Karar Künyesi
İdare taşınmazlarının kiraya verilmesi amacıyla yapılan ihalelerin bazılarının şartnamelerinde ihaleye katılımı kısıtlayıcı düzenlemelere yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1’inci maddesinde, belediyelerin kira, trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi işlerinin bu Kanun’da yazılı hükümlere göre yürüteceği belirtilmiş; 2’nci maddesinde de ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu hüküm altına alınmıştır.
İdare, mülkiyetinde veya tasarrufunda bulunan taşınmazların hangi amaçlar için kullanılacağı, bu taşınmazların hangi işlere özgüleneceği hususunda takdir hakkına sahiptirler. Ancak, kullanım amacı idarece belirlenen taşınmazların kiralanması veya bu taşınmazlar üzerinde mülkiyetin gayri ayni hak tesis edilmesine ilişkin ihalelerde katılımı kısıtlayıcı hükümler getirilmesi 2886 sayılı Kanun’a aykırılık teşkil etmektedir.
Aşağıdaki tabloda 2020 yılında kiraya verme amacıyla yapılan ihalelerin şartnamelerinde yer alan ihaleye katılımı ve rekabeti kısıtlayıcı hükümlere yer verilmiştir.
Tabloda görüleceği üzere, taşınmazların içerisinde bulunan ve farklı nitelikteki gelir getirici unsurlar (Kafetarya, restoran, halı saha vb.) için katılımcılardan daha önce hepsini bir arada yaptığına dair iş deneyim belgesi istenmiş, iş deneyim belgesinin de kamu kurum ve kuruluşlarından verilmesi ve söz konusu işlerin en az 3 (üç) yıl süreyle yerine getirildiğini tevsik etmesi talep edilmiştir. Ancak, vasıfları birbirinden farklı olan alanların birlikte ihale edilmesi, iş deneyim belgesinin de sadece kamu kurum ve kuruluşlarından istenmesinin ihalelere katılımı kısıtlayan ve makul kabul edilebilecek hususlardan olamayacağı düşünülmektedir.
Tablo 10: Genel Şartnamelerinde Rekabeti Kısıtlayıcı Düzenlemeler İçeren İhaleler
Sıra No | İşin Adı | Genel Şartnamede Yer Alan Rekabeti Kısıtlayıcı Hükümler |
1 | Esenler İlçesi, 1077 ada 13 parselin kuzeydoğusunda tescil harici ağaçlandırılacak alanda bulunan Restoran binasının Restoran olarak kullanılması şartıyla kiralanması işi | Katılımcıların teklif dosyalarında daha önce bizzat yüklenici-kiracı olarak yerine getirmek şartı ile en az 3 (üç) yıl süreyle kamu kurum ve kuruluşlarına ait restoran ve kafetarya işletmeciliğini tamamını birlikte yapmış olduğuna dair, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından onaylı iş deneyim belgesini sunması zorunludur. |
2 | Esenler İlçesi, Oruç Reis Mah. 1655 ada 1 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan 15 Temmuz Millet Bahçesi içerisindeki 1 adet Halı Saha(888,00m2), 1 adet kafetarya (147,00m2) ve 1 adet İkinci Bahar Kıraathanesinin(150,00m2) işletilmesi işi | Katılımcıların teklif dosyalarında daha önce 3 (üç) yıl süreyle kamu kurum ve kuruluşlarına ait kafe, kafetarya ve/veya halı saha işletmeciliğini tamamını birlikte yapmış olduğuna dair, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından onaylı iş deneyim belgesini sunması zorunludur. |
3 | Göktürk Göleti B Tipi Mesire Alanında(Tabiat Parkı) bulunan 1 adet tek katlı ahşap yapı, 1 adet iki katlı ahşap yapı, kış bahçesi ve diğer bahçelerinin kafetarya, restoran ve otopark olarak işletilmek üzere kiralanması işi (ihale iptal edilmiştir.) | Katılımcıların teklif dosyalarında daha önce bizzat yüklenici-kiracı olarak yerine getirmek şartı ile en az 3 (üç) yıl süreyle kamu kurum ve kuruluşlarına ait restoran ve kafetarya işletmeciliğini tamamını birlikte yapmış olduğuna dair, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından onaylı iş deneyim belgesini sunması zorunludur. |
Sonuç olarak, İdarenin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazların ihalesinde, vasıfları birbirinden farklı olan alanların birlikte ihale edilmesi, sadece bir veya ikisi için gerekli olan katılım şartının tüm taşınmazları kapsayacak şekilde belirlenerek İdarenin takdir yetkisini ihaleye katılımı kısıtlayıcı, rekabeti engelleyici şekilde kullanması mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir. Farklı kullanım amacı olan Belediye taşınmazlarının bu şekilde rekabet ortamı oluşmadan ve eşit muamele sağlanmadan bir arada ihale edilmesi, 2886 sayılı Kanun’un “İlkeler” başlıklı 2’nci maddesine aykırı olacağı gibi, tam rekabet sağlanamadığı için belediye gelirlerinin azalmasına da sebebiyet verebilecektir.
Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; bulguya konu edilen hususlara azami ölçüde dikkat edileceği ifade edilmiştir.
Netice olarak, Belediye taşınmazlarının mevzuata uygun bir şekilde, rekabetin ortamının ve eşit muamelenin sağlandığı ihaleler ile kiraya verilmesi yerinde olacaktır.