Kamu İdaresinin, 696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında kurduğu şirketinden ihale yoluyla personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımı yapmasına rağmen ayrıca doğrudan temin yoluyla muhtelif adreslerde parke taşı ve bordür döşeme işçiliği hizmeti kapsamında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı yaptığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin 1’inci fıkrasının (e) bendinde; belediyelerin ve belediye şirketlerinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamayacağı ve buna imkan sağlayan diğer mevzuat hükümlerinin uygulanamayacağı belirtilmiştir.

696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen Ek 20’nci maddesine göre; il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62’nci maddesinin 1’inci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait ve halen bu kapsamda hizmet alımı yaptığı mevcut şirketlerinden birine, bu nitelikte herhangi bir şirketi bulunmuyorsa münhasıran bu amaçla kuracakları bir şirkete gördürebilmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dahil Olacak Giderler” başlıklı 78’inci maddesinin 78.1.3’üncü bendi ise; mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan ve niteliği gereği süreklilik arz eden park bahçe bakım ve onarım işi, çöp toplama, cadde, sokak, meydan vb. temizlik işleri, bu işlerin karakteristik edimlerini içeren veya alt hizmetleri niteliğinde olan refüj ve yeşil alanların bakım ve onarımı, ot temizliği, çim biçimi, toprak işleme, arazi hazırlığı, fidan üretimi, dikimi ve bakımı ile ağaç budama, sulama ve bakımı, sürücülü araç/iş makinesi kiralama vb. işler ile Kurum tarafından belirlenecek diğer işler, 78.1.1 inci maddede yer alan diğer koşullara bakılmaksızın personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak kabul edilmektedir.

28.04.2018 tarih ve 30405 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları İle Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın Geçici 1’inci maddesinde; 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin yayımlandığı tarihte idarenin 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı yaptığı idare şirketi birden fazla ise idarenin, işçileri mali ve sosyal haklarıyla birlikte hizmetin devredildiği idare şirketine aktarabileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, Kamu İdaresi yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde, personel çalıştırılması maksadıyla 696 sayılı KHK kapsamında şirket kurduğu ve işçi ihtiyacını buradab karşıladığı görülmüştür. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımını gerçekleştirdiği şirketi olmasına rağmen kullanılan mal ve malzemelerin İdare tarafından karşılandığı, işçilik hizmetinin doğrudan temin yoluyla sağlandığı, parke taşı ve bordür döşeme işçiliği açıklamasıyla farklı tarihlerde 7 ayrı sözleşme yapıldığı bu kapsamında 2023 yılı içerisinde toplam 2.705.978,19 TL işçilik ödemesi yapıldığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresince, farklı lokasyonlarda gerçekleştirilmesi gereken yol yapımı ve tamiratları, iş makinesi araç ve zaman kaybına neden olacağı öngörüsü ile yol yapım işi ihale usulü gerçekleştirildiği ifade edilmiştir. Ayrıca Yapım İşleri İhale Yönetmeliği'nde işçi çalıştırılıp çalıştırılamayacağı ile ilgili herhangi bir ibare bulunmadığı belirtilmiştir. Ancak kural, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin 1’inci fıkrasının (e) bendinde açıkca belirtilmektedir.

Söz konusu sözleşmelere ilişkin bilgiler aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir.

‌Tablo 11:2023 Yılında Doğrudan Teminle Alınan Hizmet Alımları

375 sayılı KHK’nın Ek 20’nci maddesine göre münhasıran personel şirketi kurulmuş olması halinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımının sadece bu şirket üzerinden gerçekleştirilmesi gerektiğinden ayrıca işçilik hizmeti alınmaması gerekmektedir.