Arsa satışlarına ilişkin olarak Emlak Müdürlüğü ile Muhasebe Müdürlüğünden alınan veriler karşılaştırıldığında, arsa satışlarının satış bedeli üzerinden muhasebeleştirildiği, olumlu/olumsuz farkların 600/630 nolu gelir/gider hesaplarına aktarılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “25 Hesap Grubuna İlişkin İşlemler” başlıklı 187’nci maddesinin “Maddi Duran Varlıkların Satılması” başlıklı (d) bendinde:

“1) Amortisman ayrılmış olan varlıkların net değeri, kayıtlı değerden ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan tutardır. Devir ve trampa satış hükmündedir. Maddi duran varlıkların satış işlemleri sırasında; amortismana tabi olanlarda net değeri, diğerlerinde kayıtlı değeri ile satış bedeli arasında fark olması durumunda, öncelikle oluşan olumlu veya olumsuz, ilgili varlık hesabı ve gelir veya gider hesaplarına kaydedilerek satış işlemi muhasebeleştirilir.”

“Hesabın işleyişi” başlıklı 189’uncu maddesinin "Alacak" başlıklı b bendinde:

“1) Satılan arsa ve arazilerin, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir.”

Denilmektedir

Yapılan incelemede, Emlak Müdürlüğünün 2020 yılı verilerine göre 27 adet parselin toplam satış bedeli 4.354.315,00 TL iken, Muhasebe Müdürlüğünden alınan 2020 yevmiye defterine göre 800.06.01.05 Arsa Satış Hesabı tutarı 4.783.577,94 TL’dir. Örneğin, 26.03.2020 tarih ve 4047 yevmiye nolu ödeme emrinde arsa satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki fark 600/630 nolu hesaplara aktarılmamıştır.

İdare taşınmaz değerleme işlemleri bittiğinde bulguya uygun kayıtların düzenlenmesinin sağlanacağını belirtmiş olmakla birlikte, satış bedeli ile kayıtlı değer arasındaki ( 4.783.577,94 - 4.354.315,00) 429.262,94 TL’lik olumlu farkın 600 Gelirler hesabına aktarılmayıp, 800 Bütçe Gelirleri hesabında tutulması nedeniyle, Faaliyet Sonuçları Tablosu ve dolayısıyla dönem net karı hatalı bilgi üretmiştir.