İmar planlarında park alanı olarak belirlenen ve tüm vatandaşların kullanımına açık olması gereken yerlerin, ecrimisil karşılığında amacı dışında kullandırıldığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, park ve yeşil alanlara ilişkin hizmetleri yapmak veya yaptırmanın belediyenin görev ve sorumluluğunda olduğu belirtilmiştir.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Kamuya ait gayrimenkuller” başlıklı 11’inci maddesinde, imar planlarında; meydan, yol, su yolu, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsaların belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeye bedelsiz terk edileceği ve tapu kaydının terkin edileceği, bu suretle mal edilen arazi ve arsaların belediye tarafından satılamayacağı, başka bir maksat için kullanılamayacağı, bu hususta tapu kütüğünün beyanlar hanesine gerekli şerhin konulacağı ifade edilmiştir.

İstanbul İmar Yönetmeliği’nin 4’üncü maddesinde parkların; kentte yaşayanların yeşil bitki örtüsü ile dinlenme ihtiyaçları için ayrılan, 19’uncu maddedeki kullanımlara da yer verilebilen alanları ifade ettiği belirtilmiştir. Yönetmelik’in 19’uncu maddesinde de;

“… c) Park alanları: Bu alanlarda encümen kararıyla;

1. Açık havuz/süs havuzu, açık spor ve oyun alanı, genel tuvalet, pergola, kameriye,

2. 1000 m2 ve üzeri parklarda ahşap veya hafif yapı malzemelerinden yapılmak, kat adedi 1’i, yüksekliği 4.50 metreyi ve açık alanları dâhil taban alanları toplamda %3’ü, her birinin alanı 15 m2’yi geçmemek kaydıyla çay bahçesi, büfe, muhtarlık, güvenlik kulübesi ile oyun alanlarına en az 10 metre mesafede olmak ve etrafı çit ve benzeri ile kapatılmak koşuluyla trafo,

3. Tabii veya tesviye edilmiş toprak zemin altında kalmak üzere, ağaçlandırma için TSE standartlarında öngörülen yeterli derinlikte toprak örtüsünün sağlanması kaydıyla kapalı otopark,

4. 10.000 m2 üzerindeki parklarda, açık alanları dâhil taban alanları, (2) numaralı alt bentte belirtilenler de dâhil toplamda %3’ü geçmemek üzere muvakkat yapı ölçülerini aşmayan mescit ile trafik güvenliği alınarak kamuya ait 112 acil ambulans istasyonu, yapılabilir.” denilerek, park alanlarında nelerin yapılabileceği sınırlı olarak sayılmıştır.

İdarenin ilgili birimlerinden temin edilen bilgi ve belgeler üzerinde yapılan incelemede; Şehremini Mahallesi 3022 Ada ile Seyyid Ömer Mahallesi 1723 Ada içerisinde park alanlarında amatör spor kulüplerine ait binaların bulunduğu, Cerrahpaşa Mahallesi 1139 Ada içerisindeki park alanında belediye şirketi tarafından otopark işletmeciliği yapıldığı, Balat Mahallesi 1913 Ada içerisindeki park alanında ise bir derneğin iktisadi işletmesi tarafından otopark işletmeciliği yapıldığı bununla birlikte söz konusu taşınmazların işgali neticesinde idare tarafından düzenli olarak ecrimisil tahakkuku yapılarak işgallere süreklilik kazandırıldığı görülmüştür.

Park alanlarındaki söz konusu bu kullanımlar imar mevzuatına aykırı olduğu gibi İdare taşınmazlarının ecrimisil karşılığında kullandırılması da 2886 sayılı Kanun’a aykırı bir uygulamadır. Şöyle ki; ecrimisil bir kiralama yöntemi değildir, işgale uğrayan ve bu işgali sonradan tespit edilen kamuya ait taşınmaz mal için fuzuli şagilden bunun bedelinin adeta bir tazminat suretinde alınmasıdır. Ecrimisil bedelinin tazminat mahiyetinde değil de kira ödemesi gibi kabul edilerek ileriye dönük devam ettirilmesi, 2886 sayılı Kanun’un her türlü satış ve kiralama gibi hususlarda ihale yoluna gidilmesi gerektiğini ifade eden amir hükümlerine aykırı bir uygulamadır.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından yapılan açıklamada; parkların asayiş ve güvenliği, parkların ve çevresinin temiz tutulması için parkın bir bölümüne yapı yapılarak parka sahip çıkacak kişilerin kullanmasına müsaade edildiği ifade edilmiştir. Ancak bu tarz bir uygulamanın, idarenin uymakla yükümlü olduğu mevzuat hükümlerinde yeri bulunmamaktadır. Söz konusu parklarda asayiş ve güvenliğin sağlanmasına, park ve çevresinin temiz tutulmasına yönelik bir ihtiyaç mevcut ise bu ihtiyacın idareye verilen görev ve yetkiler çerçevesinde mevzuatına uygun olarak karşılanması gerekmektedir.

Sonuç olarak; İdare tarafından söz konusu parklardaki mevcut kullanım şekline son verilerek bu parkların tahliyelerinin gerçekleştirilmesi ve park alanlarının tamamının işlevine uygun olarak kamunun kullanımına sunulması gerektiği değerlendirilmektedir.