Emanetler Hesabında kayıtlı olan emanetlerin zaman aşımı süreleri açısından takibinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “33 Emanet yabancı kaynaklar” başlıklı 256’ncı maddesinde;

“(1) Bu hesap grubu, depozito, teminat veya emanet olarak yapılan tahsilatların izlenmesi için kullanılır.

(2) Muhasebe birimince emanet yabancı kaynak olarak nakden veya mahsuben tahsil olunan tutarların, çeşitlerine göre bu gruptaki hesapların altında bölümlenmesine ilişkin esaslar, kaydedilen tutarlardan tahsil, geri ödeme ve zamanaşımına uğrayanların bütçeye gelir kaydedilmesinde Maliye Bakanlığınca genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için belirlenen esas ve usuller uygulanır.

(…)” denilmektedir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “33 Emanet yabancı kaynaklar” başlıklı 255’inci maddesinin ikinci fıkrasında;

“Muhasebe birimlerince emanet yabancı kaynak olarak nakden veya mahsuben tahsil olunan tutarların, çeşitlerine göre bu gruptaki hesapların altında bölümlenmesine ilişkin esaslar, kaydedilen tutarlardan tahsil, geri ödeme ve zamanaşımına uğrayanların bütçeye gelir kaydedilmesinde yapılacak işlemler Bakanlıkça belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.

Muhasebat Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 16.08.2004 tarih ve 2 Sıra No’lu Genelge’de; muhasebe birimlerince tahsil edilerek emanetler hesabına kaydedilen paraların, genel olarak 10 yıllık, 5 yıllık, 2 yıllık, 1 yıllık ve 6 aylık zaman aşımına tabi olanlar ile zaman aşımına tabi olmayan emanetler olmak üzere altı grupta toplanacağı, Genelge kapsamına girmeyen emanetlerin bütçeye gelir kaydedilmesine ilişkin zaman aşımı sürelerinin ise Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirleneceği ifade edilmiştir. Muhasebat Genel Müdürlüğünün 29.12.2017 tarihinde yayımlanan “Emanetlerin Zaman Aşımı Süreleri” konulu yazısında; anılan genelgede zaman aşımı süreleri belirlenmiş olanların belirlenen sürelerin sonunda, zaman aşımı süresi belirlenmemiş olanların ise kayıtlara alındığı tarihten itibaren genel hükümlere göre onuncu (10) yılın sonunda zaman aşımına uğrayacağı, muhasebe kayıtlarında yer alan emanetlerin zaman aşımı sürelerinin sonunda bütçeye gelir kaydedileceği belirtilmiştir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre; zaman aşımı süreleri belirlenmiş olan emanetlerin, belirlenen sürelerin sonunda, zaman aşımı süreleri belirlenmemiş olan emanetlerin ise kayıtlara alındığı tarihten itibaren genel hükümlere göre onuncu yılın sonunda bütçeye gelir kaydedilmesi gerekmektedir.

Ancak yapılan incelemede, 2023 yılı sonu itibarıyla idareye ait kesin mizanda bulunan 333-Emanetler hesabında kayıtlı toplam 7.531.921,43 TL olduğu, 2022 yılı denetim raporunda da yer verildiği gibi söz konusu emanetlerin zaman aşımı sürelerine uygun olarak tasnif edilmeden kaydedildiği, zaman aşımına uğrayanların tespitine olanak sağlayacak veri ve bilginin bulunmadığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında bulgu konusu hususa katılındığı ve gerekli çalışmaların yapıılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, 333-Emanetler hesabında kayıtlı olan emanetlerden, zaman aşımına uğrayanların takip ve tespitini sağlayacak sistemin oluşturulması ayrıca emanetlerin alınış tarihleri ve ilgili mevzuatlarda belirtilen süreler dikkate alınarak zaman aşımına uğramış olanların bütçeye gelir kaydedilmesi gerekmektedir.