Döner Sermaye İşletmesi birimlerinin 2017, 2018 ve 2019 yıllarına ait Mizan Cetvelleri, Bilançoları ile Gelir Tablolarının analitik olarak incelenmesi sonucunda;

1. Üniversite Hastanesinin 320 Satıcılar Hesabındaki tutarlarının, 2017, 2018 ve 2019 yıllarında sırasıyla, 446.215.249,31 TL, 362.021.145,68 TL ve 633.631.634,64 TL olduğu; bu borçları ödeyecek olan varlıkların (Kasa, Banka ve Alacak Hesapları) ise, sırasıyla 29.388.134,05 TL, 32.155.764,70 TL ve 15.600.655,36 TL olduğu ve Satıcılar Hesabı haricinde de bazı kısa vadeli yabancı kaynakların (Borçların) da bulunduğu, tespit edilmiştir.

   Ayrıca yapılan incelemede; Hastane, satın aldığı ilaç ve tıbbi malzemelerin ödemesini, önceki dönemlerde zamanında yapıyorken, 2017, 2018 ve 2019 yıllarında bu durumun ortadan kalktığı; borç stokunun sürekli bir şekilde artmasının sonucu olarak ödeme vadelerinin, 3 yıla kadar uzadığı, anlaşılmıştır.

   Diğer taraftan, 29.03.2018 tarihinde kabul edilen 7104 sayılı Kanun’un 22’nci maddesi ile üniversite hastanelerinin borçlarına karşılık olarak T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından işletmelere verilen ve 2020 yılında 60 ayda eşit taksitlerle faizsiz olarak ödenmek kaydıyla kullandırılan kredilerin, işletmelerin borç durumları üzerinde beklenen faydayı sağlamadığı da aşikârdır.

   Yine Hastanenin 2017, 2018 ve 2019 yılı zararlarının, sırasıyla 114.803.674,83,18 TL, 101.135.453,74,74 TL ve 269.896.692,51 TL olduğu, görülmüştür. Bakanlık tarafından sağlanan krediler, geçici ve yüzeysel iyileştirme haricinde hem zarar, hem de borç tutarlarının, yıllar itibariyle önemli ölçüde artışına engel olamamıştır.

   En önemli kazancı Sosyal Güvenlik Kurumu ödemeleri olan ve başka önemli bir gelir kaynağı olmayan Hastanenin, kısa vadede gelirlerini, dolayısıyla varlıklarını, büyük oranlarla arttırma imkânı bulunmamaktadır. Artan ödeme vadesi sebebiyle mal ve malzeme fiyatlarına eklenecek vade farkı ve uzun ödeme vadeleri sebebiyle daha az sayıda firmanın ihalelere

   
   

   katılması sonucu oluşacak eksik rekabet; mal ve malzeme fiyatlarını daha da arttıracak ve borçların ve zararların, her geçen gün daha büyük oranlarla artmasını kaçınılmaz kılacaktır.

   Ayrıca bu durum, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (i) bendinin, “Döner sermaye işletmesi faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde, kaynakların ekonomik, verimli ve tasarruflu kullanılması esastır. Yapılacak olan ödemelerde gelir-gider dengesinin gözetilmesi zorunludur” hükümlerine de aykırılık teşkil etmektedir.

   Dolayısıyla Üniversite Hastanesinin kârlılığının temini veya zararının önlenmesi için gelir-gider dengesinin gözetilmesi gerekmektedir. Bu durum, İşletme biriminin devamlılığı açısından son derece önemlidir. Aksi halde mevcut durumun, gelecekte faaliyetlerin yürütülmesinde sıkıntılara sebep olacağı açıktır.

2. İşletme faaliyetlerinin büyük bir kısmını oluşturan Üniversite Hastanesinin dışında kalan bazı İşletme birimlerinde de, mali açıdan bir bozulma sürecine girildiği, görülmüştür.

Bu birimlerin mali yapılarına ilişkin bir kısım bilanço verileri, aşağıdaki gibidir:

Yukarıda verilen rakamlardan anlaşılacağı üzere, 2019 yılında meydana gelen kısmi iyileşmeler haricinde söz konusu birimler, zarar ve/veya borç yapısı açısından kötü bir sarmalın içine girmiş bulunmaktadırlar. İncelemenin perspektifinin üç yıl olması hasebiyle birimlerin, mali açıdan sıkıntılı bir sürece girebileceği söylenebilir.

Ayrıca bu durum, 2547 sayılı Kanun’un 58’inci maddesinin (i) bendi hükümleriyle de bağdaşmamaktadır.

Dolayısıyla adı geçen birimlerin kârlılığının temini veya zararının önlenmesi için gelir- gider dengesinin gözetilmesi gerekmektedir. Bu husus, İşletme birimlerinin devamlılığı açısından son derece önemlidir. Aksi halde mevcut durumun, gelecekte faaliyetlerin yürütülmesinde sıkıntılara sebep olacağı açıktır.

Bu haliyle mali yapısı bozulan İşletme birimlerinin, 2547 sayılı Kanun’un 58’inci maddesinin (i) bendi gereklerini yerine getirmedikleri düşünülmektedir.