Kamu İdaresince 2018 mali yılından önceki dönemlerde 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabında kayıtlı olup tüketilmiş olan mal ve malzemelerin gerçek durumu yansıtacak biçimde giderleştirilmemesi nedeniyle mali tablolarda söz konusu hesabın olması gerekenden daha fazla görünmesine sebebiyet verilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 114’üncü maddesinin dördüncü fıkrası ile paralel olarak düzenlenen Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Taşınır Giriş ve Çıkış İşlemlerinin Muhasebe Birimine Bildirilmesi” başlıklı 30’uncu maddesinde; genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde üç aylık dönemler itibariyle, diğer idarelerde ise üç ayı geçmemek üzere üst yöneticiler tarafından belirlenen sürede kullanılmış tüketim malzemelerinin taşınır II nci düzey detay kodu bazında düzenlenen onaylı bir listesinin, en geç ilgili dönemin son iş günü mesai bitimine kadar muhasebe birimine gönderileceği ifade edilmiştir. Muhasebe birimine gönderilen onaylı listelere istinaden söz konusu taşınırlar, ilgili hesaplara kaydedilecektir.

Yine Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Sayım ve sayım sonrası yapılacak işlemler” başlıklı 32’nci maddesinde ise, kamu idarelerine ait taşınırların, yılsonlarında sayımı yapılacağı ifade edilmiş olup bu sayımların, harcama yetkilisince, kendisinin veya görevlendireceği bir kişinin başkanlığında taşınır kayıt yetkilisinin de katılımıyla, en az üç kişiden oluşturulan sayım kurulu tarafından yapılacağı belirtilmiştir.

Ayrıca söz konusu maddede sayım kurulunca, taşınırların fiili miktarlarının kayıtlı miktarlarından eksik olduğunun tespit edilmesi halinde Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı ve Taşınır İşlem Fişi; fazla olduğunun tespit edilmesi halinde ise Taşınır İşlem Fişi düzenlettirilerek, defter kayıtlarının sayım sonuçlarıyla uygunluğunun sağlanacağı ve düzenlenen giriş ve çıkış belgelerinin bir örneğinin, muhasebe kayıtlarının yapılması için muhasebe birimine gönderileceği ifade edilmiştir.

150 İlk Madde ve Malzeme Hesabının 2013-2018 dönemine ait icmal cetvelleri incelenmiş olup aşağıdaki tabloda söz konusu döneme ilişkin olarak hesapta meydana gelen değişiklikler gösterilmiştir:

Tablo 7: 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabının Yıllar İtibari İle Değişimi

Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere 2016 yılında 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına 4.671.077,69 TL’lik giriş kaydı olduğu halde söz konusu hesaptan herhangi bir çıkış yapılmamıştır. Yine 2014, 2015 ve 2017 yıllarında söz konusu hesaptan herhangi bir envanter çalışması yapılmaksızın çok düşük miktarlarda çıkış yapılmıştır.

Örneğin 2018 yılı sonu itibari ile Kamu İdaresinin deposunda 2.200 litre motorin ve

1.500 litre benzin olmak üzere toplam 3.700 litre sıvı yakıtı olmasına rağmen 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına ait ayrıntılı hesap cetvelinde Sıvı Yakıtlar 2.277.716,24 litre olarak görünmektedir. Bu durum 2018 yılı öncesi yıllarda yapılan çıkış işlemlerinin gerçeği yansıtmadığını göstermektedir.

Kamu İdaresince taşınırların fiili miktarları ile kayıtları miktarlarını karşılaştırabilmek adına yapılması gerekli olan yılsonu sayım işlemi gerçekleştirilmemektedir. Söz konusu husus nedeniyle 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabında yıl içinde meydana gelen değişiklik tam olarak belirlenememektedir. 2018 yılı hariç olmak üzere önceki dönemlerde söz konusu hesaptan çıkışlar ya hiç yapılmamış ya da çok düşük tutarlı olarak gerçekleştirilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; 150 İlk Madde ve Malzemeler Hesabının gerçeği yansıtması için zamanında çıkış işleminin yapılarak en geç üç ayda bir muhasebe birimine bildirilmesi için tüm müdürlüklere 18.05.2019 tarih ve 1514 sayılı yazı ile bildirildiği belirtilmiştir.

Sonuç olarak Kamu İdaresi bulgu konusu hususa katılmakta olup, 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabının gerçek durumu yansıtması yönünde gerekli çalışmaların yapılacağını belirtmektedir. Lakin 2018 yılı içerisinde yapılan işlemlerin hatalı olması nedeni ile Kamu İdaresi mali tablolarında 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı olması gerekenden tutardan fazla görünmektedir.