Kurum tarafından telekomünikasyon altyapı ve şebekelerinden alınması gereken geçiş hakkı bedelleri konusunda bir belirleme yapılmadığı, bu nedenle herhangi bir tahsilatın da gerçekleşmediği görülmüştür.

5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 3. maddesinde ''................

s) Geçiş hakkı: İşletmecilere, elektronik haberleşme hizmeti sunmak için gerekli şebeke ve alt yapıyı kurmak, kaldırmak, bakım ve onarım yapmak gibi amaçlar ile kamu ve özel mülkiyet alanlarının altından, üstünden, üzerinden geçmeleri için tanınan hakları,

ş) Geçiş hakkı sağlayıcısı: Geçiş hakkına konu olan kamuya ait ya da kamunun ortak kullanımında olan taşınmazlar da dahil olmak üzere, taşınmaz sahipleri ve/veya taşınmaz üzerindeki hak sahiplerini,

...............

z) İşletmeci: Yetkilendirme çerçevesinde elektronik haberleşme hizmeti sunan ve/veya elektronik haberleşme şebekesi sağlayan ve alt yapısını işleten şirketi,” tanımlamaları yapılmıştır.

Aynı Kanun’un ''Geçiş hakkının kapsamı'' başlıklı 22. maddesinin (1). Fıkrasında “Geçiş hakkı; elektronik haberleşme hizmeti vermek amacıyla, her türlü elektronik haberleşme alt yapısını ve bunların destekleyici ekipmanlarını, kamu ve/veya özel mülkiyete konu taşınmazların altından, üstünden, üzerinden geçirme ve bu alt yapıyı kurmak, değiştirmek, sökmek, kontrol, bakım ve onarımlarını sağlamak ve benzeri amaçlarla söz konusu mülkiyet alanlarını bu Kanun hükümleri çerçevesinde kullanma hakkını kapsar.” ''Anlaşma serbestisi'' başlıklı 25. Maddesinde “İşletmeci ile geçiş hakkı sağlayıcısı, ilgili mevzuata ve Kurum düzenlemelerine aykırı olmamak koşulu ile geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri saklı kalmak üzere serbestçe yapabilirler. İşletmeciler, Kurum tarafından istenmesi halinde yapılan anlaşma ile ekleri ve değişikliklerini, her türlü bilgi, belge ile yazışmaları Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.” Denilmektedir.

Geçiş hakkı ve bu hakka uygulanacak ücret tarifesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 27.12.2012 tarih 28510 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ''Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik''in “Geçiş hakkına ilişkin anlaşma” başlıklı 8. maddesine göre işletmeci ve geçiş hakkı sağlayıcısı geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları serbestçe yapabilirler.“Geçiş hakkı ücretleri” başlıklı 9. maddesinde de “Geçiş hakkı kullanımında gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait mülkiyet alanları dışında kalan yerler için Geçiş Hakkı Sağlayıcısı tarafından, geçiş hakkını kullanan işletmeciden talep edilen geçiş hakkı ücreti, Geçiş Hakkı Ücret Tarifesinde belirtilen fiyatları aşamaz.” Düzenlemesi bulunmaktadır.

Bu itibarla, kurum tarafından tavan tarife tutarları göz önünde bulundurularak telekomünikasyon altyapı ve şebekelerine ilişkin geçiş hakkı ücret belirlemesinin yapılarak geçiş hakkı bedellerinin takip ve tahsili sağlanmalıdır.

Kamu idaresi cevabında; ''19/02/2019 tarih ve E.22487 sayılı Mersin Büyükşehir Belediyesinin yazısında; “01.02.2019 tarihinde AYKOME Genel Kurulu yapılmıştır. Genel Kurul gündeminin 2. Maddesinde; İlçe Belediyelerinin yetki ve sorumluluk alanında bulunan sokaklarda, 2019 ve sonrasında geçiş hakkı sözleşmelerinin ilçe belediyeleri ve altyapı kurumları arasında yapılması ve doğacak Geçiş Hakkı ücretlerinin ilçe belediyeleri kurumlarınca takip edilmesi konusunun görüşülmesine geçildi. İlçe belediyelerinin sorumluluk alanında bulunan sokaklarla ilgili Geçiş Hakkı hesabının 2013-2018 yın lları arasında Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından takip ve tahsil edildiği, bu döneme ait Geçiş hakkı ücretlerinin tamamlanması için kurumlara yazılar yazıldığı, ödemelerin tamamlanmasına müteakip ilgili ilçe belediyelerine ve Mersin Büyükşehir Belediyesi Mali Hizmetler Daire başkanlığına mahsup işlemi için hesap detaylarının gönderileceği, sokaklardaki geçiş haklarına ait protokollerin yapılması takibi ve tahsili iş ve işlemlerinin ilçe belediyelere ait olduğu, bu hususun yasal mevzuatta da açık olduğu, konu ile ilgili Sayıştay Başkanlığı tarafından yapılan belediyeler denetimlerinde de sokaklardaki geçiş hakkı ücretlerinin ilçe belediyeler tarafından takip ve tahsil edilmesi gerektiği belirtilmiştir. 2019 yılı ve sonrasında ilçe belediyelerinin sorumluluk alanındaki Geçiş Hakkı ücretleri ile ilgili protokol yapılması, hesapların takibi ve tahsilinin ilçe belediyelere devri hususu karara bağlanmıştır.'' husus tarafınıza bildirilmiştir.2018 Mali Yılı dahil belediyeniz sorumluluğunda bulunan sokaklarda ki Geçiş Hakkı Ücretleri tablosu yazımız ekindedir denilmiştir. 2013- 2018 yıllarına ait 4 adet firmaya 287.149,68 TL tahakkuk yapılmıştır. Tahsilatı yapıldığında borç/alacak mahsup yoluyla tahsilat işlemleri sonuçlandırılacaktır.'' Denilmektedir.

Sonuç olarak; Mersin Büyükşehir Belediyesince takip ve tahsili gerçekleştirilen 2013

- 2018 yıllarına ilişkin kurumun sorumluluk alanındaki sokaklara ait telekomünikasyon altyapı ve şebekelerinden alınması gereken geçiş hakkı bedeli toplam 287.149,68 TL'nın gelir tahakkukunun yapıldığı, tahsilatının da sağlanacağı bildirilmiş olup, bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.