İdare yetki ve görev alanında faaliyette bulunan iş yerlerinden bir kısmının emlak vergisi mükellefiyetlerinin bulunmadığı görülmüştür.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesinde Türkiye sınırları içinde bulunan binaların bu kanun hükümlerine göre bina vergisine tabi olduğu; 2’nci maddesinde bu kanundaki bina tabirinin, yapıldığı madde ne olursa olsun, gerek karada gerek su üzerindeki sabit inşaatın hepsini kapsadığı; 3’üncü maddesinde bina vergisini, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenlerin ödeyeceği; 8’inci maddesinde, bina vergisinin oranının meskenlerde binde bir, diğer binalarda ise binde iki olduğu, bu oranların, 5216 sayılı Kanun’un uygulandığı büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanları içinde %100 artırımlı uygulanacağı ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un 33’üncü maddesinde, bir binanın kullanış tarzının tamamen değiştirilmesi veya bir binanın ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının dükkân, mağaza, depo gibi ticaret ve sanat icrasına mahsus mahaller haline kalbedilmesi durumu, vergi değerini tadil eden sebepler arasında sayılmıştır.

Emlak vergisi, mükelleflerin beyannameleri esas alınarak tahakkuk ve tahsil edilmektedir. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun “Bildirim verme süresi” başlıklı 23’üncü maddesinde aynı Kanun’un 33’üncü maddesine göre vergi değerinde değişiklik yapılması gereken nedenlerin bulunması halinde emlak vergisi bildirimi verilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir. Bu durumda, bir binanın ikamete özgü bölümlerinden bir kısmının iş yeri olarak kullanılması durumunda vergi değerinde değişiklik yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığından alınan verilere göre 2021 yılında Avcılar ilçesinde faal durumda olan iş yerlerinden örnek olarak seçilen 150 iş yerinden 22 adet iş yeri için emlak vergisi mükellefiyeti tesis edilmediği dolayısıyla da söz konusu vergilerin tahsil edilemediği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; tespit sonrasında tekrar bir inceleme yapıldığı, 13 iş yerinin adreslerinin hatalı bildirildiği, 2 iş yerinin yıkılarak arsa niteliğine dönüştürüldüğü, 7 iş yerinin adres kayıtlarına ulaşılamadığı, bu doğrultuda harita şefliği ile işletmelerin kapı ve bağımsız bölüm iç numaralarına yönelik çalışmaların devam ettiği, Avcılar Vergi Dairesi Müdürlüğünden mükellefiyet kaydı oluşturan işletmelerle ilgili

bilgi talep edildiği, bölgede çalışan personeli destekleyen yazılım programlarının uygulamaya alındığı ve emlak vergisi kaybının önleyici çalışmaların yapıldığı ifade edilmiştir.

Netice olarak, İdarenin emlak vergisinden mahrum kalıp gelir kaybına uğramaması için, ilçe sınırları içerisinde adres tespit çalışmalarının hızlandırılması, niteliği değişen iş yerlerinin güncel durumlarının dikkate alınması gerekmektedir.