Şirket personeli için hesaplanan asgari geçim indirimi (AGİ) tutarları 136- Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabında izlenmemektedir.

(1) sıra no.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “136- Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı” açıklamasına göre; bu hesap, herhangi bir ticari nedene dayanmayan ve diğer alacak hesaplarından herhangi birine de dahil edilemeyen alacakların izlendiği hesaptır. İşletme lehine doğan alacaklar bu hesaba borç, tahsilatlar ise alacak kaydedilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre asgari geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için %50’si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10’u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için %7,5, üçüncü çocuk için %10, diğer çocuklar için %5’idir. Asgarî geçim indirimi, bu fıkraya göre belirlenen tutar ile 103’üncü maddedeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanmaktadır.

Şirketin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; asgari geçim indirimi tutarlarının 136-Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabında izlenmediği ve 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına ise hesaplanan gelir vergilerinden AGİ tutarı düşülerek kayıt yapıldığı anlaşılmıştır. Söz konusu husus muhasebenin temel kavramlarından tam açıklama kavramı ile bağdaşmamaktadır. Mali tablolarda finansal bilgilerin tam olarak açıklanması gerekmektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespitlerine binaen, Şirket tarafından; asgari geçim indirimi tutarlarının 136-Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabında izlenmeye başlandığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, Şirket personeline ilişkin vergi iadesi alacağı olan asgari geçim indirimi tutarının 136-Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabında izlenmesi, hesaplanan gelir vergilerinin AGİ dahil tutarlarının 360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına yansıtılması, ödeme esnasında ise 136-Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabının alacak, 360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabının borç çalıştırılmak suretiyle asgari geçim indirimin tutarının ödenecek vergi tutarından mahsup edilmesi ve aradaki farkın ödenmesi gerekmektedir.