel esas alınmamış ve aynı kişilerle sözleşme imzalanmıştır. Bu ihalelerde tahmini kira bedeli ile sözleşmelerdeki kira bedeli aynıdır.

Oysa 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 2'nci maddesinin birinci fıkrasında, ihalelerde açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu; 36'ncı maddesinde ise, ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulünün esas olduğu ve 45 inci maddede gösterilen işlerin açık teklif usulüyle yaptırılabileceği hüküm altına alınmıştır. Bu durumda, Sayıştay Kararı tam olarak yerine getirilmemiştir. Zira Spor Kulübünün alt kiracılarla yaptığı sözleşmeler, bu sefer Belediye ile alt kiracılar arasında imzalanmıştır.