Şirket tarafından gerçekleştirilen giderlere ilişkin evraklarının incelenmesi sonucunda; “100.000 Adet Ramazan Gıda Kolisi Alımı” işinin temel ihale usulleri yerine 4734 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca istisna kapsamında gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 2’nci maddesiyle, belediyelerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler kapsam dahiline alınmıştır. Kanun’un 3’üncü maddesinde istisna olan alımlar belirlenmiş, maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde belediye şirketlerinin de içinde bulunduğu kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler için özel düzenleme yapılmıştır. Söz konusu maddeyle, kapsam dahilindeki kuruluşların ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için parasal sınırlar dâhilinde yapacakları mal veya hizmet

alımları, ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç olmak üzere Kanun’dan istisna edilmiştir.

Bu madde kapsamındaki mal ve hizmetlerin neleri kapsadığına, mezkûr Kanun’un Geçici 4’üncü maddesi uyarınca ilgili kuruluşların talebi üzerine Kamu İhale Kurumu tarafından karar verilmektedir. Şirket tarafından çeşitli tarihlerde Kamu İhale Kurumuna bu kapsamda başvurular yapılmış ve Kamu İhale Kurulu tarafından hangi alımların istisna kapsamında olduğu hangilerinin istisna kapsamında olmadığına ilişkin kararlar verilmiştir.

Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin 15.02.2022 tarihli 2022/29087 ihale kayıt numaralı “Ramazan Gıda Kolisi Alımı” mal alımı ihalesi Mersin Büyükşehir İmar İnşaat Elektrik Üretim Özel Güvenlik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi uhdesinde kalmıştır. 21.03.2022 tarihinde 31.050.000,00 TL bedel ile belediye ve şirket arasında sözleşme imzalanmıştır.

Şirket, belediyeden aldığı “Ramazan Gıda Kolisi Alımı” işini yerine getirmek amacıyla Kamu İhale Kurulunun 16.11.2009 tarihli 2009/DK.D-154 No.lu düzenleyici kurul kararına dayanarak “100.000 adet Ramazan Gıda Kolisi Alımı” işini 4734 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca istisna kapsamında gerçekleştirmiştir.

Kamu İhale Kurulunun 16.11.2009 tarihli 2009/DK.D-154 No.lu kararında mal alımları bölümünde 2. Hizmet Üretimi (Çay bahçesi, lokanta, kafeterya ve büfe hizmeti vermek) başlığı altında;

• Hizmet üretimi yapmak üzere hammadde temini; üretimde kullanılacak et, işlenmiş et, süt ve süt ürünleri çay, şeker gibi direk hizmet üretiminde kullanılan gıda malzemeleri temini,

• Hizmet üretiminde kullanılacak mamul gıda malzemesi; Meşrubat, gazlı meşrubat temini (Kola, soda, alkollü içecekler gibi direkt hizmet üretiminde kullanılmak üzere temini)

• Hizmet üretiminde hammadde ve yarı mamul ürünü son ürün haline getirmek için kullanılan; fırın, tost makinesi gibi sadece hizmet üretiminde kullanılacak araçların temini,

• Hizmet üretiminin gerçekleştirmek üzere kullanılan; çatal, bıçak, tabak gibi direkt hizmet üretiminde kullanılan malzemelerin temini,

• Hizmet üretiminde kullanılacak sarf malzemelerin temini; Deterjan, peçete, direkt hizmet üretiminde kullanılacak malzemelerin temini,

Şeklinde sayılan malların temininin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (g) bendi uyarınca istisna kapsamında olduğuna karar verilmiştir.

Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin 15.02.2022 tarihli 2022/29087 ihale kayıt numaralı “Ramazan Gıda Kolisi Alımı” mal alımı ihalesi kapsamında Şirket tarafından temin edilmesi gereken malların ay çiçek yağı, beyaz toz şeker, siyah çay, pilavlık pirinç, kırmızı iç mercimek, makarna, sofralık siyah zeytin, pilavlık bulgur, tuz, un, nohut ve şehriye gibi paketlenmiş nihai ürünlerden oluştuğu ve söz konusu sözleşmenin bu ürünlerin doğrudan teslimini içerdiği görülmektedir.

Şirketin 3 (g) istisna dayanağı olarak kullandığı Kurul kararı incelendiğinde, kararın Şirketin işlettiği çay bahçesi, lokanta, kafeterya ve büfe işletmelerinin hizmet üretiminde kullanılacak mal alımlarını kapsadığı görülmüştür. Söz konusu mal alımı ise belediyeden alınan bir mal alım işinin tedarikini içermektedir. Yukarıda yer verilen 3 (g) istisna belgesi kapsamında alınacak malların ihale kapsamında temin edilmesi gereken mallardan olmadığı açıkça görülmektedir.

Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, “100.000 Adet Ramazan Gıda Kolisi Alımı” işinin 4734 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ihale edilebileceği ile ilgili değerlendirmelerinin hatalı olduğunu ve bundan sonraki işlemlerde bulgu doğrultusunda işlem yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, 3 (g) istisna belgesi olmadan Kamu İhale Kanunu’na tabi bir mal alımının ihale yapılmayarak doğrudan tedarik edilmesi, Kanun’un rekabet ve eşitlik ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir.