Karar Künyesi
İdare bünyesindeki birimlerde görevli işçilerin yıllık 270 saatin üzerinde fazla çalışma yaptıkları görülmüştür.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı 41’inci maddesinde; ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabileceği, fazla çalışmanın Kanun’da yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalar olduğu, fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerektiği ve fazla çalışma süresinin toplamının bir yılda 270 saatten fazla olamayacağı,
Kanun’un “Çalışma Süresi” Başlıklı 61’inci maddesinde ise, tarafların anlaşması ile
haftalık normal çalışma süresinin haftanın çalışılan günlerinde günlük 11 saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabileceği ancak bu halde iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresinin normal haftalık çalışma süresini aşamayacağı düzenlenmiştir.
Yapılan incelemelerde kurumda kadrolu olarak istihdam edilen 110 işçiden 38’inin yıllık 270 saati geçen sürelerde fazla çalışma yaptıkları görülmüştür. Aşağıdaki tabloda 270 saat sınırını aşan işçiler ve fazla çalışma süreleri gösterilmiştir.
Tablo 12: 270 Saatin Üzerinde Fazla Çalışma Yapan İşçiler
Sıra | Adı Soyadı | Toplam Fazla Çalışma (Saat) | Sınırı Aşan Fazla Çalışma (Saat) |
1 | A. Ö. | A. | 184 |
2 | A. K | 413 | 143 |
3 | A. L. | 449 | 179 |
4 | A. O | 393 | 123 |
5 | A. Y. | 943 | 673 |
6 | A. Ü | 951 | 681 |
7 | B. Ö. | 591 | 321 |
8 | B. A. | 282 | 12 |
9 | B. A. | 329,5 | 59,5 |
10 | D. A. | 448 | 178 |
11 | E. T. | 493 | 223 |
12 | F. S. | 570 | 300 |
13 | G. A. | 406 | 136 |
14 | H. A. | 368 | 98 |
15 | H. D. | 376 | 106 |
16 | H. İ. Ş. | 482 | 212 |
17 | H. G. | 543 | 273 |
18 | H. K. | 541 | 271 |
19 | H. Ç. | 654 | 384 |
20 | H. H. | 447 | 177 |
21 | İ. E. A. | 286 | 16 |
22 | İ. Ş. | 338 | 68 |
23 | İ. T. | 452 | 182 |
24 | İ. K. | 339 | 69 |
25 | K. A | 360 | 90 |
26 | M. A. Y. | 394 | 124 |
27 | M. S. | 288 | 18 |
28 | M. O. | 523 | 253 |
29 | M. K. | 298,5 | 28,5 |
30 | M. B. | 448 | 178 |
31 | M. K. | 648 | 378 |
32 | M. K. | 366,5 | 96,5 |
33 | R. D. | 538 | 268 |
34 | R. K. | 1055 | 785 |
35 | S. A. | 314 | 44 |
36 | Ş. K. | 430 | 160 |
37 | Y. K. | 358 | 88 |
38 | Y. T. | 280,5 | 10,5 |
Tablodan da görüleceği gibi bazı çalışanlar yıllık 900 saati aşan sürelerde fazla çalışma yapmaktadır. Kurumdaki işçi sayısına bakıldığında mevzuata aykırı olarak fazla çalışma yaptırılan işçi sayısının oldukça yüksek olduğu görünmektedir.
4857 sayılı Kanun’un 41’inci maddesinde fazla çalışma yaptırılacak personelden buna ilişkin onay alınması gerektiği belirtilmiştir. İdare de, işçilerinden bu onayı almış vaziyettedir. Ancak işçinin onayı ile dahi olsa Kanun’da belirtilen sürenin üzerinde fazla çalışma yaptırılması mümkün değildir.
Bulguda belirtilen husus ile ilgili olarak Kamu İdaresi cevabında;Kurumun yeterli sayıda personelinin olmadığı, iş ve işlemlerinin aksamaya ve gecikmeye uğramadan yerine getirilebilmesi için mevcut personele fazla çalışma yaptırılmak zorunda kalındığı, fazla çalışma yapan işçilerin genellikle su ve kanalizasyon hizmetlerinde çalışan işçiler olduğu ve bu hatlarda meydana gelen bakım arıza çalışmalarında yer aldığı belirtilmiş ve yıllık 270 saatlik fazla çalışma sınırına uyulması için dikkat edileceği ifade edilmiştir.
Kurumlar zaruret halinde işçilere fazla çalışma yaptırdığı gibi, çalışanlar da yaptıkları fazla çalışma sonucu ücretlerindeki artış nedeniyle yasal sınırın üzerinde fazla çalışma yapmaya istekli olabilmektelerdir. Ancak çalışanlar için çalışmak olduğu kadar dinlenmek de yasal ve Anayasal bir haktır ve işçinin fazla çalışmaya rızası dahi olsa çalışanların dinlenme hakkı bizzat işveren tarafından korunmalıdır. Bu nedenle Kurum, çalıştırdığı işçilerinin dinlenme hakkını da gözeterek yasal sınırın üzerinde fazla çalışma yaptırılmasının önüne geçmelidir.