Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin ‘391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının Niteliği’ başlıklı 293 üncü maddesine göre; teslim edilen mal veya ifa edilen hizmetler üzerinden hesaplanan katma değer vergisi tutarları ile bu tutarlardan mahsup edilen ve ödenen tutarların izlenmesi için 391 Hesaplanan KDV kullanılır.

Aynı yönetmelikte hesabın işleyişinin açıklandığı 294 üncü maddede ise;

“(1) Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir.

1. Alacak

   
   

   1. Kurumun sattığı mal ve hizmet karşılığı olarak katma değer vergisi tutarı da dâhil olmak üzere yapılan tahsilat tutarları 100-Kasa Hesabına veya 102-Banka Hesabına borç, tahsil edilen katma değer vergisi bu hesaba, Katma Değer Vergisi hariç tutar ise 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan katma değer vergisi tutarı da dâhil olmak üzere yapılan tahsilat toplamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir.

2. Borç

   
   

   1. Ay sonlarında, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak bakiyesi, devreden katma değer vergisi hesabı ile indirilecek katma değer vergisi hesabının borç bakiyeleri toplamından fazla ise, söz konusu fark 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına alacak, indirilecek katma değer vergisi hesabının borç bakiyesi 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına alacak, devreden katma değer vergisi hesabının borç bakiyesi 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabına alacak; bu hesabın alacak bakiyesi bu hesaba borç kaydedilir.

   2. Ay sonlarında, devreden katma değer vergisi hesabı ile indirilecek katma değer vergisi hesabının borç bakiyeleri toplamı hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak bakiyesinden fazla ise, varsa devreden katma değer vergisi hesabının borç bakiyesi 190- Devreden Katma Değer Vergisi Hesabına alacak, indirilecek katma değer vergisi hesabının borç bakiyesi 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına alacak, bu hesabın alacak bakiyesi bu hesaba borç, sonraki döneme devreden katma değer vergisi tutarı 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabına borç kaydedilir.”

Denilmektedir.

Yönetmeliğin ilgili hükümlerinden anlaşıldığı üzere belediye teslim ettiği mal veya ifa ettiği hizmet üzerinden hesaplanan KDV’yi 391 nolu Hesaba kaydedecek ve ay sonunda 191 İndirilecek KDV ile mahsup kayıtlarını yapacaktır.

Sinop Belediyesi, gerek yüklenici firmalara olan borçları gerek işçilere olan ikramiye veya kıdem tazminatı borçlarını, ilgililerden bulunan (bu kişi ve kurumların belediyeden olan) alacaklarıyla mahsup yoluna gitmektedir. Bu alacaklar içerisinde su alacağı da bulunmaktadır. Belediye su alacağını mahsup işlemiyle tahsil ederken ilgililer için katma değer vergisi ödemesi de doğmaktadır ve belediye tarafından katma değer vergileri de mahsup edilmektedir. Ancak belediye tarafından mahsubu yapılan su alacakları sonucu tutarın içerisinde tahsil edilen KDV’ler 391 Hesaplanan KDV Hesabına kaydedilmesi gerekirken bu

kayıt gerçekleştirilmeksizin 120 Gelirlerden Alacaklar, 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar veya 122 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı içerisinde kaydedilmektedir.

Bu yanlış kayıt sonucu belediyenin 391 Hesaplanan KDV Hesabı olması gerekenden az gözükmekte bunun sonucunda da ay sonunda 191 İndirilecek KDV ile yapılan mahsup işlemi sonucunda 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına devir olması gerekenden az olmakta veya 190 Devreden KDV Hesabına olması gerekenden fazla KDV devredilmiş olmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; Aynen; "Maddede belirtilen hususlar doğrultusunda işlem yapılmaya başlanmış olup, örnek olarak 1540 yevmiye nolu muhasebe işlem fişi ekte sunulmuştur." Denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında özetle; bulgu konusu hususa katıldığını belirtmiş ve bulgu doğrultusunda yapılan işleme ilişkin tarafımıza örnek muhasebe işlem fişi göndermiştir.

Dolayısıyla mahsup işlemlerinde 391 Hesaplanan KDV Hesabı 2018 yılında kullanılmamıştır. Bunun sonucunda belediyenin 391 Hesaplanan KDV Hesabı olması gerekenden az gözükmekte bunun sonucunda da ay sonunda 191 İndirilecek KDV ile yapılan mahsup işlemi sonucunda 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına devir olması gerekenden az olmakta veya 190 Devreden KDV Hesabına olması gerekenden fazla KDV devredilmiş olmaktadır.