Mülkiyeti Belediyeye ait olup belediye şirketleri ve üçüncü kişilere kiraya verilen işyerlerinin kira bedellerinin, meclis kararı ile COVİD-19 salgını gerekçe gösterilerek üç ay süre ile alınmadığı tespit edilmiştir.

16.04.2020 tarih ve 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (COVİD-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 1’inci maddesinde; büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi oldukları mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin veya tutarların, 19.03.2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken kısımlarının 3 ay ertelenmesine karar verilebileceği; bu sürenin Çevre ve Şehircilik (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği) Bakanı veya İçişleri Bakanı tarafından 3 aya kadar uzatılabileceği; bu hususta belediyelerde meclisin yetkili olduğu ifade edilmiştir. Aynı maddede söz konusu alacakların ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edileceği; bunun yanında faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin ise faaliyette bulunamadığı döneme ilişkin olarak kira bedellerinin tahsil edilmeyeceği belirtilmiştir.

15.12.2020 tarih ve 2020/27 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı) Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından 7244 sayılı Kanun gereğince yayımlanan Genelgede ise; koronavirüs salgını kaynaklı zorlayıcı sebepler gerekçesiyle; yerel yönetimler ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri ve bunların sermayesinin yarısından fazlasına doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak birlikte veya ayrı ayrı sahip oldukları şirketlerin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlarına ilişkin olarak irtifak hakkı, kiralama ve benzeri kullanımdan kaynaklanan ve ilgili mevzuatınca ödenmesi gereken bedellerin veya tutarların, kamu kurum ve kuruluşları tarafından alınan önlemler sonucunda faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerden faaliyette bulunmadığı döneme ilişkin olarak tahsil edilmeyeceği ifade edilmiştir.

Belediyelerce kiraya verilmiş olan taşınmazlardan, İçişleri Bakanlığı Genelgeleri ile faaliyetleri geçici olarak durdurulan işyerleri olarak kullanılanlara ait kira bedellerinin 7244 sayılı Kanun gereğince faaliyetlerinin durdurulduğu süre boyunca tahsil edilmemesi tabiidir. Ancak faaliyetleri durdurulmadığı halde faaliyette bulunamayan işyerlerinin varlığı halinde; bu

işyerleri sahiplerinin başvurusunun olması ve Belediye tarafından ise bu başvurular üzerine faaliyette bulunamadıkları yönündeki bir tespitin yapılması halinde bu durumdaki işyerlerine ait kiralar tahsil edilmeyecektir. Bu durumdaki işletmeler dışında kalan yerler için ise kira alacaklarının tahsil edilmemesi gibi bir durum söz konusu değildir.

Yapılan incelemede; Malatya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 14.12.2020 tarihli kararı ile 2020 yılı Kasım, Aralık ve 2021 yılı Ocak ayları için belediye şirketleri ve üçüncü kişilere kiraya verilen tüm işyerlerinin kira bedellerinin alınmamasına karar verildiği, kiralanan taşınmazların 46 adedinin faaliyetleri durdurulan işyerleri arasında olması sebebiyle kira tahakkuklarının mevzuat çerçevesinde silindiği, ancak faaliyetleri durdurulan işyerleri arasında yer almayan toplam 175 adet işyeri için ise mevzuat kapsamına girmemelerine ve faaliyetlerini yürütemediklerine ilişkin herhangi bir tespit de bulunulmamasına rağmen üç aylık kira tahakkuklarının silindiği tespit edilmiştir.

Tablo 9: 7244 Sayılı Kanun Kapsamı Dâhilinde Bulunmadığı Halde Kira Tahakkukları Silinen İşyerleri

Yukarıdaki tabloda gösterildiği üzere bu yerler; otobüs terminali, gıda toptancısı, hal komisyoncusu, büfe, canlı hayvan borsası, soğuk hava deposu, otopark, market gibi pandemi sürecinde de faaliyetlerine devam eden işyerleri olup bu kapsamda bulunan 175 adet işyerinin

2020 yılı Kasım, Aralık ve 2021 yılı Ocak aylarına ilişkin üç aylık kira alacaklarının doğrudan silinmesi hukuken mümkün değildir.

Belediye tarafından işyerlerinin faaliyetlerine devam edemediklerine ilişkin tespit yapılmadan, herhangi bir ayrım olmaksızın taşınmazların kira bedellerinin meclis kararı ile silinmesi mümkün olmayıp mevzuatın öngördüğü şekilde tahakkuk işlemlerinin yapılması gerekmektedir.