Belediye tarafından kiraya verilen ve kira sözleşmesi biten duran varlıkların 990 Kiraya Verilen Duran Varlık Hesabı, 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabı ve 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabında izlenmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Nazım Hesaplar” başlıklı 402’nci maddesinde, bu ana hesap grubunun varlık, kaynak, gelir ve gider hesaplarının dışında muhasebenin sadece bilgi verme görevi yüklediği işlemler, idarenin muhasebe disiplini altında toplaması istenen işlemleri ile gelecekte doğması muhtemel hak ve yükümlülüklerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in; 990 Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabının işleyişinin anlatıldığı 476’ncı maddesinde, hesabın işleyişine ilişkin olarak; kiraya verilen duran varlıkların bu hesaba borç, 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği

hüküm altına alınmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde, 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabına ilişkin bir açıklamaya yer verilmemiş olsa da 2019 yılı Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planında bu hesaba yer verilmiş olup bu hesap ile ilgili düzenlemeler Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ve Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nde yapılmıştır.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 306/U sayılı maddesinde; bu hesabın, kamu idarelerine ait maddi duran varlıklardan kiraya verilen veya üzerinde irtifak hakkı tesis edilenlere ilişkin olarak sözleşmelerinde yer alan kira ve irtifak hakkı gelirlerinin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 533/D sayılı maddesinde ise hesabın işleyişine ilişkin olarak düzenlemelere yer verilmiştir.

Dolayısıyla 990 Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabı, 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabı ve 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı nazım hesaplarının bilgi verme ve izleme işlevlerini yerine getirebilmeleri için kiraya verilen ve kira süresi sona eren tüm taşınmazların kira tutarları ile kayıtlı değerlerinin bu hesaplarda izlenmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede; Belediyenin 946 adet taşınmazının kiraya verildiği, buna karşın yukarıda bahsi geçen nazım hesaplara ilişkin yapılması gereken kayıtların yapılmadığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak kiraya verilen duran varlıkların kira tutarları ile kayıtlı değerlerinin muhasebenin bilgi verme ve izleme fonksiyonu gereği ihdas edilen nazım hesaplarda izlenmemesi nedeniyle 2019 yılı Bilançosu dipnotlarında hataya neden olunmuştur.