Karar Künyesi
Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından bazı personel atamalarında Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik ile Belediye İtfaiye Yönetmeliği hükümlerine riayet edilmediği, 5393 sayılı Belediye Kanununun 49'uncu maddesine göre, görevde yükselmeye tabi olan şube müdürü kadroları için Yönetmelikte
belirtilen şartlardan bağımsız hareket edilerek geçici görevlendirme yapıldığı ve bazı zabıta personeline zabıta hizmetleri dışında görev verildiği tespit edilmiştir. Bu doğrultuda İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığından alınan personel listeleri, buna ilişkin özlük dosya ve hizmet cetvelleri incelenmiş ve aşağıdaki hususlar saptanmıştır.
- Bazı Şube Müdürü Kadrolarına Yapılan Atamalarda Yönetmelik Hükümlerine Riayet Edilmemesi
Belediyelerde müdür ve şube müdürü kadrolarına atama yapılabilmesi, 04.7.2009 tarih ve 27278 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 'Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği' nde belirtilen öğrenim ve hizmet şartlarının sağlanması ve görevde yükselme sınavında başarılı olunması koşullarına bağlıdır. İtfaiye ve zabıta personeli için de 'Belediye İtfaiye Yönetmeliği' ve 'Belediye Zabıta Yönetmeliği' hükümlerine riayet edilmelidir.
İtfaiye teşkilatında çalışan personelin görevde yükselme şart ve kriterleri 'Belediye İtfaiye Yönetmeliği' çerçevesinde belirlenmiştir. Mezkur Yönetmeliğin 19'uncu maddesinde,
" Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve itfaiye müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.
- İtfaiye şube müdürlüğüne atanabilmek için;
- Meslekle ilgili yüksek öğrenimi bitirmiş veya en az 4 yıllık yüksek öğrenim mezunu
olmak,
- En az iki yıl itfaiye amiri olarak çalışmış olmak,
- 1-4 dereceli kadrolara atanmak için 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinde belirtilen süre kadar hizmeti bulunmak,
- Son üç yıllık sicil notu ortalaması en az iyi derecede olmak,
- Görevde yükselme sınavında başarılı olmak,
- Kadro durumu elverişli olmak
- Meslekle ilgili yüksek öğrenimi bitirmiş veya en az 4 yıllık yüksek öğrenim mezunu
Yönetmeliğin 47'nci maddesinde yer alan,
"Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde; "...
f) 15/3/1999 tarihli ve 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik, hükümleri uygulanır." hüküm gereği görevde yükselme ve unvan değişikliği esaslarına dair genel Yönetmeliği istinaden hazırlanan 'Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği' hükümleri uygulanmalıdır.
Öğrenim ve hizmet şartları sağlanmak şartıyla sınav olmaksızın atama Yönetmeliğin 20'nci maddesinde şöyle tarif edilmektedir;
"...
Aynı hizmet grubunun alt hizmet grubu içinde kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadro için aranan öğrenim şartı ile sertifika gibi belgelere sahip olunması kaydıyla sınav yapılmaksızın atama yapılabilir.
Gruplar arası görevde yükselme niteliğindeki geçişler ve alt gruptan üst gruplara geçişler görevde yükselme sınavına tabidir. Mahalli idarelerde ve diğer kamu/kurum ve kuruluşlarında, daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme sınavına tabi tutulmadan atama yapılabilir.
Bu Yönetmelik kapsamı dışında bulunan daha üst görevlerde, en az altı ay süreyle çalışmış olanlar, aranan şartları taşımaları kaydıyla, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde yer alan “yönetim”, (Değişik ibare:RG-7/5/2014-28993) “araştırma, planlama ve savunma hizmetleri” (Mülga ibare:RG-7/5/2014-28993) (…) hizmetleri gruplarında gösterilen kadrolara sınavsız atanabilir. Bu Yönetmelik kapsamındaki diğer kadrolara sınavsız atanmak için altı ay çalışmış olmak şartı aranmaz."
Muadil kadro ya da alt kadrolara yapılacak atamalarda sınav şartı olmasa da kadronun gerektirdiği öğrenim ve diğer kriterlerin sağlanması gerekmektedir.
Yapılan incelemeler doğrultusunda, itfaiye şube müdürlüğüne atanan bazı personelin 'Belediye İtfaiye Yönetmeliğinde' belirtilen şartları sağlamadığı görülmüştür. Atama süreci şu şekilde gerçekleşmiştir;
İtfaiye eri, bilgisayar işletmeni ve şef kadrosunda bulunup gerek idare uhdesinde görev yapan gerek başka kurumlarda çalışan personel, öncelikle başka belediyelerde 'Zabıta Müdürü' ile 'İtfaiye Müdürü' kadrosuna atanmıştır. Belediye İtfaiye Yönetmeliğinin 19'uncu maddesinde yer alan,"Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve itfaiye müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır..." hükmüyle 'itfaiye müdürü' kadrosu Yönetmelik dışı tutulmuştur. Yine, Belediye Zabıta Yönetmeliğinin 17'nci maddesinde yer alan, " Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır." hükmüyle de 'zabıta müdürü' kadrosu Yönetmelik dışı tutulmuştur. Bu atamalarda yalnızca 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesinde belirtilen şartları sağlamak yeterli görülmüştür. Daha sonra idare uhdesinde 'İtfaiye Şube Müdürü' kadrosuna atamaları yapılmıştır. Ancak itfaiye şube müdürü kadrosuna atama yapılması için 'en az 2 yıl itfaiye amiri olarak görev yapmak' şartı bulunmaktadır. Yönetmeliğin şartlarına tabi olmayan 'Zabıta Müdürlüğü' ile 'İtfaiye Müdürlüğü' kadrolarından 'Şube Müdürlüğü' ne atanabilmek için her halükarda Yönetmeliğin atanma şartlarına sahip olunması gerekmektedir. Şube müdürlüğü kadrosuna atanmak için öncelikle başka belediyelerde zabıta ve itfaiye müdürlüğü kadrolarına atanarak geçiş yapılması doğru olmamakta ve görevde yükselme şartlarına haiz olunarak yapılması gereken bir atamanın bu yolla yapılması eşitlik ve liyakat ilkelerine ters düşmektedir.
Tablo 10: Mevzuata Aykırı Yapılan Atama Listesi
Önceki Kadro Başka Belediyede Atandığı Kadro İdarede Ataması Yapılan Kadro İdareye Atanma Tarihi İtfaiye Eri Zabıta Müdürü İtfaiye Şube Müdürü 06.08.2018 İtfaiye Eri Zabıta Müdürü İtfaiye Şube Müdürü 07.06.2018 Şef İtfaiye Müdürü İtfaiye Şube Müdürü 06.12.2017 Bilgisayar İşletmeni
Zabıta Müdürü İtfaiye Şube Müdürü 09.05.2018 - İtfaiye şube müdürlüğüne atanabilmek için;
- 5393 Sayılı Belediye Kanununun 49'uncu Maddesine Göre Yapılan Görevlendirmelerde Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin Dikkate Alınmaması
5393 sayılı Belediye Kanununun 49'uncu maddesinde,
"... Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen memurlar, belediye başkanının talebi, kendilerinin ve kurumlarının muvafakatiyle, belediyelerin birim müdürü ve üstü yönetici kadrolarında geçici olarak görevlendirilebilirler. Bu şekilde görevlendirmelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) fıkrasında öngörülen şartlar dikkate alınır. Belediyelerde bu şekilde istihdam edilen personel kurumlarından izinli sayılırlar. Bu personelin görevlendirildikleri süre zarfındaki, görevlendirildikleri kadroya ait her türlü malî hakları ile kurumları tarafından karşılanması gereken sosyal güvenlik ve benzeri diğer hakları belediye tarafından ödenir. İzinli oldukları müddet, terfi ve emekliliklerinde hesaba katılır ve terfi haklarını kazananlar başkaca bir işleme lüzum kalmaksızın terfi ettirilirler. Bu şekilde görevlendirilenler, görevlendirme süresinin sona ermesinden itibaren onbeş gün içerisinde yazılı olarak kurumlarına başvurmaları hâlinde en geç bir ay içerisinde kadrolarına veya müktesebine uygun başka bir kadroya atanırlar..."
Hükmü yer almaktadır.
Madde hükmüne göre birim müdürü ve üstü yönetici kadrolarına 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesi dikkate alınarak geçici görevlendirme yapılabileceği ortaya konulmaktadır. Bunun dışında başkaca bir şart ve kriter ortaya konulmamıştır. Ancak belediyelerde görevde yükselme esaslarına göre atama yapılması gereken 'Müdür' ve 'Şube Müdürü' kadrolarına, bu kapsamda görevlendirme yapılmasında 'Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği' nde belirtilen öğrenim ve hizmet şartlarının sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar Yönetmeliğin 7'nci maddesinde,
"1)657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen atanma şartlarını taşımak,
-
- Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
- Ekli (1) sayılı listede sayılan ve teknik öğrenim gerektiren müdürlüklere atanabilmek için; yükseköğretim kurumlarının, kadronun görev alanı ile ilgili eğitim ve öğretimde bulunan en az dört yıllık bölümlerinden veya bu bölümlere denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olmak,
- Ekli (2) sayılı listede sayılan müdürlükler için son müracaat tarihi itibariyle iki yılı uzman, sivil savunma uzmanı, şef, ayniyat saymanı, kontrol memuru, eğitmen veya muhasebeci kadrosunda çalışmış olmak..." şeklinde ortaya konulmuştur.
Buna göre, müdür ve şube müdürü kadrolarına ilişkin geçici görevlendirmelerde, her ne kadar 5393 sayılı Kanun özel bir düzenleme içerse de görevde yükselme ve unvan değişikliği Yönetmeliğinde belirtilen şartların teşekkül etmesi doğru olacaktır. Çünkü bahsedilen Yönetmelik başta 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu olmak üzere 5393 sayılı Belediye Kanunu dayanılarak hazırlanmıştır. Şube müdürlüğü kadrosu ya da görevi de liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, belirli şartların sağlanması halinde yürütülen bir görevdir. Keza vekâleten ya da geçici görevle bu kadroya yapılan atamalarda da vekilin asilde bulunması gereken şartları sağlaması ilkesinden hareketle aynı hususlar geçerli olacaktır.
Diğer taraftan Yönetmelik esasları dışında tutulan daire başkanı ve üstü kadrolara yapılacak geçici görevlendirmede bu hususlar geçerli olmayacak ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun genel esasları uygulanacaktır.
Açıklamalar ışığında, 5393 sayılı Kanunun 49'uncu maddesine göre şube müdürlüğü kadrolarına yapılan görevlendirmelerde görevde yükselme ve unvan değişikliği esaslarının sağlanmasının gerekli olduğu düşünülmektedir. Eğer Kanun hükmüyle Yönetmelik, birbirinden bağımsız düşünülürse ve tek başına Kanuna dayanılarak Yönetmeliğin asgari şartları aranmazsa personel rejiminin liyakat ve kariyer esası zedelenmiş olacaktır. İdarenin takdir ve tasarruf yetkisi, Kanun hükümleriyle birlikte Yönetmelik ve diğer düzenlemelerin belirlediği kriterler boyutunda kullanılmalıdır.
Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde öngörülen hizmet şartları sağlanmadan yapılan görevlendirmelerin listesi aşağıdadır.
Tablo 11: 5393 sayılı Belediye Kanununun 49'uncu Maddesi Gereği Görevlendirmeler
Kadro Unvanı Geçici Görevlendirilen Kadro
Görevlendirme Tarihi Kadrosunun Bulunduğu İdare Görevlendirilen İdare Bilgisayar İşletmeni Şube Müdürü 26.04.2018 EGO Genel Müdürlüğü Ankara Büyükşehir Belediyesi
Bilgisayar İşletmeni Şube Müdürü 17.08.2018 EGO Genel Müdürlüğü Ankara Büyükşehir Belediyesi
Zabıta Memuru Şube Müdürü 05.04.2018 Ankara Büyükşehir
ASKİ Genel Müdürlüğü
Belediyesi Zabıta Memuru Şube Müdürü 05.04.2018 Ankara Büyükşehir Belediyesi
ASKİ Genel Müdürlüğü -
- Bazı Zabıta Personelinin Zabıta Hizmetleri Dışında Görevlendirilmesi
Kamu idaresi cevabında; "Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından bazı personel atamalarında Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik ile Belediye İtfaiye Yönetmeliği hükümlerine riayet edilmediği, 5393 sayılı Belediye Kanununun 49'uncu maddesine göre, görevde yükselmeye tabi olan şube müdürü kadroları için Yönetmelikte belirtilen şartlardan bağımsız hareket edilerek geçici görevlendirme yapıldığı ve bazı zabıta personeline zabıta hizmetleri dışında görev verildiği tespit edilmiştir. Bu doğrultuda İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığından alınan personel listeleri, buna ilişkin özlük dosya ve hizmet cetvelleri incelenmiş ve aşağıdaki hususlar saptanmıştır.
- bendinde;
Bazı Şube Müdürü Kadrolarına Yapılan Atamalarda Yönetmelik Hükümlerine Riayet Edilmemesi,
- bendinde ;
“5393 Sayılı Belediye Kanununun 49’uncu Maddesine Göre Yapılan Görevlendirmelerde Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin Dikkate Alınmadığı görülmüştür” denilmekte ve İtfaiye Dairesi Başkanlığı ile Zabıta Dairesi Başkanlıklarına atanan İtfaiye ve Zabıta Şube Müdürlerinin Belediye İtfaiye ve Zabıta Yönetmelik hükümlerine riayet edilmediği görülmüştür” denilmektedir.
Şöyle ki, 04.07.2009 gün ve 27278 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin 21'inci maddesinde "Zabıta ve itfaiye personelinin görevde yükselme işlemleri ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülür" denilerek zabıta personelinin görevde yükselme işlemlerinin Zabıta Yönetmeliğine göre yürütülmesi hususunda bu yönetmeliğe atıfta bulunulmuştur. Konuya ilişkin Belediye Zabıta Yönetmeliğinin 17'nci maddesinde de bu Yönetmeliğin 6'ncı maddesinde sayılan unvanlardan Daire Başkanı ve Zabıta Müdürü hariç bu kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır, denilerek zabıta şube müdürü, zabıta amiri gibi kadrolara atanma şartları belirtilmiş ancak Zabıta Müdürlüğüne atanmanın hangi şartlarda yapılacağına dair bir hüküm konulmamıştır. Ancak, yönetmeliğin yönetmelikte hüküm bulunmayan haller başlıklı 51'inci maddesinde bu yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde 15/3/1999 tarihli ve 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümleri uygulanır denilmektedir. Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin kapsam başlıklı 2'nci maddesinde yönetmeliğin belediyelerin memur kadrolarına atamaları hakkında uygulanacağı, yönetmeliğin uygulanmayacağı kadro ve görevlerde Belediye Zabıta Müdürlüğünün sayılmadığı görülecektir. Ayrıca, yönetmelikte tanımlar başlıklı 4'üncü maddesinde Görevde yükselme deyiminden 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi görevlerden bu Yönetmeliğin 5'inci maddesinde sayılan görevler ile kurumlarca çıkarılacak özel yönetmeliklerde belirlenen görevlere aynı veya başka hizmet sınıflarından yapılacak atamalarının anlaşılacağı belirtilmiştir. Bilahare, yönetmeliğin sınav şartı başlıklı 8'inci maddesinde; "Şube müdürü, müdür ve bunlarla aynı düzeydeki görevlere görevde yükselme suretiyle atanacakların yazılı ve sözlü sınavda; diğer görevlere görevde yükselme suretiyle atanacak personelin ise yazılı sınavda başarılı olmaları gerekir." Görevde yükselme yönetmelikleri başlıklı 15'inci maddesi ise; "İl özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlik, müessese ve işletmeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlardaki personel için İçişleri Bakanlığı; yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarındaki personel için Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı olmak üzere kurumlar, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak şartları ve yapılacak sınavlara ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususları Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşünü alarak bu Yönetmeliğe aykırı olmamak üzere çıkaracakları yönetmelikle düzenler." şeklindedir. Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin 21'inci maddesinde belirtilen "Zabıta ve itfaiye personelinin görevde yükselme işlemleri ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülür" hükmünün sadece Belediye Zabıta Yönetmeliği hükümlerine atfın olmadığı, İtfaiye Şube Müdürü atamalarını da Belediye İtfaiye Yönetmeliğinin "Görevde yükselme şartları" başlıklı 19'uncu maddesinde "(1) Bu Yönetmeliğin 8'inci maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve itfaiye müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır. “denilerek itfaiye müdürü kadrosuna 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesinde belirtilen atanma şartları göz önüne alınarak atamaların yapıldığı düşünülmektedir.
- bendinde ise;
Ancak; 5393 sayılı Belediye Kanununun 49'uncu maddesinde,” …. Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen memurlar, belediye başkanının talebi, kendilerinin ve kurumlarının muvafakatiyle, belediyelerin birim müdürü ve üst yönetici kadrolarında geçici olarak görevlendirilebilir…” hükmü gereğince görünen lüzum üzerine görevlendirmeler yapılmıştır." demektedir.
Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında, bazı şube müdürü kadrolarına yapılan atamalarda yönetmelik hükümlerine riayet edilmemesi ile 5393 sayılı Belediye Kanununun 49'uncu maddesine göre yapılan görevlendirmelerde mahalli idareler personelinin görevde yükselme ve unvan değişikliği esaslarına dair yönetmeliğin dikkate alınmaması hususuna ilişkin yapılan atama ve görevlendirmelerin mevzuata uygun yapıldığını ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu temelinde gerçekleştirildiğini, zabıta personelinin de 5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesine göre görevlendirildiğini belirtmiştir.
İdare cevabına bakıldığında konu ‘zabıta müdürü’ kadrosuna atanma olarak değerlendirilmiştir. Oysaki tespitimiz, başka belediyelerde zabıta müdürlüğü kadrosuna öncelikle atama yapılıp sonra ‘itfaiye şube müdürü’ kadrosuna geçirilme işlemidir, konuyu bu çerçevede ve ilgili mevzuatı gereğinde ele almak gerekir. Bulgumuzda ayrıntılı açıkladığımız üzere ‘itfaiye şube müdürü’ kadrosuna atama yapılması için mutlak surette 'Belediye İtfaiye Yönetmeliği' hüküm ve esaslarına riayet edilmesi, öğrenim ve hizmet şartlarına uygunluğun sağlanması gerekmektedir. Bu sebeple idarece verilen cevap yerinde olmamakla birlikte açıklamalarımız doğrultusunda işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Yine 5393 sayılı Kanunun 49’uncu maddesine göre şube müdürlüğü kadrolarına yapılan geçici görevlendirmelerde de her ne kadar 5393 sayılı Kanun özel bir düzenleme içerse de görevde yükselme ve unvan değişikliği Yönetmeliğinde belirtilen şartların teşekkül etmesi doğru olacaktır. Çünkü bahsedilen Yönetmelik başta 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu olmak üzere 5393 sayılı Belediye Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır. Şube müdürlüğü kadrosu ya da görevi de liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, belirli şartların sağlanması halinde yürütülen bir görevdir. Keza vekâleten ya da geçici görevle bu kadroya yapılan atamalarda da vekilin asilde bulunması gereken şartları sağlaması ilkesinden hareketle aynı hususlar geçerli olacaktır.
Diğer taraftan Yönetmelik esasları dışında tutulan daire başkanı ve üstü kadrolara yapılacak geçici görevlendirmede bu hususlar geçerli olmayacak ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun genel esasları uygulanacaktır.
Zabıta personeline, 5393 sayılı Belediye Kanununa göre çıkarılan ‘Zabıta Yönetmeliğinde’, zabıta hizmetleri dışında bir görev verilemeyeceği açıkça belirtilmektedir. Görevlendirmelerin de bu esasa göre yapılması gerekir.
İdare tarafından tüm bu açıklamalar çerçevesinde hareket edilmesi, atama ve görevlendirmelerin mevzuata uygun yapılması doğru olacaktır.