191 İndirilecek katma değer vergisi hesabının hatalı kullanılması sonucu 190 Devreden katma değer vergisi hesabı tutarının olması gerekenden fazla olduğu görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 153’üncü maddesinde mahalli idarelerin bir bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin üretim girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları Katma Değer Vergisini indirim konusu yapacağı, bunun dışında kurumun satışa konu olmayan kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın aldığı mal veya hizmet için ödenen Katma Değer Vergisinin indirim konusu yapılmayacağı ve bu tutarların ilgili gider hesabı veya varlık hesabına yapılacak muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave edileceği hususları düzenlenmiştir. Aynı Yönetmelik’in 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 154’üncü maddesinde de kurumların katma değer vergisi tahsilatı yaptıkları faaliyetleri ile ilgili yaptıkları giderlere ilişkin indirilecek katma değer vergisi tutarını bu hesaba borç kaydedeceği belirtilmiştir.

Mezkûr Yönetmelik’in 190 Devreden katma değer vergisi hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 152’nci maddesinde ay sonlarında devreden katma değer vergisi hesabı ile indirilecek katma değer vergisi hesabının borç bakiyeleri toplamı, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak bakiyesinden fazla ise, sonraki döneme devreden katma değer vergisi tutarının bu hesaba borç, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak bakiyesi 391 Hesaplanan katma değer vergisi hesabına borç, indirilecek katma değer vergisi hesabının borç bakiyesi 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabına alacak, varsa devreden katma değer vergisi hesabının borç bakiyesinin 190 Devreden katma değer vergisi hesabına alacak kaydedileceği hükme bağlanmıştır.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde mahalli idarelerin yalnızca bir bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin üretim girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödedikleri Katma Değer Vergisini indirim konusu yapmak

suretiyle 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabına kaydedebilecekleri anlaşılmaktadır. Buna göre kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınan mal veya hizmet için ödenen katma değer vergisinin 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabına kaydedilmesi hukuken mümkün görünmemektedir.

Yapılan incelemede kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanılmak veya tüketilmek üzere satın alınan mal veya hizmet için ödenen katma değer vergisinin 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabına kaydedildiği, kaydedilen bu tutarların da ay sonlarında 190 Devreden katma değer vergisi hesabına kaydedildiği, böylece bu hesabın 1.891.858,47 TL hatalı bilgi içerdiği tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında bulgu konusu hususa iştirak edilmiş ve 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabına yalnızca bir bedel karşılığı satılmak üzere üretilen mal veya hizmetlerin üretim girdisi olarak satın alınmış mal veya hizmetlere ilişkin ödenen katma değer vergisinin kaydedilmesi ilgili mevzuat gereğince işlem tesis edileceği ifade edilmiştir. Ancak söz konusu hesaptaki hatalı tutara ilişkin herhangi bir düzeltici işlem tesis edilmediği anlaşıldığından, bu hesabın 1.891.858,47 TL hatalı bilgi içerdiği görülmüştür.

Sonuç olarak 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabına yalnızca bir bedel karşılığı satılmak üzere üretilen mal veya hizmetlerin üretim girdisi olarak satın alınmış mal veya hizmetlere ilişkin ödenen katma değer vergisinin kaydedilmesi ve adı geçen hesaptaki hatalı tutarın da ilgili muhasebe hesaplarından çıkarılması gerekmektedir.