1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı kesinleşmeden, Belediyece ifraz, tevhit, imar durumu veya ruhsat verme şeklinde imar

uygulamalarının yapıldığı görülmüştür.

Samandağ İlçesine ait “1. Etap Planlama Bölgesi” turizm bölgesi sınırları içerisinde yer almakta iken 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planları 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanun’u uyarınca Kültür ve Turizm Bakanlığı Plan İnceleme ve Değerlendirme Kurulunun 23.07.2019 tarih ve 2019/14-19 sayılı kararı doğrultusunda Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylanmıştır. Planlar onaylandıktan sonra 29.01.2021 tarih ve 2456 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı’yla turizm bölgesi sınırlarında değişiklik yapılması sonucunda, “1. Etap Planlama Bölgesi” turizm bölgesi sınırı dışında bırakılmıştır. Turizm bölgesi dışında kalan alanlar için 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamında 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının hazırlama ve onay yetkisi Hatay Büyükşehir Belediyesi, 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının hazırlama yetkisi ise Samandağ Belediyesi uhdesine geçmiştir. Mevcut durumda 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının ikinci askı süreci devam ettiğinden henüz kesinleşmemiştir.

“2.Etap Planlama Bölgesi”de turizm bölgesi sınırları içerisinde yer almakta iken Kapısuyu Mahallesi hariç olmak üzere 29.01.2021 tarih ve 2456 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı’yla turizm bölgesi olmaktan çıkarılmış bunun sonucunda üst ölçekli planlama çalışmaları Hatay Büyükşehir Belediyesi uhdesine geçmiştir. Hatay Büyükşehir Belediyesi öncelikle 1/100.000 Ölçekli İlave ve Revizyon Çevre Düzeni Planı ve akabinde 1/5000 Ölçekli İlave ve Revizyon Nazım İmar Plan çalışmalarını yapmayı planlamaktadır.

“Turizm Dışı Bölge” için ise 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı 10.05.2018 tarihinde, 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı 08.03.2019 tarihinde Hatay Büyükşehir Belediye Meclisince onaylanmıştır. Belediyeye tebliğ edilen 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Plan kararları doğrultusunda idarece hazırlanan ve iş başlangıcı 24.08.2020 yılında yapılan 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı, Belediye Meclisinin 05.11.2021 tarih ve 84 sayılı kararı ile onaylanmış olup Hatay Büyükşehir Belediyesine gönderilmiştir.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5’inci maddesinde; nazım imar planı, uygulama imar planının hazırlanmasında esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan, uygulama imar planı ise, nazım imar planları esaslarına göre çizilen plan olarak tanımlanmıştır. Kanun’un bu maddesi gereğince 1/1000 ölçekli planların 1/5000 ölçekli plan kararlarına göre çizilmesi gerekmektedir.

14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mekansal Planlar Yapım

Yönetmeliği’nin “İmar planı ilkeleri” başlıklı 21’inci maddesinin ikinci fıkrasında; “Nazım ve uygulama imar planları gerekli görülmesi halinde eş zamanlı olarak hazırlanabilir. Nazım imar planı kesinleşmeden uygulama imar planı onaylanamaz. Ancak, onay yetkisinin aynı idarede bulunması halinde nazım ve uygulama imar planları eş zamanlı olarak onaylanabilir” denilmektedir.

Anılan Yönetmelik’in “Planların onaylanması ve yürürlüğe girmesi” başlıklı 32’nci maddesinin birinci fıkrasında; “Çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı ile bu planlara ilişkin revizyon, ilave ve değişiklikler idarelerin karar mercilerince onaylanarak yürürlüğe girer. Ancak uygulama imar planı kesinleşmeden imar uygulaması yapılamaz” denilmektedir.

Yukarıda belirtilen Yönetmelik hükümleri gereğince üst ölçek plan kesinleşmeden alt ölçek plan onaylanmış olsa dahi itirazları karara bağlanmadan kesinleşmemiş sayılması sebebiyle bu plana göre uygulama (ifraz, tevhit, imar durumu veya ruhsat verme) yapılmaması gerekmektedir.

Ancak yapılan incelemede, aşağıdaki tabloda gösterildiği üzere 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı kesinleşmeden Belediyece ifraz, ihdas ve tevhit işlemi yapıldığı, imar çapı, ruhsat ve yapı kullanım izni verildiği tespit edilmiştir.

Tablo 13: 2020 ve 2021 yılları İmar Uygulama Sayıları

Söz konusu plana göre uygulama yapılması (ifraz, tevhit, imar durumu veya ruhsat verme) telafisi mümkün olmayacak zararlara sebebiyet oluşturabilecektir. Her ne kadar uygulama yapılacak alanlara itiraz gelmemiş olsa dahi yakınında bulunan bir parselde veya plan notlarında oluşabilecek bir değişiklik meydana gelmesi veya üst ölçek plan kararlarının değişmesi halinde itiraz edilmemiş bir parselin imar durumunu, yapılaşma koşullarını veya ifraz-tevhid esaslarını değiştirebileceğinden 1/5000 ölçekli nazım imar planları kesinleşmeden, 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının kesinleştirilememesi, 1/1000 ölçekli uygulama imar planları kesinleşmeden de uygulama yapılmaması gerekmektedir.