Belediyenin tasarrufunda bulunan yol, park, yeşil alan gibi genel hizmetlere ayrılmış ve uzun sürelerle işgal edilen alanlar hakkında 2018 yılı sonuna kadar hiçbir işlem yapılmadığı; 2018 yılı sonu itibariyle işlem yapılan bir kısım uzun süreli işgalli alanlardan ise ecrimisil alınması gerekirken cüzi miktarlarda işgal harcı alındığı tespit edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Ecrimisil ve tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde “Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9’uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.” denilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesiyle de benzer bir düzenleme getirilerek belediye malına karşı suç işleyenlerin, devlet malına karşı suç işlemiş sayılacağı ve 75’inci madde hükümlerinin belediye taşınmazları için de uygulanacağı belirtilmiştir.

Bununla birlikte, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 52’nci maddesine göre, belediye sınırları içinde bulunan ve maddede sayılan yerlerden herhangi birinin satış yapmak veya sair maksatlarla ve yetkili mercilerden usulüne uygun izin alınarak geçici olarak işgal edilmesi işgal harcına tabi olup; Kanun’da işgal harcı alınması için işgalin geçici olması gerektiği vurgulanmıştır. İşgaliye konusu sınırları çok belirli; ancak belli şartlarda başvurulan ve geçici işgallerde uygulanan bir usuldür. İşgaliyede esas olan, işgaliye durumunun geçici olması ve kiralama gibi uzun vadeli bir ilişki içerisine girilememesidir. Bu nedenle, geçici bir süre için işgal konusu olmayan, belediye tasarrufundaki yol, park, yeşil alan gibi alanların uzun süre kullandırılması işgal harcının konusuna girmemektedir.

Yukarıda da belirtildiği üzere; Belediyenin tasarrufunda bulunan alanların, idarenin izni olmaksızın işgalli kullanılması durumunda uygulanacak yaptırımlar, 2886 sayılı Kanunu’n 75’inci maddesinde düzenlenmiş olup; idarenin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden ecrimisil istenilmesi gerekmektedir. Aynı maddede ecrimisil talep edilebilmesi için, idarenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmadığı, işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülki amiri

tarafından tahliye ettirilerek idareye teslim edileceği hüküm altına alınmıştır.

Ecrimisil tespit ve takdir edilirken Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’te belirtildiği üzere, taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekli, fiili ve hukuki durumu ile işgalden dolayı varsa elde ettiği gelir, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca taşınmazın değerini etkileyebilecek imar durumu, yüzölçümü, niteliği, alt yapı hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığı, konumu, taşınmazın kullanım şekli gibi her türlü ölçüt dikkate alınmalıdır.

Ayrıca, 336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği’nde belirtildiği üzere, fuzuli şagilin işgal veya tasarruf ettiği taşınmazdan tahliyesinin herhangi bir nedenle sağlanamamış olması, aynı taşınmazdan ikinci ve müteakip defa ecrimisil bedeli istenmesine engel teşkil etmeyeceği gibi, ikinci ve müteakip defalar ecrimisil tahsil edilmiş olması, Devlet İhale Kanunu ve Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca fuzuli şagilin tahliye edilmesine de engel teşkil etmez.

İlçe sınırları dahilinde örneklem yoluyla yapılan incelemede, Belediyenin tasarrufunda bulunan genel hizmetlere ayrılmış alanların uzun sürelerle işgal edilmiş olduğu; bu alanlar hakkında 2018 yılı sonuna kadar hiçbir işlem yapılmadığı ve ilgililerden herhangi bir bedel alınmadığı; 20 Aralık 2018 tarihi itibariyle işlem yapılan bir kısım uzun süreli işgalli alandan ise metrekare başına 0,60-TL üzerinden işgal harcı alındığı tespit edilmiştir.

Bu itibarla, Belediyenin tasarrufunda bulunan yol, park, yeşil alan gibi genel hizmetlere ayrılmış olan, fakat bahçe, şezlong alanı vs. olarak ya da ruhsatsız yapı yapılarak uzun sürelerle işgal edilen alanların tespit edilmesi; söz konusu taşınmazların işgalinden mevzuat hükümlerine göre takdir edilecek ecrimisil tutarlarının fuzuli şagillerden geriye doğru tahsil edilmesi ve mevzuatın emrettiği gerekli işlemlerin yapılması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; 0,60 TL üzerinden yapılan eksik tahakkuklarla ilgili olarak Belediye Meclisince belirlenen ve uygulanmakta olan m2 2,5 TL birim fiyat üzerinden yeniden tahakkuk yapıldığı;

Bu alanların kamuya terkli alan içinde ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılmış bina ve eklentiler olduğunun anlaşıldığı; ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılmış bina ve eklentilere ilişkin olarak ilgili Müdürlüklerin teknik birimlerince gerekli ölçümler ve tespitler yapıldıktan sonra 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine göre yıkım ve para cezaları ile ilgili işlemler tamamlandıktan sonra tahliyelerin sağlanacağı; İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün teknik

çalışma ile ilgili tespitlerini ve ölçü krokilerini tamamlandıktan sonra ecrimisil işlemlerinin yürütüleceği ve bulgudaki önerilerin dikkate alınacağı bildirilmiştir.

Sonuç olarak İdare, bulguda yer alan tespitin düzeltilmesine ilişkin girişimlerde bulunduğunu bildirmiş olup; tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.