Belediyenin İller Bankası ve diğer bankalardan kullanmış olduğu kredilere ilişkin faizlerin tamamının kredinin kullanıldığı yılda gider kaydedildiği görülmüştür.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Faiz giderleri ve faiz gelirleri” başlıklı 36’ncı maddesinde; kamu idarelerinin başka kamu idarelerinden, yurtiçindeki veya yurtdışındaki mali kuruluşlardan veya devletlerden yaptıkları borçlanmalar dolayısıyla tahakkuk eden faizlerin, ilgili oldukları döneme gider yazılacağı ifade edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 381 Gider Tahakkukları “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 290’ıncı maddesinde;

“(1) Uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içinde yer alan, iç ve dış malî borçlara ilişkin olarak ay sonlarında tahakkuk ettirilen ve gelecek aylarda ya da içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde ödenecek olan işlemiş faiz tutarı ile kuponlu tahvillerin gelecek aylarda ya da takip eden yılda kupon ödemesi yapılacak işlemiş faiz tutarı bu hesaba kaydedilir.

1. Dönem sonunda, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında yer alıp, ödeme zamanına bir yıldan az süre kalan tutarlar bu hesaba aktarılır. (…)”

   Hesabın işleyişini açıklayan 291’inci maddesinde;

   
   

   “(1) Gider tahakkukları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

   
   

   1. Alacak

      
      

      1. Tahakkuk etmiş olmakla birlikte gelecek aylarda ödenecek borçlar ay sonlarında bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

      2. Ay sonlarında uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki tahviller dışında kalan borçlara ilişkin olarak ay sonlarında tahakkuk ettirilen ve gelecek aylarda ödenecek olan işlemiş faiz tutarları 630-Giderler Hesabına borç, bu hesaba alacak kaydedilir.

      3. Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan, takip eden dönemde ödenebilir duruma gelecek olanlar dönem sonunda bu hesaba alacak, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki 481-Gider Tahakkukları Hesabına borç kaydedilir.

…” hükümleri yer almaktadır.

Aynı Yönetmelik’in 481 Gider Tahakkukları “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 339’uncu maddesinde;

“1) Gider olarak tahakkuk ettirilmiş olup, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek olan giderlerden kaynaklanan borçlar, ilgili olduğu dönemde ödenmek üzere bu hesapta izlenir.

(2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki hesaplarda yer alan iç ve dış mali borçlar için ay sonlarında hesaplanan ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenecek olan işlemiş faiz giderleri bu hesaba kaydedilir.

(…)”

Hesabın işleyişini açıklayan 340’ıncı maddesinde;

“(1) Gider tahakkukları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

1. Alacak

   
   

   1. Tahakkuk etmiş olmakla birlikte, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek olan giderlerden kaynaklanan borç tahakkukları ay sonlarında bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

   2. İçinde bulunulan yılı takip eden yılda ödenecek olanlar kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki 381-Gider Tahakkukları Hesabına, içinde bulunulan yılı takip eden

      
      

      yıldan sonraki yıllarda ödenecek olanlar bu hesaba alacak, vade sonunda ödenecek olan işlemiş faiz tutarları ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.” hükümleri yer almaktadır.

      Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, Belediyenin mali borçlarına ilişkin ay sonlarında tahakkuk eden faizlerden; sonraki aylarda ödenecek olanların 630 Faiz Giderleri Hesabına borç, 381 Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilmesi, içinde bulunulan yılı takip eden yıldan sonraki yıllarda ödenecek olanların ise 630 Faiz Giderleri Hesabına borç, 481 Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir.

      Banka kredileri işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtları incelendiğinde, Belediyenin, kredi kullanıldığı anda krediye ilişkin ödenecek toplam faiz giderini 630 Faiz Giderleri Hesabına borç, 381-481 Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydettiği tespit edilmiştir.

      Şöyle ki, 2020 yılı içinde kullanılan kredilere ilişkin hesaplanan toplam 821.587,67 TL faiz ve BSMV'nin tamamı 630 Giderler Hesabına borç, 481 Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilmiştir. Yapılan bu hatalı kayıt, banka kredilerine yıllara sari olarak ödenecek olan faiz ve BSMV’nin tamamının 2020 yılı faaliyet giderlerine yüklenmesi sonucunu doğurmuştur. 2020 yılı içerisinde kullanılan banka kredilerinin toplam faiz ve BSMV'sinin yapılan hatalı kayıt sebebiyle 630 Giderler Hesabı, 821.587,67 TL olması gerekenden fazla olarak mali tablolarda yer almaktadır.

      Aylık dönemler itibariyle kredi anapara taksitleri ile aylık faizlerinin ödenmesi sebebiyle de 481 ve 381 Hesapların kullanılmaması gerekirken tüm faiz ve BSMV’lerin 481 Hesaba alacak kaydedilmesi sonucu 2020 yılı Bilançosunun 481 Gider Tahakkukları kalemi de 4.788.468,43 TL fazla olarak mali tablolarda yer almaktadır.

      Her ne kadar kamu idaresi cevabında; Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 290’ıncı maddesi ile aynı Yönetmeliğin 481 Gider Tahakkukları Hesaba ilişkin başlıklı 339’uncu maddesi hükümleri göz önüne alındığında, yıl içerisinde kullanılan kredilerin mali yıl içerisinde ödenecek olan faiz giderini 381 Gider Tahakkukları Hesabına alacak, 630 Giderler Hesabına borç; vadesi bir yıldan uzun ilerleyen yıllarda ödenecek olan faizin 481 Gider Tahakkukları Hesabına alacak, 630 Giderler Hesabına borç kaydedilmesi gerektiğini ifade etmiştir. İlave olarak da; mali yıl içinde ve ilerleyen yıllarda belediyenin ödeyeceği faiz yükünün 381 ve 481 Gider Tahakkukları Hesaplarında takip edilmemesinin belediyenin borç stoku hakkında sağlıklı bilgi edinemeyeceği sonucunu yaratacağını belirtmiştir. Ancak

      
      

      kayıtların bulguda yer alan mevzuat hükümleri ile yapılan açıklamalar doğrultusunda yapılması gerektiği açıktır.

      
      

      Belediyenin kullanmış olduğu kredilerin taksitleri her ay tahakkuk eden faiz ile birlikte ödeneceğinden, Gider Tahakkukları Hesabının kullanılmaması gerekmektedir. Kredilere ilişkin faizlerin tamamının kredi kullanıldığı anda giderleştirilmesi, muhasebenin temel ilkesi olan dönemsellik ilkesine ve mevzuata aykırılık teşkil etmekte aynı zamanda mali tablolarda hataya sebep olmaktadır.